Mijn Studiezaal (inloggen)
0343 Nederlands Hervormde Gemeente Diever ( Drents Archief )
0343
Nederlands Hervormde Gemeente Diever
Inventaris
Inleiding
0343 Nederlands Hervormde Gemeente Diever
Inleiding
Als hoofdplaats van het kerspel Diever heeft Diever ongetwijfeld een van de oudste kerken van Drenthe gehad. Hoe oud is niet bekend. De kerk behoorde oorspronkelijk aan het kapittel van Oldenzaal * , dat ook het collatierecht in Diever had. De pastoor van Diever had weer het recht van benoeming in Dwingeloo en Wapserveen.
De kerk was ' volgens Magnin * ' gewijd aan de H. Pancras, het H. Kruis, St. Antonius, St. Stephanus, het H. Sacrament, Onze Lieve Vrouw, St. Maarten en St. Anna. Alleen aan het laatste altaar was geen vicarie verbonden, aan alle andere wel.
De vicarieën van het H. Kruis, St. Antonius en St. Stephanus werden ' opnieuw volgens Magnin * ' bediend door vicarissen, die tevens kapelaan van de pastoor van Diever waren. Uit hen werden de parochiepriesters van Dwingeloo, Vledder en Wapserveen benoemd.
De laatste pastoor, Andries Veenraet, moet in 1594 gevlucht zijn en zich hebben gevoegd bij de Spaansgezinde bezetting van Lingen * . In 1603 verscheen hij voor Gedeputeerden om de door kerkvoogden overgegeven kerkregisters te controleren * .
In 1598 was als predikant Johannes Abels naar Diever gekomen * . Hij werd echter niet toegelaten tot de kerkdienst. Ook de volgende dienaar des woords, Henricus Meinardi Raedt, bleef slechts kort: 1600 en 1601. Rudolf van Uiterwijk heeft in 1602 waarschijnlijk wel een proefpreek gehouden in Diever, maar heeft zich er niet gevestigd. Pas de vierde predikant, Lucas van Langen, bleef langer.
De kerkelijke gemeente van Diever heeft in de loop der jaren enige wijzigingen ondergaan wat betreft het grondgebied. In 1812 werden Eemster en Leggelo van Diever afgescheiden en bij Dwingeloo gevoegd * .
Gedurende de jaren 1834-1862 heeft Wateren deel uitgemaakt van de gemeente Vledder * .. De afscheiding van Diever in 1834 was een gevolg van de kolonisatie door de Maatschappij van Weldadigheid, die werd toevertrouwd aan de predikant van Vledder. Nadat in 1860 alle bezittingen van de Maatschappij in Wateren waren verkocht, werd in 1862 de oude toestand hersteld en kwam Wateren weer bij Diever.
Een derde afscheiding betrof Hoogersmilde, dat in het burgerlijke al sinds 1633 los van Diever stond * . De afstand naar Diever was zo groot dat een deel van de bewoners sinds 1788 naar Kloosterveen ging. In 1844 kreeg Hoogersmilde toestemming een eigen kerk te bouwen en vanaf 1845 was het een aparte gemeente.
De kerk van Diever is grotendeels in tufsteen opgetrokken, maar alleen de toren is nog origineel * . Verbouwingen heeft de kerk ondergaan in de 14e en 15e eeuw: het koor is in de 14e eeuw vernieuwd, het schip in de 15e eeuw.
laatste wijziging 31-03-2023
122 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1676-1971
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0343 Nederlands Hervormde Gemeente Diever
VERKORT:
NL-AsnDA, 0343
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0343 Nederlands Hervormde Gemeente Diever
VERKORT:
NL-AsnDA, 0343
Categorie:
laatste wijziging 31-03-2023
122 beschreven archiefstukken
