Aan de geschiedenis van het huis en de heerlijkheid Verwolde is voor het eerst uitgebreid aandacht besteed door J. de Graaf, gemeente-secretaris van Gorssel. In 1923 publiceerde hij een artikel over Verwolde in de Bijdragen en Mededelingen der Vereeniging Gelre *  . Hij baseerde zich daarbij in belangrijke mate op het huisarchief Verwolde, dat hij in opdracht van Willem Hendrik Emile van der Borch (1882-1969), destijds heer van Verwolde en burgemeester van Gorssel, had geïnventariseerd. Uit zijn ar
tikel wordt duidelijk, dat het huisarchief geen aanknopingspunten biedt voor de stichtingsgeschiedenis van Verwolde. Dit wordt door de huidige inventarisatie bevestigd.

Vermoedelijk is Verwolde door één der heren van Keppel in de 12e eeuw gesticht als jachtslot met het oog op de wildrijke omgeving. De eerste schriftelijke vermelding van een heer van Verwolde (Varenwolde) betreft Derck (II) van Keppel, die in 1346 als zodanig wordt vermeld. Leden van de familie Van Keppel zouden in mannelijke lijn nog tot 1546 het huis en de heerlijkheid bezitten *  . Door het huwelijk van Cunegonde van Keppel, enig kind van Frederik van Haeften en Catharina Grubben, in dat jaar met Allard van Haeften komen het huis en de heerlijkheid in het bezit van de familie Van Haeften.

Verwolde raakte in de 16e eeuw herhaalde malen betrokken in de politieke strijd, die in Gelderland heerste. Zo veroverde hertog Karel van Gelre Verwolde in 1505, omdat de heer van Verwolde, Derck van Keppel, in strijd met zijn eed de zijde van de hertog had verlaten. Hertog Karel installeerde vervolgens in 1506 een ritmeester en 20 manschappen op het huis. en liet het, inclusief verdedigingswerken, herstellen. Het was voor hem van veel waarde als grensvesting met het Oversticht. In 1510 werd Verwolde opnieuw belegerd. Bisschop Frederik van Baden uit Deventer trok samen met Floris van Egmond en Jacob van Batenburg uit Anholt ten aanval en belegerde het huis met 1600 paarden, 3000 voetknechten en 500 tot 600 wagens met grof geschut. Vervolgens maakte hij het met de grond gelijk. In 1513 werd Derck (II) van Keppel door de hertog weer in genade aangenomen en in zijn rechten hersteld. Mogelijk heeft hij toen vrij snel opnieuw een huis laten bouwen. Er zijn geen betrouwbare afbeeldin
gen bewaard gebleven van het huis in de 16e en 17e eeuw. Waarschijnlijk raakte het huis in de loop der tijd steeds meer in verval. In 1720 stond op de plaats van het huis vermoedelijk alleen nog een simpele boerenwoning.

Inmiddels was Verwolde in het bezit gekomen van de familie Ripperda. Statius Reinier van Haeften had het huis in 1687 afgestaan aan zijn oom George Ripperda, die in 1702 ongehuwd overleed. Daarna kwam Verwolde in het bezit van Willem Hendrik Carel Ripperda. Diens zoon Maurits Carel George Wilhelm Ripperda verkocht het huis en 1/3e van de heerlijkheid Verwolde in 1738 aan Evert Jan Benjamin van Goltstein.

Deze kocht het huis ten behoeve van zijn dochter Reiniera Charlotta van Goltstein en schoonzoon Allard Philip van der Borch. Laatstgenoemde kon daardoor verschreven worden in de Ridderschap van Zutphen. Onder zijn zoon en erfgenaam Frederik Wilhelm van der Borch kwam de heerlijkheid weer in één hand. In 1772 kocht hij het resterende 2/3e gedeelte van de heerlijkheid van Assueer Jan Torck, heer van Roosendael.

Frederik Wilhelm is de bouwheer van het tegenwoordige huis Verwolde. In 1775 gaf hij hiertoe opdracht aan Philip Willem Schonck, architect van stadhouder Willem V. In 1776 kwam het huis na een bouwperiode van slechts negen maanden gereed. Het is in strenge Louis XVI-stijl gebouwd. De uitvoerige, met de architect gevoerde correspondentie is in het archief bewaard gebleven *  . In 1926/7 is het aanzien van het huis ingrijpend veranderd door de aanbouw van een hoge toren aan de rechterzijde en de plaatsing van een steiler dak. Deze verbouwing is uitgevoerd door de architecten M.A. en J. van Nieukerken in opdracht van Willem Hendrik Emile van der Borch en zijn echtgenote Line Voûte *  . Dit echtpaar heeft ook tuinarchitect Hugo Poortman opdracht gegeven een nieuwe tuin aan te leggen>Zie voor de geschiedenis van de tuinaanleg van Verwolde de in bijlage 5.1 vermelde literatuur..

Zie inv.nr. 1079. De Graaf gaat uitvoerig in op deze correspondentie, zie: BM Gelre XXVI (1923), 6-16.

Zie over de geschiedenis van deze verbouwing, inv.nr. 1082.

In 1977 droeg hun zoon, Allard Ph.R.C. van der Borch, het huis met de tuin over aan de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen. Conform zijn wens heeft Verwolde nu een openbare culturele bestemming. Sinds 1982 zijn huis en tuin opengesteld voor het publiek.