01.010 Schepenbank Swalmen en Asselt, 1350-1795 ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )
01.010
Schepenbank Swalmen en Asselt, 1350-1795
Inleiding
Historische inleiding
01.010 Schepenbank Swalmen en Asselt, 1350-1795
Inleiding
Historische inleiding
Als heerlijkheid van het graafschap Gelre (sedert 1313) kwam Swalmen en Asselt in 1543 bij de Bourgondisch-Habsburgse Nederlanden. Vervolgens bleef deze als onderdeel van het Gelderse Overkwartier, na de toetreding van de drie Nederkwartieren tot de Unie van Utrecht in 1573 en ook nog na de Vrede van Munster in 1648, onder Spaans gezag. Aan het einde van de Spaanse Successieoorlog, volgens het Barriéretractaat van 1715, kwam een klein deel van het Overkwartier, inclusief Swalmen en Asselt, onder Oostenrijks gezag. In 1794 kwam hier een einde aan, toen de Fransen de Zuidelijke Nederlanden grotendeels veroverden en inlijfden bij Frankrijk. Swalmen werd onderdeel van het Departement van de Nedermaas.
Binnen het Overkwartier maakte de schepenbank tot 1715 deel uit van het Ambt Montfort. De taak van een schepenbank was handhaving van het recht, ook bij misdaden en in halszaken (hoge jurisdictie). Onder voorzitterschap van de schout of scholtis, die tegelijkertijd ook opsporingsambtenaar was, spraken de schepenen recht. Die schout was altijd een functionaris van de heer. De schepenen vertegenwoordigden de geërfden van het dorp en voerden in die hoedanigheid ook gemeentelijke taken uit.
Van de vonnissen van de schepenen was appel mogelijk bij het Hof van Gelder, oorspronkelijk gevestigd in Arnhem, vanaf 1580 in Roermond.
De heerlijkheid werd lange tijd uitgeoefend door het geslacht Van Nydeggen, heren van Hillenraad. Verder is sprake van twee laatbanken waarvan ook enkele stukken zijn bewaard: van Hillenraad en van Asselt (inv.nrs. 355-395).
Geschiedenis van het archief
laatste wijziging 03-06-2022
580 beschreven archiefstukken
27 gedigitaliseerd
totaal 3.606 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 03-06-2022
580 beschreven archiefstukken
27 gedigitaliseerd
totaal 3.606 bestanden
Kenmerken
Datering:
1350-1795
Auteur:
M. Smeets
Omvang m1:
10 meter - 48 charters
Inventaris:
Inventaris van het archief der schepenbank van Swalmen en Asselt (Maastricht 1938)
Opmerking:
Inventarisnummer 2002-2019 is eigendom van de gemeente, inventarisnummer 2020-2022 is eigendom van de parochie. Met een lijst van aanwinsten uit 1983
laatste wijziging 03-06-2022
580 beschreven archiefstukken
27 gedigitaliseerd
totaal 3.606 bestanden