Uw zoekacties: Schepenbank Wanssum, 1567-1798

01.049 Schepenbank Wanssum, 1567-1798 ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
01.049   Schepenbank Wanssum, 1567-1798
Inleiding
Geschiedenis van Wanssum
Karakter van de schepenbank
01.049 Schepenbank Wanssum, 1567-1798
Inleiding
Karakter van de schepenbank
Organisatie: Historisch Centrum Limburg, te Maastricht
laatste wijziging 01-11-2016
In de twaalfde en dertiende eeuw is de horigheid een aflopende zaak, doordat laatgoederen steeds vaker in erfpacht werden uitgegeven. Gepaard hiermee ging het opheffen van zogenaamde laathoven (rechtbanken voor laten oftewel horigen). Deze ontwikkeling, die zeer geleidelijk is verlopen, was in het voordeel van de schepenbanken, die hun jurisdictie zagen uitgroeien over voormalige horigen.
Schepenbanken worden in de dertiende eeuw voor het eerst vermeld. Degenen die onder de jurisdictie van een schepenbank vielen, vormden samen - om maar eens een Duitse term te gebruiken - de "Gerichtsgemeinde", een lokale rechtskring. De personen die tot deze rechtskring behoorden, vormden vaak tevens samen een kerspel; dit is de gemeenschap van geërfden, die rechten uitoefende op de woeste grond en verder algemene dorpsbelangen behartigde zoals de inning van belastingen, afwering van militaire overlast, zorg voor wegen en waterlopen, etc. Deze kwesties werden besproken tijdens een zogenaamde "geërfdendag", waarop alle geërfden als grondeigenaren en belastingbetalers hun zegje konden doen.
De zorg voor de dagelijkse gang van zaken lag vaak bij de schepenen, die tevens geërfden waren; de schepenen werden namelijk uit de geërfden gekozen. Het archief van een schepenbank draagt daarom de sporen van het optreden van de schepenen als rechters én als bestuurders van het dorp (of kerspel, of gemeente; deze termen worden door elkaar gebruikt).
Taken van de schepenbank
Het einde van de schepenbank
Geschiedenis van het archief
Verantwoording van ordening en inventarisatie
laatste wijziging 01-10-2019
175 beschreven archiefstukken
6 gedigitaliseerd
totaal 1.488 bestanden

Kenmerken

Datering:
1567-1798
Auteur:
J.W. van Kronenberg
Omvang m1:
2 meter
Inventaris:
Inventaris van het archief van de schepenbank Wanssum. Inventarissenreeks RAL 26 (Maastricht 1982)
Categorie:
laatste wijziging 01-10-2019
175 beschreven archiefstukken
6 gedigitaliseerd
totaal 1.488 bestanden