0012 Gelderse Rekenkamer ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

Door leestekens in uw zoekopdracht te gebruiken, zoekt u specifieker of juist breder:

  • Gebruik een vraagteken (?) om één letter te vervangen.
  • Gebruik een sterretje (*) om meer letters te vervangen.
  • Gebruik een dollarteken ($) voor uw zoekterm voor resultaten die op elkaar lijken.
  • Gebruik een minteken (-) om zoektermen uit te sluiten.
  • Gebruik een Dubbele aanhalingstekens (" ") aan het begin en einde van uw zoektermen om naar de exacte combinatie van woirden te zoeken.

Voorbeelden van het gebruik van deze leestekens en meer zoektips vindt u hier.

beacon
Naar boven om te zoeken
0012   Gelderse Rekenkamer
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. De geschiedenis van de Rekenkamer
4. De geschiedenis van het archief van 1543 tot 1915
5. De ordening en beschrijving van het archief
6. Afkortingen
laatste wijziging 08-07-2025
9.435 beschreven archiefstukken
7.588 gedigitaliseerd
totaal 714.332 bestanden
Inventaris
Eerste afdeeling. Algemeen
A. Keizerlijke commissarissen tot het beheer der domeinen in Gelderland en van hun secretaris, 1543-1559
N.B. Verschillende registers en rekeningen, die geheel of ten deele van de bedoelde personen afkomstig zijn of onder hen hebben berust, zijn in andere afdeelingen van den inventaris geplaatst, omdat zij een geheel bleken te vormen met de daar ingedeelde stukken. De overige, meer in het algemeen op het domeinbeheer door de commissarissen betrekking hebbende, gaan in deze afdeeling aan die van de in 1559 opgerichte Rekenkamer vooraf, doch men beschouwe ze niet als het volledige archief van de commissarissen. Ook het feit, dat niet alle van hen afkomstige stukken te Arnhem hebben berust of uit Brussel daarheen zijn gezonden na de oprichting van de Rekenkamer, maakt de verzameling onvolledig.
1 "Eerste memoriaellbouck van alrehande saicken, den landen van Gelre ende Zutphen belangende."- Aanteekeningen van den secretaris JOHAN BELL omtrent behandelde domeinzaken, 1547-1557. 1 deel
N.B. Dit boek is in vijf afdeelingen ingedeeld, waarvan de eerste het gemeene land betreft, de overige de vier kwartieren. Op fol. 65 een aanteekening van 1559. De titel is van GEDEON VAN DER HOUVE, die het "eerste" noemde als voorganger van het door hem in 1559 aangelegde boek (no. 38).
2097 Formulierboek aangelegd ten behoeve van het Kleefse bestuur, ca. 1540. 1 deel
N.B. Mogelijk door door de secretaris-charterbewaarder Johan Bell. Bevat adressen/intitulaties van vorsten en prelaten, stadsbesturen in heel Europa, van functionarissen en edelen in de hertogdommen van Willem van Kleef, met nadruk op Gulik, Kleef en Berg en formulieren voor diverse akten en dienstbrieven.
2 Ingekomen stukken en minuten van de hand van den secretaris BELL, 1546-1557. 1 pak
N.B. Deze stukken, die liasgaatjes onder vertoonen, hebben vermoedelijk tot meer dan ééne lias behoord. Het is echter niet mogelijk geweest, die liassen te reconstrueeren. Een groot aantal betreft de compositie wegens gepleegde misdrijven. De meeste ingekomen stukken zijn geadresseerd aan BELL.
Eenige ingekomen stukken en minuten, afkomstig van de commissarissen en den secretaris, doch niet behoord hebbende tot de verzameling onder no. 2, 1543-1558. 5 omslagen
8 Verzoekschrift van het kapittel der St. Stephanuskerk te Nijmegen aan de landvoogdes, met bijlagen, ter zake van uitkeeringen, aan dat kapittel verschuldigd, welke stukken aan de commissarissen VAN DIEVE en GRAMAYE om advies zijn verzonden, (1550). 1 omslag
N.B. Zie regesten 254, 257, 496, 537 en 551.
9.01 Verbaal van VAN DIEVE van zijn derde commissie naar Gelderland, 1549, 1550 (minuut). 1 deel
N.B. Het verbaal is geregistreerd in no. 269. Het betreft de reizen, door VAN DIEVE van 1 Juni 1549 tot 28 Maart 1550 gedaan, zijn besprekingen met rekenplichtige ambtenaren enz. Voor de bijbehorende plattegrond, zie inv.nr. 9.02
9.02 Caerte van 'sHertogenhof te Venlo, [1550]
Erfgoedstuk
10 "Memoriaellbouck off contrerolle van alle officieren der landen Gelre ind Zutphen die te rekenen hebben", 1557-1559. 1 deel
N.B. In dit boek heeft ieder rekenplichtig ambtenaar een hoofd, waaronder korte (en onvolledige) aanteekeningen gemaakt zijn ten dienste van den landrentmeester-generaal, die het in 1559 aan de Rekenkamer heeft overgedragen.
11 "Quoyier van den officiers in den lande van Gelre ende Zutphen." Lijst der ambtenaren met aanteekening van de hun door den landrentmeester-generaal uittekeeren wedden, (1557). 1 katern
Akten van borgstelling van ambtenaren, 1549, 1550, 1556.
N.B. Voorheen 0243 Charterverzameling, inv.nrs. 931, 2212, 3184.
13 Aanteekeningen betreffende de verpande domeinen in de vier kwartieren, getrokken uit de in de charter-en registerkamer te Arnhem berustende archivalia en geverifieerd door RENOY en BELL. Met een concept, grootendeels van de hand van BELL, en een index van diens hand, 7 Januari 1548. 2 delen en 1 katern
N.B. Deze deelen zijn op denzelfden dag geverifieerd als de inventaris en de inhoudsopgaven van hertogelijke archivalia, vermeld op blz. 53 en 54, Hoewel zij dus geacht moeten worden, daarbij te behooren, zijn zij niet, als die stukken, bij het hertogelijk archief geplaatst, omdat zij niet alleen ten doel hadden, dat archief te leeren kennen, maar dienst moesten doen bij de lossing der verpande domeinen.
14 Ongeveer gelijktijdige afschriften naar gedeelten van het boek onder no. 13, de kwartieren van Zutphen en Arnhem betreffende, 1548. 1 deel en 1 katern
15 Eenige stukken, afkomstig van den leengriffier JAN SCHENCK en betrekking hebbende op zijn dienstreizen ten behoeve van het domeinbeheer, 1543-1545. 1 omslag
16 Register der op de Geldersche domeinen gevestigde pandbrieven, in 1473 door de pandhouders op bevel van KAREL DEN STOUTEN overgelegd aan de commissarissen voor de reformatie dier domeinen over de periode 1406-1472. Afschrift, 1544. 1 deel
N.B. Het oorspronkelijke register berustte destijds te Brussel. Het afschrift bevat bovendien een afschrift van een ordonnantie van KAREL DEN STOUTEN op de lossing der domeinen, waarvan de dateering ontbreekt. RENOY heeft dit afschrift vermoedelijk laten maken in verband met de voorgenomen inlossing van verpande domeinen.
17 "Memoriën van pantgoiden ende gevriede goiden, myt verclaronghe van die qualificatie van zekere rechten der servilen luyden ind goiden op Veluwen." Aanteekeningen, door BELL gemaakt uit verschillende ter registerkamer te Arnhem berustende archivalia, (ca. 1545). 1 deel
N.B. Fol. 1-11 hebben op domeinen in de vier kwartieren betrekking, het overige betreft de hoorige personen en goederen en de tynsgoederen op de Veluwe.
18 Aanteekeningen, door BELL gemaakt uit een visitatieboek van 1488 en aangevuld uit andere dergelijke boeken en rekeningen, de hoorige goederen van den hertog in de graafschap Zutphen en in Overijsel betreffende, (ca. 1545). 1 deel
N.B. Het visitatieboek van 1488 berust in GldA, 0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen, inv.nr. 2488).
19 "Staet van den processen in Gelrelandt, " Verslag van den momber mr. JOOST CRANEVELT aan de landvoogdes over de voor het Hof te Arnhem hangende processen in domeinzaken, overgeleverd aan VAN DIEVE in 1549. Met aanteekeningen van VAN DIEVE en RENOY, 1549. 1 katern
20 "Gemeyne havesrechten aver hoerigen ind eyghen luyden, soe inder Greefschap Zutphen und op Veluwen gewontlick te halden"; (hs. van c. 1545), alsmede een opteekening van hofrecht in Twente, 1546. 2 katernen in omslag
N.B. Het tweede gedeelte van het genoemde opschrift is van de hand van BELL, die dit boekje vermoedelijk heeft gebruikt. Inhoud van het boekje "gemeyne havesrechten": Gemeene Duitsche hofrechten (fol, 1), drie gewijsden van het hofgericht te Stadtlohn z. d. (fol. 3), gewijsde van het hofgericht te Zutphen, 1464 (fol. 6), hofrecht van Hengelo (fol. 11; gedrukt: SCHRASSERT, Codex G. Z. II, blz. 282), hofrecht van Zutphen en Lochem (fol. 12; gedrukt ib. blz. 280), gewijsde van het hofgericht te Hengelo, 1509 (fol. 13), gemeene hofrechten (fol. 16), hofrecht van Opvoorst (hof van de abdij van Prume), gegeven door hertog REINALD in 1420 (fol. 17; gedrukt: SCHRASSERT t.a.p blz. 57), akten betreffende een in 1493 gevoerd proces over het hofhoorige goed Jolink onder Zelhem (fol. 19 v°).
0012 Gelderse Rekenkamer
Inventaris
Eerste afdeeling. Algemeen
A. Keizerlijke commissarissen tot het beheer der domeinen in Gelderland en van hun secretaris, 1543-1559
N.B. Verschillende registers en rekeningen, die geheel of ten deele van de bedoelde personen afkomstig zijn of onder hen hebben berust, zijn in andere afdeelingen van den inventaris geplaatst, omdat zij een geheel bleken te vormen met de daar ingedeelde stukken. De overige, meer in het algemeen op het domeinbeheer door de commissarissen betrekking hebbende, gaan in deze afdeeling aan die van de in 1559 opgerichte Rekenkamer vooraf, doch men beschouwe ze niet als het volledige archief van de commissarissen. Ook het feit, dat niet alle van hen afkomstige stukken te Arnhem hebben berust of uit Brussel daarheen zijn gezonden na de oprichting van de Rekenkamer, maakt de verzameling onvolledig.
20
"Gemeyne havesrechten aver hoerigen ind eyghen luyden, soe inder Greefschap Zutphen und op Veluwen gewontlick te halden"; (hs. van c. 1545), alsmede een opteekening van hofrecht in Twente, 1546. 2 katernen in omslag
N.B. Het tweede gedeelte van het genoemde opschrift is van de hand van BELL, die dit boekje vermoedelijk heeft gebruikt. Inhoud van het boekje "gemeyne havesrechten": Gemeene Duitsche hofrechten (fol, 1), drie gewijsden van het hofgericht te Stadtlohn z. d. (fol. 3), gewijsde van het hofgericht te Zutphen, 1464 (fol. 6), hofrecht van Hengelo (fol. 11; gedrukt: SCHRASSERT, Codex G. Z. II, blz. 282), hofrecht van Zutphen en Lochem (fol. 12; gedrukt ib. blz. 280), gewijsde van het hofgericht te Hengelo, 1509 (fol. 13), gemeene hofrechten (fol. 16), hofrecht van Opvoorst (hof van de abdij van Prume), gegeven door hertog REINALD in 1420 (fol. 17; gedrukt: SCHRASSERT t.a.p blz. 57), akten betreffende een in 1493 gevoerd proces over het hofhoorige goed Jolink onder Zelhem (fol. 19 v°).
Datering:
1546
Omvang:
2 katernen in omslag

Vorige
Volgende

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 20-09-2024
1 gedigitaliseerd
totaal 70 bestanden
21 Uittreksel uit den inventaris van de te Grave berust hebbende charters, door RENOY gebruikt o.a. bij de lossing van verpande domeinen, ca. 1545. 1 deel
N.B. Dit uittreksel is naar den oorspronkelijken inventaris gemaakt. Het afschrift daarvan, dat nog in dit archief berust (zie blz. 53), is vermoedelijk van iets lateren datum. Op den omslag: "Geldre, Geldre".
B. Resolutiën, registratuur en andere stukken van algemeenen aard
N.B. De in deze afdeeling beschreven registers, ingekomen en uitgegane stukken dragen een algemeen karakter; dergelijke stukken, die op bepaalde administraties betrekking hebben, zal men in de tweede afdeeling van den inventaris vinden.
C. Verpanding, bezwaring en vervreemding van domeinen en de inlossing van verpande en bezwaarde domeinen
D. Werkzaamheden van Hof en Rekenkamer gezamenlijk
N.B. Zie Tegenw. Staat van Gelderland, blz. 176. Uit de instructie van de Rekenkamer en het onder nos. 519-522 beschreven register blijkt, dat de beide colleges in uiteenloopende zaken samenwerkten, in het algemeen op grond van de overweging, dat het hoogste besturende en het hoogste beheerende college in het gewest, die tezamen den landsheer vertegenwoordigden, elkaar als zoodanig aanvulden en dus ook in gewichtige aangelegenheden konden bijstaan. Intusschen moet men de meeste van die aangelegenheden meer tot de bestuurs-dan tot de beheerszaken rekenen en men zal derhalve de desbetreffende stukken eerder in het archief van het Hof dan in dat van de Rekenkamer zoeken. De medewerking van de Rekenkamer bij de vaststelling van de landgrenzen bijv. houdt met het domeinbeheer slechts een zeer verwijderd verband. Nu is de verdeeling van die stukken tusschen de archieven der beide colleges eenigszins willekeurig geweest, blijkens de inventarissen van de beide archieven, resp. door IS.AN. NIJHOFF en zijn zoon PAUL.
Tweede afdeeling. Onderdeelen van het domeinbeheer (uitgezonderd rekeningen en bijlagen)
Derde afdeeling. Rekeningen en bijlagen
N.B. Van de bijlagen is de groote meerderheid verloren, gelijk in de inleiding is medegedeeld. Aangezien nu een gedetailleerde beschrijving van alle nog aanwezige bijlagen den inventaris te omvangrijk zou hebben gemaakt en het aan den anderen kant toch gewenscht scheen, op menig belangrijk stuk onder die bijlagen de aandacht te vestigen, is bij de beschrijving slechts in bepaalde gevallen de inhoud van de bijlagen aangegeven. Zoo zal men omschrijvingen aantreffen van de meeste bijlagen, die tot de Charterverzameling (0243) hebben behoord, en van vele stukken van dien aard, die bij de oudere rekeningen der landrentmeesters-generaal zijn overgelegd en waarvan de inhoud min of meer verrassend, althans opmerkelijk is. Hiermede is natuurlijk allerminst bedoeld, op de niet nader omschreven bijlagen het stempel van onbelangrijkheid te drukken, Op de omslagen, waarin bijlagen bewaard zijn, is aangeduid, tot welke rekeningen zij behooren.
Vierde afdeeling. Tijdelijk aan de Rekenkamer opgedragen werkzaamheden
Vijfde afdeeling. In de rekenkamer gedeponeerde archivalia
Overige stukken
Supplement
Bijlagen tot den inventaris
laatste wijziging 08-07-2025
9.435 beschreven archiefstukken
7.588 gedigitaliseerd
totaal 714.332 bestanden

Kenmerken

Datering:
(1301-1542) 1543-1795 (1796-1813, 1915, 1936)
Auteur:
A.H. Martens van Sevenhoven
Jaar van publicatie:
1925, 2025
Categorie:
laatste wijziging 08-07-2025
9.435 beschreven archiefstukken
7.588 gedigitaliseerd
totaal 714.332 bestanden