Mijn Studiezaal (inloggen)
0365 Nederlands Hervormde Gemeente Meppel ( Drents Archief )
0365
Nederlands Hervormde Gemeente Meppel
Inventaris
1. Inleiding 
1.2. De kerkelijke organisatie na de hervorming 
0365 Nederlands Hervormde Gemeente Meppel
1. Inleiding
1.2.
De kerkelijke organisatie na de hervorming
In 1598 had Meppel dus zijn eerste predikant. In 1627 stonden Ridderschap en Eigenerfden toe dat er in Meppel twee predikanten zouden werken * . Het recht van benoeming van de tweede predikant hadden Drost en Gedeputeerden. In 1853 mocht Meppel een derde predikant beroepen * . De benoeming van de predikanten geschiedde toen eenmaal door de koning en tweemaal door de kerkenraad * . Een lijst van predikanten, die sinds de invoering van de Hervorming in Meppel gediend hebben tot het jaar 1910, bevindt zich in dit archief * . Een uitgetypte lijst is opgenomen als bijlage van deze inleiding.
Wanneer de kerkenraad voor het eerst gefungeerd heeft, is niet gevonden. Dat hij rond 1638 bestond is zeker, omdat de predikant toen een lijst van lidmaten opstelde "nomine consistori", uit naam van de kerkenraad * . Pas sinds 1662 werden de kerkenraadsvergaderingen genotuleerd.
Armvoogden en diakenen zorgden van oudsher voor de armen. Zij hadden daarvoor armenwoningen in bezit. Ook de behoeftigen, die Meppel binnenkwamen, vielen onder de zorg van de diaconie, hoewel bij de "acte van burgerschap" van 1644 wel enkele vestigingsvoorwaarden waren gesteld * . In 1698 kreeg de diaconie een armenhuis, bestaande uit een aantal woningen voor de armen, de z.g. Kloezenhoek * . In 1802 nam de Hervormde kerk van de gemeente Meppel de kazerne over, die verbouwd werd tot armenhuis. Het armenhuis stond onder beheer van een vader en een moeder, op wie toezicht werd gehouden door vier regentessen * . In de jaren veertig van de 20e eeuw werd dit armenhuis een bejaardentehuis, het Hervormd Rusthuis * .
Het beheer van de goederen van de kerk behoorde tot de taak van de kerkvoogden. Deze bestonden in Meppel reeds voor de Hervorming * , maar van na de Hervorming is meer bekend over hun dagelijkse bezigheden. Kerkvoogden legden rekening en verantwoording af tegenover Twaalven (twaalf gekozenen uit de burgerij, vergelijkbaar met de huidige gemeenteraad), schulte en volmachten (een soort dagelijks bestuur) en predikant (en) * . Sinds in 1825 een algemeen reglement op het beheer van kerkelijke goederen werd ingesteld * , werden de door kerkvoogden opgemaakte begrotingen en rekeningen van ontvangsten en uitgaven voorgelegd aan de vergadering van kerkvoogden en notabelen en vervolgens naar het Provinciaal College van Toezicht op het beheer van de kerkelijke goederen en fondsen gezonden.
Vanaf ongeveer de helft van de achttiende eeuw bestond er in Meppel een Lutherse gemeente * . Omdat er nooit een vaste predikant was aangesteld, werd in 1825 besloten de gemeente te verenigen met de Hervormde gemeente, hetgeen de koning in 1826 goedkeurde * .
De kerk in Meppel is altijd bezocht door de inwoners van Meppel en van de Oosterboer. Deze laatsten waren voor een kwart gerechtigd in de kerk, de begraafplaats en het kerkbeheer, maar ook in de lasten * . Reeds voor de Hervorming waren hierover moeilijkheden en ook in de 19e eeuw waren Meppel en de Oosterboer het nog niet eens * .
laatste wijziging 09-06-2023
630 beschreven archiefstukken
8 gedigitaliseerd
totaal 2.756 bestanden
Kenmerken
Datering:
1454-1973
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0365 Nederlands Hervormde Gemeente Meppel
VERKORT:
NL-AsnDA, 0365
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0365 Nederlands Hervormde Gemeente Meppel
VERKORT:
NL-AsnDA, 0365
Categorie:
laatste wijziging 09-06-2023
630 beschreven archiefstukken
8 gedigitaliseerd
totaal 2.756 bestanden
