De Vereniging EnergieNed werd op 19 december 1991 opgericht met als leden de Vereniging van exploitanten van elektriciteitsbedrijven in Nederland (VEEN), Vereniging van exploitanten van gasbedrijven in Nederland (VEGIN) en Vereniging van exploitanten van stadsverwarmingsbedrijven in Nederland (VESTIN). De juridische fusie van deze verenigingen, waarmee de daadwerkelijke integratie een feit werd, vond plaats op 11 juni 1992, met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 1992.
De totstandkoming van EnergieNed was een gevolg van de reorganisatie van de energiedistributie en de ontwikkelingen naar een vrijere Europese energiemarkt. De energiedistributiebedrijven hadden in de nieuwe organisatie hun krachten gebundeld om sterker te staan in de uitoefening van hun kerntaken. Namens de gas-, elektriciteits- en stadsverwarmingsdistributiebedrijven formuleerde EnergieNed standpunten en trad opiniërend op in het publieke debat over het energiebeleid. Daarnaast vervulde zij de lobbyfunctie voor de energiedistributiesector en ondersteunde de bedrijven met een eigen expertisecentrum en service-instituut. Tevens trad zij op als stimulator van belangrijke activiteiten van de energiedistributiesector zoals het Milieu Actie Plan (MAP).
In de Derde Energienota (1996) van het Ministerie van Economische Zaken werden de lijnen uitgezet voor een nieuwe inrichting van de Nederlandse energiemarkt, die noodzakelijk was geworden door de Europese ontwikkelingen richting een vrijere energiemarkt. Voor de energiedistributiesector betekende dit een periode van omvangrijke veranderingen. De ingezette liberalisering en internationalisering van de energiemarkt ging gepaard met complexe regelgeving en toezicht. Hierdoor kwam het accent voor EnergieNed steeds meer te liggen op de belangenbehartiging. Als gevolg hiervan besloot EnergieNed tot een herijking van rol en taken en tot besluitvorming over missie, strategie en verenigingsstructuur.

In 1998 werd besloten om het lidmaatschap van EnergieNed open te stellen voor alle bedrijven die actief zijn op de aanbodzijde van de energiemarkt in Nederland, dus ook voor nieuwe nationale en internationale marktpartijen. Daarnaast werd de Vereniging EnergieNed omgevormd tot EnergieNed Federatie van Energiebedrijven in Nederland. De missie van de nieuwe federatie bestond uit het bevorderen van een gezonde energiebranche waarin de Nederlandse energiebedrijven binnen de vrije energiemarkt hun bijdrage leveren aan een duurzame samenleving in termen van betrouwbaarheid, veiligheid en milieu.
Het hoogste orgaan van de vereniging vormde de Algemene Ledenvergadering. Deze koos het hoofdbestuur en benoemde de directie. Ook werd een aantal commissies ingesteld, al dan niet met een aantal subcommissies. De commissies hielden zich bezig met een bepaald beleidsterrein van EnergieNed, zoals milieu, marketing, technologie en innovatie, strategisch beleid, internationale zaken, economie en financiën, onderhandeling inzake gas, elektriciteit en warmte. Verschillende commissies werden in de loop van de tijd samengevoegd, dan wel gesplitst of veranderden van naam. Naast de commissies functioneerden er verschillende werkgroepen voor specifieke aspecten van het taakveld.
Het verenigingsbureau was gevestigd in Arnhem.

Literatuur: N.Köper, Tegenpolen; De liberalisering van de Nederlandse energiemarkt, Utrecht, 2003. Dit boek is raadpleegbaar in de bibliotheek van het Gelders Archief.