De geschiedenis van de Heidemij - tegenwoordig alleen Heidemij genoemd, zonder lidwoord - is in diverse publikaties uitvoerig beschreven. Zie de inleiding op archiefblok 915 Heidemij Bestuur en Directie 1888-1971, het jubileumnummer van het Tijdschrift (Heidemijtijdschrift 99 (1988) 4) en in de publikaties ter gelegenheid van het 25-, 50-, 60- en 75-jarig bestaan (resp. aan te vragen als Bibliotheek nr. 4318, Heidemij Publikaties en documentatie nr. 1253, Bibliotheek nr. 741, Heidemij Publikaties en documentatie nrs. 533 en 1252. Daarom volgt hier slechts een summier overzicht.

De Nederlandsche Heidemaatschappij werd opgericht in 1888 door de Geldersch-Overijsselsche Maatschappij van Landbouw. Aanleiding was de in 1886 tot stand gekomen Markenwet, die de mogelijk had geschapen tot dan toe gemeenschappelijk beheerde woeste gronden onder de gerechtigden te verdelen en in cultuur te brengen. Ontginning zou tevens werkgelegenheid opleveren, bij de toen heersende crisis in de landbouw niet onbelangrijk. De overheid voelde zich niet geroepen dergelijke werken uit te voeren en liet dat aan het particulier initiatief over.
De nieuw opgerichte vereniging stelde zich ten doel ten behoeve van haar leden adviserend en stimulerend op te treden bij het ontginnen van woeste gronden en het aanleggen en onderhouden van bevloeiings- en grondverbeteringswerken. Tegen de eeuwwisseling werd ook de ontwikkeling en verbetering van de zoetwatervisserij in het pakket opgenomen. Kort gezegd: verhoging van de produktiviteit van grond en water.

In de loop van de tijd verschoof het accent van het adviseren van leden naar begeleiden en uitvoeren van werken voor derden. De Heidemij ging zich als een ware duizendpoot met steeds meer zaken bezighouden: administratie en beheer voor grondbezitters, bouw van bedrijfsgebouwen, bosbrandverzekering, fruitteelt, ruilverkaveling, bosbouw- en cultuurtechnisch onderwijs, afvalverwerking werden aan het dienstverleningspakket toegevoegd. Een stevige basis van inkomsten werd gevormd door het begeleiden van werkverschaffingsprojecten, die door de overheid niet uitsluitend maar wel voor een groot deel aan de Heidemij werden toegewezen.
Toen in 1954 de laatste (en meest gehate) organisatie op dit vlak, de Rijksdienst voor de uitvoering van werken (D.U.W.), werd opgeheven zocht de Heidemij andere werkterreinen. Men probeerde in het buitenland, o.m. in de Bondsrepubliek Duitsland, België en Frankrijk, een voet aan de grond te krijgen door de oprichting van een aantal dochterondernemingen. De automatiseringsafdeling, die de Heidemij al heel vroeg had, ging zich ook op dienstverlening aan derden richten. Daarmee samenhangend begaf men zich op het terrein van de geautomatiseerde vastgoedregistratie.
Doordat het accent langzamerhand verschoof van ideële naar commerciële aktiviteiten was het een logische stap de typische verenigingszaken, zoals de jaarlijkse Algemene Vergadering, het contact met de lokale afdelingen en de voorlichting op diverse terreinen, te scheiden van de werkorganisatie. Het bedrijfsgedeelte werd in 1972 verzelfstandigd als Heidemij Nederland, met andere dochterondernemingen en deelnemingen ressorterend onder NV Heidemaatschappij Beheer. De vereniging bleef onder dezelfde naam, zij het met het in 1963 ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan toegekende predikaat Koninklijke, voortbestaan.

Organisatorische stuurloosheid, expansiedrang, mislukte avonturen in de sfeer van de projectontwikkeling en een minder gelukkig financieel beleid leidden tot een gedeeltelijk faillissement in 1981. De vereniging raakte daarbij, als enig aandeelhoudster van Heidemaatschappij Beheer, haar vermogen kwijt. Het gezonde deel van het bedrijf bleef voortbestaan, nu onder de paraplu van een nieuwe houdstermaatschappij, Heidemij Holding NV.
Sindsdien heeft men zich weer op de kernactiviteiten gericht, met als resultaat een florerend bedrijf. Een nieuw, helaas snel groeiend werkterrein is het milieu en vooral de vervuiling daarvan. Bovendien begeeft men zich weer op de internationale markt.