Uw zoekacties: Proces Eichmann

270c Proces Eichmann ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

  • Kenmerken van het archief
  • Inleiding op het archief
  • Inventaris of plaatsingslijst
  • Eventueel bijlagen

    • De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

    De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

    De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

    Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

    beacon
     
     
    Naar boven om te zoeken
    Uw zoekterm komt voor in de vetgedrukte onderdelen van de archieftoegang.
    270c   Proces Eichmann
    Openbaarheid
    Het archief is in zijn geheel openbaar.
    laatste wijziging 25-03-2020
    591 beschreven archiefstukken
    Geschiedenis
    Adolf Eichmann (1906-1962) kreeg in 1940 de leiding van Referat IVD4 van het Reichssicherheitshauptamt in Berlijn. De taak van het referaat was emigratie en gedwongen migratie (meestal naar ghetto’s) van joden. In maart 1941 kreeg zijn referaat een andere aanduiding, IVB4, en een andere taakomschrijving. Referat IVB4 werd toen het bureau dat de Endlösung moest organiseren.
    Op 11 mei 1960 werd Eichmann in Argentinië gearresteerd door de veiligheidsdienst van Israël. Op 11 april 1961 begon het proces tegen hem in Jerusalem. 1 juni 1962 werd de hem opgelegde doodstraf voltrokken.
    laatste wijziging 25-03-2020
    591 beschreven archiefstukken
    Inventaris
    aanvraaginstructie
    Stukken uit deze collectie kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
    onder vermelding van: collectie 270c, inv.no. ...
    Het inventarisnummer is vermeld in oplopende volgorde,
    links naast de beschrijving van de stukken
    1 Overzicht van dr. M. Plant, getiteld "Die Juden in Deutschland von 1939 bis 1941". De inhoud bestaat voornamelijk uit een beschrijving van de discriminerende maatregelen tegen de Duitse Joden na het uitbreken van de 2e wereldoorlog. Van de deportaties komt alleen die van de Joden in Stettin (januari 1940) ter sprake. Verder beschrijft dr. Plant de wegvoering van Joodse krankzinnigen uit inrichtingen in Duitsland en hun vernietiging in Cholm in Polen., z.d..
    2 Uitvoerig verslag van een reis, die Hauptscharführer Eichmann en Oberschafführer Hagen maakten door de Balkan naar Egypte en Palestina tussen 26 september en 26 oktober 1937. Van Roemenië, Griekenland en Turkije worden in het kort beschreven: de politieke en sociale verhoudingen, de gezindheid t.o.v. Duitsland en de houding tegenover de Joden. Uitvoerig wordt ingegaan op de situatie in Egypte en Palestina m.b.t. het Joodse streven naar een eigen staat, de Engelse politiek tegenover de Arabieren en de economische mogelijkheden voor Joodse immigranten. Via de vertegenwoordiger van het DNB, het Deutsche Nachrichten Büro te Kairo, Dr. Reichert, kwamen de beide SS-ers is contact met een Joodse V-Mann, (Feivel Folkes (cf. doc. 38), met wie zij de emigratie- en immigratiemogelijkheden voor Duitse Joden bespraken. Voor het overige wordt uitgebreid gerapporteerd welke contacten de vertegenwoordigers van het DNB in de Arabische wereld onderhouden en hoe deze voor de opbouw van een inlichtingendienst van de SD in Egypte en elders kunnen worden gebruikt, 4 nov. 1937.
    3 Brief van Himmler aan de CdS, waarin hij de ontvangst bevestigt van een statistisch overzicht over de Endlösung. Het moet geheim blijven; later kan het mogelijk gebruikt worden, nl. "zu Tarnungszwecken". Voor het ogenblik blijft de deportatie het belangrijkst ("nach dem Osten was überhaupt nur menschenmöglich ist). In de korte maandrapporten van de Sipo moet alleen staan hoeveel er gedeporteerd is en hoeveel nog niet, 9 april 1943.
    4 Gecombineerd verslag van twee Slowaakse Joodse jongens over Birkenau, Auschwitz en Majdanek. Beiden zijn 7 april 1944 uit Auschwitz ontsnapt. Hun verslag is kennelijk kort daarna opgeschreven. Na een gedetailleerde beschrijving van het kamp (pp. 1-7) volgt een chronologische opsomming van de aankomst der transporten van Joden, gespecificeerd naar nationaliteiten en vaak met aanvullende gegevens, bijv. over de selectie en de datum van aankomst (pp. 1-18). Bij de opsomming is uitgegaan van de nummering, die aan de niet voor vergassing geselecteerden werd gegeven. Deze liep op van ± 27400 (begin 1942) tot 174000 (begin maart 1944). Op pp. 12-13 wordt de ligging van de gaskamers en de crematoria beschreven. PP. 22-24 bevatten een beschrijving van Majdanek. Volgens dit rapport zijn tot 15 mei 1944 ongeveer 1.800.000 Joden vergast. De bewaking bestond uit ± 3000 SS-ers, geen datum.
    5 Vermerk van de afdeling II - 112 van het Hauptamt Sicherheitsdienst voor de afd. II - 1 met het verzoek Eichmann toestemming te geven lessen in het Efriet te nemen bij een rabbijn, 18 juni 1937.
    6 Bericht van D. Wisliceny, geschreven in de gevangenis van Bratislava "betr. ehemaliger SS-Ostubaf . A. Eichmann". Eichmann kwam bij de bezetting van Oostenrijk als lid van een Einsatzkommando o.l.v. Heydrich zelf naar Wenen. Na enkele weken vertrok Heydrich weer; nu trad Stahlecker als Inspekteur der Sipo und des SD op. Eichmann, nauw met Stahlecker bevriend, werd Referent für jüdische Angelegenheiten bij deze. Van Eichmann kwam het voorstel aan Heydrich tot oprichting van de Zentralstelle für jüdische Auswanderung. Na een ongewoon snelle carrière (van Ustuf. in 37 tot H'stuf. in 1938) kwam hij in Berlijn onder Muller. In de zomer van 1940 ontwierp Eichmann het Madagaskarplan en legde het via Müller en Heydrich aan Himmler voor. Hiervoor zou een centrale organisatie in het leven geroepen worden. Eichmann zond van augustus 1940 af "Beauftragte" naar Frankrijk, Slowakije, Roemenië, Kroatië, Italië en Bulgarije. Door een Erlass van Goering (juli 1941) werd zijn positie onaantastbaar; hij kon nu de interventie van andere ministeries en instanties afweren. Eichmann's principe t.a.v. ieder, die in zijn Referat had gewerkt was: geen vrijwillige melding bij het leger of de Waffen-SS onder het motto: "Wir sitzen alle in einem Boot und keiner darf aussteigen. Wer sich von mir trennen will, den werde ich zwingen mitschuldig zu werden, so dass es für ihn kein zurück mehr gibt.", 27 okt. 1946.
    7 Getuigeverklaring van Dr. W. Hoettl, die verklaart dat hij in augustus 1944 te Boedapest met Eichmann sprak. Deze deelde hem mee, dat er zes miljoen Joden vernietigd waren, 4 miljoen in de vernietigingskampen en een groot deel van de overige 2 miljoen door de Einsatzkommandos. Deze cijfers waren volgens Himmler te laag. Hij had Eichmann gezegd een van zijn statistici te zullen sturen om op grond van Eichmann's materiaal tot een juister cijfer te komen, 26 nov. 1945.
    9 Een Vermerk en 3 brieven van de CdS-IV B 4b betreffende de behandeling van buitenlandse Joden in het algemeen, als afschrift in februari 1943 aan het Auswärtige Amt gezonden. 1. Vermerk. Een algehele regeling van de behandeling van buitenlandse Joden in Duitsland, het Protektorat, het Generalgouvernement, de bezette gebieden in het Oosten en West-Europa was dringend nodig. Na mondeling en schriftelijk overleg met het Auswärtige Amt is het volgende overeengekomen. 2. Brief van het Reichsinnenministerium aan alle afdelingen van de Gestapo en de Sipo en SD in Duitsland, het Protektorat en de geannexeerde gebieden. Joden vallen onder de verplichte kentekening en andere beperkende maatregelen en kunnen gedeporteerd worden als zij door nationaliteit tot de volgende landen behoren: het vroegere Polen, Luxemburg, Slowakije, Kroatië, Servië, Roemenië, Bulgarije, Griekenland, Nederland, België, Frankrijk, de Baltische landen en Noorwegen. Daar m.b.t. hun vermogen nog geen definitieve regeling met de betreffende regeringen is getroffen, moeten voor het beheer daarvan geschikte Treuhänder worden aangesteld. 3. Brief aan de diverse Befehlshaber der Sipo und des SD, de commandanten van de Einsatzgruppen B en D en de Höhere SS- und Polizeiführer in het Generalgouvernement en bezet Rusland met gelijke inhoud als voorgaande uitgezonderd de bepaling betreffende het vermogensbeheer. 4. Brief aan de BdS te Den Haag en Parijs en aan de Beauftragte des CdS te Brussel. Ook hier wordt elke beperkende bepaling t.a.v. de in 2 genoemde nationaliteiten opgeheven. Alleen de Hongaarse Joden kunnen nog niet worden gedeporteerd, wel geconcentreerd in Durchgangslager worden. Zwitserse, Spaanse, Portugese, Deense en Zweedse Joden moet tot 31 maart 1943 gelegenheid gegeven worden naar hun land terug te keren. Na die datum zal voor elk dezer nationaliteiten bepaald worden of zij als de overige Joden behandeld moeten worden, januari 1943.
    10 Zie 9 en 16.
    11 Brief van Viktor Brack aan Himmler, waarin hij meedeelt reeds tweemaal Globocnik een deel van zijn eigen manschappen te hebben afgestaan voor diens "Sonderaufgabe". Globocnik wil de hele "Judenaktion" zo snel mogelijk voltooien voordat externe moeilijkheden dit verhinderen. Brack zegt, dat hij weet dat Himmler dezelfde mening is toegedaan, alleen al uit overwegingen van "Tarnung". Ook hij, Brack, wil niets liever. Maar onder de ± 10 miljoen Europese Joden zijn minstens 2-3 miljoen productiekrachten, die na sterilisatie nog bruikbaar zijn. Zijn Beauftragte hebben een sterilisatieplan uitgewerkt. De gewone vorm is te duur en tijdrovend. Röntgencastratie is goedkoop en gaat snel. Of de betrokkenen na enige tijd merken dat ze gecastreerd zijn, doet er nu niet veel meer toe. Als Himmler het er mee eens is kan Reichsleiter Bouhler voor artsen e.d. zorgen. De apparatuur moet dan door Brack geleverd worden, 23 juni 1942.
    12 Getuigeverklaring van Georges Wellers over zijn internering in Compiègne en Drancy van 12 dec. 1941 tot 30 juni 1944 en de ± 50 deportaties, die in die periode plaatsvonden, alsmede over zijn gevangenschap in Auschwitz en Buchenwald tot het einde van de oorlog, 27 sep. 1960.
    15 Schnellbrief van afd. D III van het Auswärtige Amt aan het RSHA. IV B 4. D.v.m. de "Entwurf" van IV B 4 b, no. 2686/42 moeten o.m. de Nederlandse, Belgische, Franse, Noorse en Russische Joden binnen het Duitse machtsbereik gedeporteerd worden. Het A.A. verzocht echter 30.000 van deze Joden voor een eventuele uitwisseling beschikbaar te houden, voorzover zij natuurlijk niet reeds naar het Oosten zijn gedeporteerd. Mocht de uitwisseling niet doorgaan dan kunnen de vrijgestelden altijd nog "abgeschoben" worden. Gezien de onderlinge betrekkingen tussen de vijandelijke staten wordt in de eerste plaats aan Hollandse, Belgische en Noorse Joden gedacht. Als criteria voor de selectie mogen gelden de familierelaties en de vriendschappelijke, politieke en zakelijke betrekkingen met geallieerde onderdanen of invloedrijke Nederlanders, Belgen, enz. in het vijandelijke buitenland. Het A.A. zou graag van de te nemen maatregelen op de hoogte zouden gehouden. (Onder de - doorgestreepte - naam Bergmann staat nog "Vermerk wurde wegen der grossen Eilbedurftigkeit von mir unterschrieben", Thadden (?)), 2 mrt. 1943.
    16 Verklaring van Carl Rekowski, Duits consul te Boedapest in 1944 en "persoonlijk referent" van de Duitse ambassadeur, Veesenmayer, sinds mei 1944. Omstreeks april 1944 arriveerde op bevel van Legationsrat Wagner (verbindingsofficier tussen Ribbentrop en Himmler) een specialist voor Jodenzaken. Hij werd kort daarop vervangen door Legationsrat Grell, evenals zijn voorganger een SS-officier. Grell was Judenreferent bij de Duitse ambassade te Boedapest van juli tot december 1944. Hij speelde samen met de BdS aldaar, Dr. Geschke, de HSSPF, O'gruf. Winkelman, Wagner en Veesenmayer voornoemd een beslissende rol bij de deportaties. Grell stond in voortdurend contact met Geschke in het "Sonder kommando Eichmann", dat met de vernietiging van de Joden was belast. Eveneens in Boedapest werkte het bureau Hoettle, naar hij vermoedde een spionagedienst van Kaltenbrunner, 17 dec. 1945.
    17 SS-Stamrollen-Auszug van Eichmann als Hauptscharführer in het SD-Hauptamt, 19 juli 1937.
    18 Eigenhandig geschreven levensloop van Eichmann, 19 juli 1937.
    19 Fragebogen t.b.v. de officierenlijst van de Duitse politie op naam van Eichmann n.a.v. zijn benoeming tot SS-officier, 5 nov. 1937.
    20 Fragebogen t.b.v. de officierenlijst van de Duitse politie op naam van Eichmann n.a.v. zijn benoeming tot SS-officier, 5 nov. 1937.
    21 SS-Ahnentafel t.n.v. Eichmann.
    22 Bevorderingsstaat t.n.v. Eichmann.
    24 Enige correspondentie, een Aktennotiz en een benoemingsoorkonde n.a.v. het verlenen van het Kriegsverdienstkreuz II en I aan Eichmann, 25 aug. 1944-15 dec. 1944.
    25 Afstammingspapieren, SS-Ahnentafel en korte levensbeschrijving van Vera Liebl als verloofde van Eichmann, 6 nov. 1934.
    26 Bundel benoemingsoorkonden alsmede enige correspondentie t.n.v. Eichmann, 22 dec. 1933-15 nov. 1944.
    27 Brief van Streckenbach aan het SS-Personalhauptamt met het verzoek Eichmann van Sturmbannführer tot Obersturmbannführer te bevorderen wegens zijn bijzonder goede prestaties als hoofd van de Zentralstellen in Wenen en Praag, waardoor kolossale vermogenswaarden voor Duitsland behouden bleven. Nu heeft hij de leiding bij alle verdrijvingen en deportaties. Bovendien wordt H. Günther, hoofd van de Zentralstelle Praag, tot Sturmbannführer bevorderd, terwijl Eichmann hiërarchisch zijn superieur is, maar dezelfde rang zou hebben, 9 okt. 1941.
    28 Twee Personalberichte met bijlagen t.n.v. A. Eichmann, 17 sep. 1937.
    29 Getuigeverklaring van D. Wisliceny tijdens het proces tegen Goering c.s. in Neurenberg (I.M.T. IV, PP. 355-373, Duitse uitgave pp. 393-413) over de Endlösung en het aandeel van Eichmann hierin, 3 jan. 1946.
    30 Moshe Agmy, vertelt in zijn mededeling, dat hij met Eichmann in Wenen in het jaar 1938 in contact was gekomen. Vertelt over zijn ruwe en vijandige houding. Bovendien identificeert hij hem met zekerheid, 2 juni 1960.
    31 Getuigeverklaring van R. Hoess, kampcommandant van Auschwitz van mei 1940 tot 1 december 1943, daarna verbonden aan het WVHA, Amtschef I D, en als zodanig de verbinding tussen RSHA en WVHA (IMT, XI, pp. 396-422, Duitse uitgave pp. 438-466. Höss verklaart dat hij in de zomer van 1941 bij Himmler werd ontboden en van hem vernam, dat Hitler opdracht tot de physieke vernietiging van de Joden had gegeven, dat deze in Auschwitz moest plaatsvinden en dat hij bezoek zou krijgen van Eichmann met wie hij de uitvoering moest bespreken. Van hem ontving hij ook alle verdere bevelen voor de tenuitvoerlegging. In het algemeen kwamen alle bevelen m.b.t. internering, bestraffing en executies van het RSHA, IV, voordien van de Gestapo en de Kripo. Omtrent de bewaking -hij noemt voor Auschwitz geen getal - zegt Höss dat 10% voor de binnendienst en 90% voor de buitendienst gebruikt werd. De laatste groep bestond niet alleen uit wachtposten maar ook uit opzichters en bewakers bij het werk in de Aussenkommandos, 15 april 1946.
    32 De getuige dr. Ernst Abels, geeft een verslag van het begin van de vervolgingen, van de organisatie "Het Joodse Centrum", in Bratislawa, de plaats van het Palestina-bureau, in de afdeling Emigratie van het "Centrum". De getuige zijn de werkzaamheden van Wislytzny en Eichmann bekend in Slowakije; de getuige was lid van "Het Joodse Centrum" en hoofd van de afdeling "Emigratie", 6 juni 1960.
    33 (NG 4717) Circulaire aan alle Gruppenleiter en Referenten in Amt IV, RSHA, met opgave van namen en adressen van de diverse Einsatzgruppen en Einsatzkommandos in Joegoslavië, 16 mei 1941.
    34 Getuigeverklaring van de Noorse Jood Kai Feinberg over het lot van de Joden in Noorwegen en zijn eigen ervaringen in Auschwitz, 10 okt. 1960.
    35 De getuige Dow Wetzlar, gevangene te Auschwitz en werkend bij het "Sonderkommando" en ook beambte in het kantoor van het kamp, zag Eichmann in het jaar 1943 bij zijn bezoek aan Auschwitz, zelfs werd hem bevolen voor hem zijn laarzen te poetsen. Hij hoorde uit de mond van Eichmann dat het gebruik van het gas Cycloon B, het meest gewenst is om de verdelging te bespoedigen, april 1943.
    36 (185-L, IMT, XXXVIII, pp. 1-24) Rondschrijven van de CdS aan het Reichsinnenministerium, het RSHA en het Hauptamt Ordnungspolizei, verder aan de diverse Höhere SS- und Polizeiführer en Befehlshaber der Sipo und des SD inhoudende een overzicht van de Amter, Gruppen en Referaten, hun onderscheiden taken en de namen van de hoofden van dienst, 1 mrt. 1941.
    37 Mededeling van IV J, Parijs, Röthke aan IV B 4, Berlijn, Inspektor der Concentratiekampen en KZ Auschwitz, dat bij het transport uit Drancy van 23 september 1942 van 1000 Joden naar Auschwitz door een vergissing der Franse spoorwegen geen wagon met levensmiddelen aangehaakt is. Onder de Joden van dit transport bevindt zich de broer van Léon Blum, 23 sep. 1942.
    38 Rapport van de afdeling II-112 van het Hauptamt Sicherheitsdienst over de mogelijkheden om d.m.v. een V-Mann, F. Folkes, leidend functionaris van de Joodse inlichtingendienst "Hagana", belangrijke gegevens over de plannen van het "Wereldjodendom" in handen te krijgen. In ruil daarvoor zouden de Duitse Joden gedwongen moeten worden bij emigratie naar Palestina te gaan, waarmee Folkes en de Hagana gediend zijn, omdat zij een Joodse staat in Palestina nastreven, 17 juni 1937.
    39 Bericht van het Auswärtige Amt (von Thadden) aan Eichmann, dat de Duitse gevolmachtigde in Denemarken meegedeeld heeft dat de bevelhebber der Duitse troepen in Denemarken geen Geheime Feldpolizei en Feldgendarmerie aan de Sipo ter beschikking wil stellen voor de "Judenaktionen", omdat het OKW dit verboden heeft. De actie in Jutland en Fünen loopt nu gevaar, daar alle Orpo- en Sipokrachten in Kopenhagen nodig zijn. Het OKW is al om medewerking verzocht. Het Auswärtige Amt verzocht het RSHA ook van zijn kant de zaak na te gaan, 30 sep. 1943.
    40 Getuigeverklaring van K.H. Hoffmann, Referent in Amt IV van het RSHA, die verklaart dat het Referat van Eichmann apart stond; verder dat hij op klachten dat Eichmann de andere Referenten niet door medeondertekening bij zijn werk betrok, te horen kreeg, dat het om bijzondere opdrachten ging, waarbij de mening en opvattingen van de andere Referenten niet van node was. Hoffmann verklaart de positie (starkes Eigenleben) van Eichmann uit het feit dat hij uit de SD en niet uit politiekringen afkomstig was, 1 augustus 1946.
    41 Het Auswärtige Amt (von Thadden) stuurt Eichmann een verzoek van David Ribrowski door om vrijlating van zijn beide zonen uit "Oberschlesien" i.v.m. de uitwisseling van de familie Bibrowski naar Palestina, 22 juli 1944.
    42 Ontwerp-schrijven van Dr. Wetzel van het Reichsministerium für die besetzten Ostgebiete aan de RK für das Ostland, in antwoord op een rapport van de laatste van 4 oktober 1941. Meegedeeld wordt dat Oberdienstleiter V. Brack (Kanzleides Führers) bereid is te helpen bij de bouw van kampen en gaskamers. Brack wil zijn eigen mensen, in de eerste plaats zijn chemicus, Dr. Kallmeyer naar Riga sturen. De nieuwe procedure is niet ongevaarlijk; veiligheidsmaatregelen zijn nodig. Wetzel verzoekt de RK für den Ostland zich via zijn HSSPF met Brack te verstaan. Eichmann stemt met de procedure in en heeft medegedeeld, dat in Riga en Minsk kampen komen, waarheen ook Joden uit het "Altreich" gedeporteerd zullen worden. Voorzover zij niet tot werken in staat zijn, kunnen zij met de hulpmiddelen van Brack opgeruimd worden. Op die manier zullen ook taferelen, zoals die zich bij de executies in Wilna hebben voorgedaan, tot het verleden behoren. Alleen het feit al, dat deze executies in het openbaar zijn geschied, kan nauwelijks worden gebillijkt, 25 okt. 1941.
    43 Brief van Dr. Brautigam van de Reichsminister für die besetzten Ostgebiete aan het Auswärtige Amt. Bräutigam refereert aan een bespreking tussen zijn Referent, Wetzel, Rademacher van het Auswärtige Amt en Eichmann i.v.m. de overeenkomst van Tighina op 30 augustus 1941. (Zie pp. 146-150, Duits, pp. 127-131 Engelse uitg. van het IMT, deel X, waaruit blijkt dat met de Roemeense regering afgesproken was, dat 110.000 Roemeense Joden uit de Boekowina en Bessarabië bij de rivier de Bug geconcentreerd zouden worden in afwachting van hun deportatie na afloop van de krijgsverrichtingen met het doel hen te vernietigen), 11 mrt. 1942.
    44 Verhoor van A. van Steengracht tijdens het proces te Neurenberg (IMT, X pp. 146-150) over een door hem ondertekend rondschrijven van 28 april 1944 aan praktisch alle Duitse missies en gezantschappen. Hierin werd meegedeeld, dat Ribbentrop een zg. anti-Joods congres wilde houden in samenwerking met andere Duitse instanties, die zich met het "vraagstuk" bezig hielden. Bij zijn verhoor verklaarde Steengracht, dat het Auswärtige Amt d.m.v. dit congres wilde bereiken, dat openlijk de vraag aan de orde kwam, waar alle gedeporteerde Joden zich nu toch bevonden en wat er met hen gebeurde. Volgens Steengracht gaven de "innendeutsche Stellen" (kennelijk het RSHA) op die vragen nooit antwoord, 27 mrt. 1946.
    45 Verklaring van Dr. W. Hoettl, Referent van Amt VI in het RSHA, dat AMt IV ± 1500, Amt V ca. 1200 en Amt III en VI elk 3-400 medewerkers telde (IMT, XI, pp. 255-258), 11 apr. 1946.
    46 Enige correspondentie tussen Karl Brandt, Sievers, hoofd van het Amt Ahnenerbe, en Eichmann en een notitie van Prof. Dr. Hirt, medewerker van het Amt Ahnenerbe en professor aan de universiteit van Straatsburg. Hirt schrijft in zijn - ongedateerde -notitie, dat hij een verzameling schedels wil aanleggen van 'Joods-Bolsjewistische' commissarissen, die aan het Oostfront gevangen genomen werden. De correspondentie heeft voornamelijk betrekking op het verzamelen van skeletten in Auschwitz. Op 21 juni 1943 schrijft Sievers aan Eichmann dat in totaal 115 personen, hoofdzakelijk Joodse mannen en vrouwen, zijn geselecteerd. Hij verzoekt hen van Auschwitz naar Natzweiler te laten overbrengen, 9 feb. 1942-21 juni 1943.
    47 Uitvoerige getuigeverklaring van Dr. H. Kastner over a) de Jodenvervolging in Hongarije tussen augustus 1941 en februari 1945, b) de uitroeiing van de Europese Joden in het algemeen. Bij de volkstelling van 1940-1941 bleek dat er in Hongarije 762000 Joden waren. De vervolging strekte zich ook over de gedoopten en gemengd gehuwden uit; hun aantal wordt op 60000 geraamd. Reeds in augustus 1941 werden ± 20000 Joden uit de grensgebieden naar Polen gedeporteerd of ter plaatse gefusilleerd. In het verdere verloop van de oorlog kwamen 50000 Joden om in zg. Joodse werkkampen, waar 130000 Hongaarse Joden te werk gesteld waren. Met de Duitse bezetting op 19 maart 1944 begon de eigenlijke vervolging. Eerst werden vooraanstaande figuren uit de politiek en het zakenleven, alsmede journalisten naar Mauthausen gedeporteerd en met hen de anti-Duitse en democratische Hongaarse politici: Het waren de eerste maatregelen van het Sonderkommando van Eichmann, dat overal in de Hongaarse ministeries vertrouwensmannen plaatste. Op 23 maart 1944 werd een pro-Duitse regering gevormd, die met de HSSPF Winkelman en de nieuwe Duitse gezant, Veesemayer, tot de deportatie besloot. Er werd een Joodse Raad gevormd onder Samuel Stern. 320000 Joden buiten Boedapest werden in getto's gedreven, dit gebeurde door Hongaarse gendarmes onder toezicht van Wisliceny, die zg. als adviseur van stad tot stad reisde. Op 28 april 1944 begonnen de eerste deportaties, op 15 mei nam de actie grote vormen aan. Op 27 juni 1944 waren 475000 Joden gedeporteerd. Als gevolg van buitenlandse interventies (Zweden, het Vaticaan en de V.S.) gelastte Horthy de deportatie uit Boedapest, die op 5 juli beginnen zou, af. Vanaf dat tijdstip tot de Duitse macht overname in oktober 1944 bleef het Eichmannkommando werkloos. Vanaf 17 oktober werden 25.000 Joden uit Boedapest, meest vrouwen, te voet naar de Oostenrijke grens gedreven. Op 8 december hield de hele actie op als gevolg van een bevel van Himmler, 3 sep. 1945.
    48 Verklaring van de SS-Untersuchungsrichter Dr. K. Morgen over de concentratiekampen, de bewaking en de Endlösung. Morgen had vanaf juli 1943 in zijn functie als rechtercommissaris toegang tot de kampen, ook vernietigingskampen om klachten over wreed- of misdadig optreden van de kampleiding of het bewakingspersoneel te onderzoeken; hij behandelde 800 gevallen. Gearresteerd werden de commandanten van Buchenwald, Lublin, Warschau, Vught en Krakau-Plaszow, de beide eersten werden geëxecuteerd. Tegen o.m. Eichmann en Hoess was reeds het begin van een proces in gang, tegen Pohl en Frank (van het NVHA) liep al een vooronderzoek. De commandant van Dachau en Oranienburg, SS-Oberführer Loritz en de SS-Ustuf. Gragner, hoofd van de politische Abteilung in Auschwitz waren reeds aangeklaagd wegens moord in 200 gevallen. Volgens hem was de kring van ingewijden (daders, deelnemers en zij, die op de hoogte waren) erg klein, hoogstens omvatte zij enkele honderden lieden. Het bewakingspersoneel kwam nooit in de kampen. Om de slachtoffers uit de trein en in de gaskamer te drijven gebruikte men een Joodse ordedienst. Tot de SS behoorde alleen de commandant, de arts, de SS-man die het gas uitwierp en de bewaking, die haast nooit uit Duitsers bestond. Volgens hem hadden zelfs Hauptamtchefs van de SS geen kennis van het gebeuren, 13 juli 1946.
    49 Getuigeverklaring van Dr. G.K. Morgen, SS-Richter in het Reichskriminalpolizeiamt (RKPA), over zijn 'kriminalpolizeiliche' onderzoeken in diverse concentratie- en vernietigingskampen. Morgen verklaarde dat hij einde 1943 op het spoor van de massale vernietiging van Joden in Auschwitz en bij Lublin kwam. In de loop van 1943 was er bij het RKPA (Amt V in het RSHA) een klacht binnengekomen van de Kommandeur der Sipo und des SD in het district Lublin. In een Joods werkkamp in dat district zouden aan een feest van de gevangenen ook SS-ers hebben deelgenomen. Zo kwam Morgen in het vernietigingskamp, Majdanek bij Lublin; de commandant. Wirth, een Kriminalkommissar verklaarde hem dat hij i.o.v. Hitler de uitroeiing van de Joden uitvoerde. Het feest was gehouden door die Joden met wier hulp de vernietiging plaats had. Wirth was begonnen als hoofd van een vernietigingsinrichting in Brandenburg in het kader van de euthanasie. Wirth's correspondentie in Polen liep met Blankenburg, plaatsvervanger van Brack op de Führerkanzlei. Wirth commandeerde volgens Morgen vier kampen; dit waren waarschijnlijk Belzec, Majdanek, Sobibor, Treblinka. Hem was deze taak opgedragen, omdat hij als politievakman bekend stond om zijn kennis bij het nagaan van sporen. Hij kreeg nu de opdracht de sporen van de massale vernietiging uit te wissen. Morgen kon Wirth en Hoess niet aanklagen wegens massamoord omdat zij op grond van een Führerbevel handelden. Daarom trachtte hij hen te vervolgen wegens andere zware delicten (willekeurige executies, e.d.) waarbij zij zich niet op dit Führerbevel konden beroepen. Hierdoor kwam Morgen in conflict met Müller, waarbij Kaltenbrunner en Nebe zich afzijdig hielden. Ook een beroep op Pohl bleef zonder resultaat. Dit hele betoog van Morgen was erop gericht om de SS in zijn geheel vrij te pleiten en om naast Müller, Pohl, Eichmann en de kampcommandanten alleen Wirth en de Führerkanzlei te belasten, 7 aug. 1946.
    50 Verklaring van Dr. K. Morgen tijdens het proces te Neurenberg over de vraag wie verantwoordelijk is voor de Endlösung. De inhoud is in grote trekken gelijk aan die van zijn getuigenverklaring (zie voorafgaand stuk, no. 49). Het feit, dat Wirth en zijn helpers Sipo-uniformen droegen, verklaart Morgen uit het feit, dat zij zich in het gebied achter het front moesten bewegen. Himmler zou verder zelf hen de eed afgenomen en zwijgplicht opgelegd hebben, 19 juli 1944.
    51 'Geschäftsverteilingsplan' van het RSHA per 1 okt. 1943, 1 okt. 1943.
    52 Telexbericht van Dannecker, BdS, Parijs, IV J, aan het RSHA. Dv.m. de opdracht, dd. 11 juni 1942, van Eichmann betreffende de deportaties uit Frankrijk wordt meegedeeld dat wegens de transporten voor het Oostfront grote delen van het Franse spoorwegmaterieel zijn afgevoerd. Het Reichsverkehrsministerium zal de organisatie van het vervoer in Frankrijk binnen enkele dagen gaan regelen. Tot dat tijdstip kan geen schema voor de beoogde transporten verwacht worden, 16 juni 1942.
    53 Concept van een brief van Von Thadden van het Auswärtige Amt in afschrift aan de CdS en bestemd voor Eichmann, waarin meegedeeld wordt dat een Jodin, Simons genaamd, die reeds jaren lang in concubinaat leeft met de Italiaanse professor Guarnieri niet ten onrechte een visum van de Italiaanse autoriteiten ontvangen heeft. Guarnieri leeft al lang niet meer met zijn wettige vrouw. In Italië is echtscheiding praktisch onmogelijk en daardoor staat een concubinaat, zeker als men van de Duitse huwelijkswetgeving uitgaat, gelijk aan een tweede huwelijk. In het laatste geval was Mevrouw Simons Italiaanse geworden en dan had zij ook naar Italië gekund. Daarom acht het Auswärtige Amt een welwillende afwikkeling politiek verantwoord, 27 aug. 1943.
    54 Vermerk van Dannecker, BdS, Parijs IV J, over de 'Judenreferenten-Besprechung' in het RSHA op 4 maart 1942, o.m. over de dringende noodzaak de Joden, die in Compiègne geïnterneerd zijn, te deporteren. Eichmann heeft hiermee ingestemd. Daarbij werd afgesproken, dat de BdS Parijs zo snel mogelijk zou berichten wie de transportkosten tot het als 'Zwischenaufenthalt vorgesehene KZ Auschwitz/ OS' draagt en of voor Feldgendarmerie als bewakingspersoneel gezorgd kan worden. De vermogenskwestie moet nog met de MBF geregeld worden. Eichmann heeft er speciaal op gewezen, dat de gemengd gehuwden voorlopig niet gedeporteerd worden, 10 mrt. 1942.
    55 Telexbericht van Eichmann aan de BdS Parijs met de mededeling, dat de MBF het RSHA gevraagd heeft, wat er met de 45 in Compiègne geïnterneerde Joegoslaven, waarvan 34 Joden, moet gebeuren: of de 11 niet-Joden vrijgelaten kunnen worden of wel met de 34 anderen in Duitsland geïnterneerd worden. Eichmann verzoekt de BdS om de MBF mee te delen, dat de 34 Joden op 23 maart 1942 met een transport naar Auschwitz gaan en daar afzonderlijk ondergebracht zullen worden. De zaak van de 11 anderen wordt door II B 4 afgehandeld, 18 mrt. 1942.
    57 Briefje van Dannecker, BdS Parijs II J, aan het RSHA of, gezien de transportmoeilijkheden, nog op 3 speciale treinen van het Reichsverkehrsministerium uit Drancy, Pithiviers en Beaune-la-Rolande gerekend kan worden. De 3000 Joden staan klaar voor vertrek. Antwoord (telexbericht) van Eichmann aan de BdS, Parijs, dat het Reichsverkehrsministerium voor de treinen zal zorgen, 17 juni 1942 - 18 juni 1942.
    58 Telexbericht van Eichmann aan de BdS in Parijs met mededeling dat zich in Berlijn geen problemen meer voordoen bij de 'reibungslose und glatte Evakuierung'. Daarom vervalt de slotbespreking met Dannecker in het RSHA op 2 juli 1942. I.o.v. Müller zal Eichmann op 30 juni 1942 te Parijs zijn om enkele laatste details te regelen, 26 juni 1942.
    59-59 Drie notities van Dannecker, BdS Parijs IV J, 1942.
    60 Vermerk van Röthke (BdS Parijs IV J) over een telefoongesprek met Eichmann op 14 juli 1942 betreffende het uitvallen van een transport. Dit kwam, aldus Röthke, omdat de Franse regering alleen de arrestatie van statenloze Joden toestond. In Bordeaux vanwaar het transport moest vertrekken waren slechts 150 statenlozen "vorhanden". IV J - Parijs was hiervan pas zeer laat op de hoogte gesteld. Eichmann vond het gebeurde een blamage. Zoiets was nooit eerder gebeurd. Hij zou overwegen Frankrijk als deportatieland te laten afvallen. Röthke vroeg hem dit niet te doen. Dannecker (hoofd IV J, Parijs) had later in een telefoongesprek met Berlijn nadrukkelijk ontkend, dat de BdS Parijs enige schuld trof, 15 juli 1942.
    61 Telexbericht van Röthke aan Eichmann met de vraag of 2-300 gemengd gehuwde Poolse Joden in het kamp Drancy weg kunnen, 29 aug. 1942.
    62 Telexberichten van Röthke aan Eichmann, de BdS te Krakau en de BdS te Lublin met mededeling dat twee transporten van Drancy naar Cholm onderweg zijn met Joden overeenkomstig 'den gegebenen Richtlinien', 23 mrt. 1943 - 25 mrt. 1943.
    63 Telexberichten van Röthke aan Eichmann, de BdS te Krakau en de BdS te Lublin met mededeling dat twee transporten van Drancy naar Cholm onderweg zijn met Joden overeenkomstig 'den gegebenen Richtlinien', 23 mrt. 1943 - 25 mrt. 1943.
    64 Telex van Dannecker aan het RSHA, IV B 4. Meegedeeld wordt dat de Franse politie tussen 16 en 18 juli 1942 de statenloze Joden zal arresteren. Verwacht wordt dat 4000 kinderen achterblijven, die voorlopig de Franse instanties voor sociale zaken ten laste vallen. Het is echter ongewenst dat deze kinderen lang met niet-Joodse kinderen in aanraking komen. Bovendien is er maar plaats voor 400 van hen. Er wordt om toestemming verzocht hen eveneens te deporteren, 10 juli 1942.
    65 Vermerk van Dannecker, hoofd IV J, BdS - Parijs. Met Eichmann en Novak werden transportkwesties besproken. Eichmann besliste, dat kindertransporten (zie doc. 64) konden plaats vinden; Novak stelde einde augustus-begin september 6 transporten in het vooruitzicht. Dan konden alle Joden, ook ouden van dagen en zij, die niet konden werken, gedeporteerd worden. Verder deelde Dannecker Eichmann mee, dat voorlopig nog maar 10 transporten mogelijk waren. Met de Franse regering 'schwebten' onderhandelingen voor verdere arrestaties. Doordat de BdS, Parijs, Dr. Knochen, het hoofd van de Franse politie, Bousquet, toegezegd had, dat voorlopig slechts statenloze Joden gearresteerd zouden worden, was buiten IV J om de situatie volkomen gewijzigd, 21 juli 1942.
    66 Brief van Eichmann aan het Auswärtige Amt (Rademacher): Met het oog op de komende Endlösung bestaat er geen belangstelling voor een emigratie van Duitse Joden uit Joegoslavië. Bovendien zijn juist de immigratiemogelijkheden voor Joden uit Duitsland over Lissabon naar de Verenigde Staten vergroot. Goering wil de emigratie uit Duitsland ook tijdens de oorlog intensiveren, m.a.w. deze gaat voor, 12 mrt. 1941.
    67 Brief van de SD in Innsbrück aan de SD te Wenen over het optreden van de SD-afdeling in Tirol tijdens de Kristallnacht, 14 nov. 1938.
    68 Rapport van de SD-afdeling Steiermark aan de SD te Wenen over een protestactie te Graz tijdens de Kristallnacht. De SD en de Gestapo te Graz waren van te voren niet op de hoogte, SA en Gauleitung wel. Een telegram over de aanstaande protestactie kwam pas middernacht bij de Gestapo binnen. De SA was toen reeds met het brandstichten begonnen. Toen de SD in het kader van de SS ter plaatse uitreikte stond de synagoge al in brand. De inventaris kon niet gered worden, wel de diverse kartotheken uit het 'Amtshaus' en de geldvoorraad. Alles is bij de Gestapo afgeleverd. In de daaropvolgende nacht werden 350 Joden gearresteerd. Bij de Anschluss bevonden zich in Graz 1599 Joden, begin november nog 1182, nu ongeveer 900, waarvan volgens de Gestapo 40 mannen. Dit getal is volgens de SD-afdeling Steiermark te laag geschat. Winkels en zaken werden nauwelijks geplunderd; de meesten zijn trouwens geariseerd. Persoonlijk letsel is niet toegebracht. Buitenlandse Joden bleven van de actie verschoond, 15 nov. 1938.
    69 Telexbericht van de SD-afdeling te Linz aan de SD te Wenen over de actie tijdens de Kristallnacht in het district. Er werden 65 Joden gearresteerd op een totaal van 350. SA-leden zijn wederrechtelijk Joodse woningen binnengedrongen; een Jood werd mishandeld, een Jodin verkracht. De Gauleiter stemt er volledig mee in om de schuldigen onder alle omstandigheden op te sporen en straffen. De synagoge te Linz brandde uit, de inventaris werd gered, alsmede de kas van het Auswanderungsfonds, 11 nov. 1938.
    70 Telexbericht van de SD-afdeling te Klagenfurt aan de SD te Wenen over gebeurtenissen tijdens de Kristallnacht. De actie werd voornamelijk door NSDAP-leden in burger uitgevoerd. Geplunderd werd er nauwelijks, mishandeld in het geheel niet. Wel werden de synagogen verwoest, verder het meubilair van alle Joodse huizen. Schade ± 200 000 RM. Joods verzet kwam niet voor. De bevolking stond eerst afwijzend tegenover de verwoestingen, maar billijkte de actie na 'aufklärende Versammlungen', 12 nov. 1938.
    71 Rapport van de SD-afdeling Wenen aan de SD-leiding in Wenen over de 'actie' ter plaatse tijdens de Kristallnacht. De actie werd, door de bevolking verwacht; in de pers waren toespelingen gemaakt. De spanning was dus kunstmatig opgevoerd. Op de vroege ochtend van de 10e november werden de partijafdelingen gealarmeerd en de actie voorbereid. Om 8 uur begon alles volgens plan. Zaken werden gesloten, personen gearresteerd, 40-50 gebedshuizen met handgranaten e.d. in brand gestoken. De brandweer was steeds vooruit gealarmeerd, maar beperkte zich tot het localiseren, niet het blussen van de branden. Overal stemde de bevolking met de actie in; enige 'Judenfreunde' werden gearresteerd. De politie had instructies alleen in te grijpen bij misdadig optreden; zij moest Joden (geen vrouwen, buitenlandse Joden, zieken en Joden boven de 60) arresteren. In totaal werden 3000 Joden opgehaald. De inventaris van de gesloten Joodse zaken werd veelal weggehaald en aan de NSV ter beschikking gesteld. In een aantal gevallen konden zinloze verwoestingen en plundering van winkels, zaken en inventaris niet tegengegaan worden. Bij al deze acties werd met de Joden vanzelfsprekend niet zacht omgesprongen. Zij waren onbegrijpelijkerwijs onvoorbereid, er heerst groot paniek, velen namen de vlucht. Tegen vijf uur in de middag werd de actie op aanwijzing van Goebbels beëindigd, hoewel vele Weners het jammer vonden, dat niet meteen op deze dag het 'Jodenprobleem' in hun stad opgelost werd. Anderszijds mag aangenomen worden, dat de 'Auswanderungsfreudigkeit' van de Joden door de actie toegenomen is. Hun verlangen zich nog te handhaven zullen zij zeker opgegeven hebben. De komende nacht wordt er versterkt gepatrouilleerd om nieuwe acties tegen te gaan. Van de gearresteerde Joden zijn de mannen deels naar de gevangenis overgebracht, de vrouwen en kinderen zijn aan de plaatselijke NSDAP-leiding uitgeleverd, 10 nov. 1938.
    72 Telexbericht van de SD-afdeling te Wenen aan de Chef van het Hauptamt SD, afdeling II-112 ('Joodse zaken') over de Kristallnacht in Oostenrijk. In Wenen zijn 42 synagogen bijna geheel verwoest, 6 geheel uitgebrand. Hedenmiddag begonnen de massale arrestaties. De bevolking vat het gebeurde goed op. In Linz, Salzburg en Graz verliep de actie gelijkluidend, 11 nov. 1938.
    74 Notulen van de zg. Wannsee-conferentie te Berlijn, waarop o.l.v. Heydrich met de vertegenwoordigers (staatssecretarissen) van een aantal ministers, de Partei-Kanzlei, de Reichskanzlei; het RSHA, verder de BdS voor het Generalgouvernement en de BdS voor het Reichskommissariat Ostland, besproken werd op welke wijze men door coördinatie van de instanties die hier rechtstreeks bij betrokken waren, de uitvoering van de 'Endlösung der Judenfrage' in Europa centraal en definitief kon regelen. De centrale behandeling berustte ongeacht geografische grenzen bij de RFSS, resp. de CdS, aldus Heydrich, die vervolgens een inleiding hield over de vroegere 'Auswanderungspolitik'. Tot 31 okt. 1941 waren 350.000 Joden uit Duitsland, 147.000 uit Oostenrijk en 30.000 uit het Protektorat verdreven. Intussen had Himmler een emigratiestop afgekondigd. Hiervoor in de plaats kwam met toestemming van Hitler de 'Evakuierung nach dem Osten'. In Europa kwamen ± 11 miljoen Joden in aanmerking. Europa moest van West tot Oost doorgekamd worden, Duitsland en het Protektorat het eerst. De Joden worden via doorgangskampen naar het Oosten gedeporteerd. Van groot belang is dat van te voren wordt bepaald welke personen onder de Endlösung zullen vallen. Duitse Joden boven de 65, oorlogsinvaliden en zij, die het IJzeren Kruis 1e klas bezitten, komen in Theresienstadt. Het begin van de afzonderlijke grote deportaties is in hoge mate van de militaire toestand afhankelijk. Voor de deportaties uit de bezette en bevriende staten is van belang dat de deskundige vertegenwoordigers van het Auswärtige Amt contact opnemen met de competente Referenten van de Sipo en de SD, aldus de CdS, Heydrich. De vertegenwoordiger van het Auswärtige Amt, onderstaatssecretaris Luther, deelde hierop mee dat zich in sommige landen, met name de Skandinavische landen, moeilijkheden zouden kunnen voordoen. Hij verzocht die landen voorlopig niet aan te pakken. Voor West-Europa en het Zuid-Oosten van Europa zag hij geen grote bezwaren., 20 jan. 1942.
    75 Brief van Röthke, IV J, Parijs, aan de BdS te Parijs met mededeling dat de Gesandschaftsrat Achenbach van het Auswärtige Amt opdracht heeft na te gaan, hoe de deportatie van statenloze Joden tot stand is gekomen. Röthke vraagt of hierop schriftelijk of telefonisch geantwoord moet worden en wie dat moet doen. Een schriftelijk antwoord heeft het bezwaar, dat het Auswärtige Amt zich toch al in de aangelegenheid gepasseerd voelt. In ieder geval stelt hij voor dat Stubaf. Zeitschel, die aan het Duitse gezantschap te Parijs verbonden is, de zaak afhandelt. Blijkens een notitie van Röthke onder het stuk zou Zeitschel inderdaad het Auswärtige Amt schrijven, dat de Franse regering deze Joden vrijwillig ter beschikking had gesteld, 29 aug. 1942.
    76 Stenografisch verslag (letterlijke tekst) van een deel van de bespreking over de 'Judenfrage' die onder voorzitterschap van Goering gehouden werden. a.v. de Kristallnacht, 12 nov. 1938.
    77 Rondschrijven van het Auswärtige Amt (Woermann) aan alle diplomatieke en consulaire vertegenwoordingen met het verzoek een kartotheek aan te leggen van alle Joden en vrijmetselaars die op politiek, wetenschappelijk, militair en journalistiek gebied of anderszins een positie bekleden. Persoonlijke gegevens, carrière en politieke instelling moeten op een afzonderlijke kaart aangebracht en naar het Auswärtige Amt gestuurd worden, 16 aug. 1938.
    78 Mededeling van Von Thadden van het Auswärtige Amt aan Eichmann, dat via de Zwitserse legatie vernomen is dat de Engelse regering 5000 Joodse kinderen buiten Palestina in het nabije Oosten wil opnemen. (zg. Feldscher-Angelegenheit). Hiermee komt de kwestie aan de orde of de Duitse regering deze kinderen zonder tegenprestatie wil afstaan; dit wordt op het Auswärtige Amt nog bezien, 5 mei 1944.
    82 Brief van Eichmann aan Rademacher van het Auswärtige Amt, waarin de deportatie naar Auschwitz van 40.000 Joden uit het bezette deel van Frankrijk, 40.000 uit Nederland en 10.000 uit België vanaf midden juli 1942 wordt aangekondigd. Tevens wordt meegedeeld dat het vooreerst niet-gemengd gehuwde Joden betreft voor zover zij tot werken in staat zijn en niet de nationaliteit van een vijandelijke, een bevriende of neutrale staat bezitten. Aangenomen wordt dat het Auswärtige Amt geen bezwaren heeft, 22 juni 1942.
    83 Brief van Eichmann aan het Auswärtige Amt betreffende de deportatie van Roemeense Joden naar het Reichskommissariat Ukraine. Onlangs hebben Roemeense autoriteiten 10.000 Joden over de rivier de Bug naar de Oekraïne gedeporteerd; gevreesd moet worden dat er nog 60.000 zullen volgen. Men moet de Roemeense "Entjudungspolitik" toejuichen, maar ongeregelde en oncontroleerbare acties moeten vermeden worden ter wille van de Duitse bezettingstroepen en de Oekrainische bevolking. Ook komt op deze wijze de deportatie van Duitse Joden in gevaar. Het Auswärtige Amt wordt verzocht de Roemeense regering te bewerken. Van 'sicherheitspolizeiliche' maatregelen zal ter wille van de plaatselijke Roemeense instanties worden afgezien, tenzij de Roemenen hun houding niet wijzigen, 14 april 1942.
    84 Afschrift van een eedsformule van een SS-Mann, z.d..
    85 Rapport van SS-Unterstuf. Fast van de SD-afdeling Innsbrück over de gebeurtenissen aldaar tijdens de Kristallnacht. Met de hoofden van de Orpo en Sipo, de Gestapo en de Algemene SS was hij bij de Gauleiter, Hofer, ontboden. Deze deelde hen mee, dat de 'kochende Volksseele' in Duitsland zich al tegen de Joden en hun synagogen keerde. Dat moet ook in Tirol gebeuren. Bij branden moest niet de partij, maar de brandweer ingrijpen. Plunderingen moesten niet voorkomen; de Joden, vooral degenen, die tot werken in staat waren, moesten na afloop van de actie gearresteerd worden. Tot 6 uur in de ochtend van de 10e november 1938 moest de (plaatselijke) politie de 'kochende Volksseele' haar gang later gaan. De verschillende (partij- en SS-) groepen, alsook de SD-afdeling in Innsbrück moesten tegen Joodse bezittingen en personen worden ingezet en daarbij vooral in burger gekleed gaan. De resultaten van de actie waren als volgt: Bijna alle Joodse woningen zwaar beschadigd, de synagoge verwoest, 3 Joden gedood, waaronder de voorzitter van de Joodse 'Kultusgemeinde', een zwaar gewond, 18 gearresteerd, van wie 17 licht gewond; een echtpaar werd in de rivier geworpen. De reacties onder de bevolking waren verschillend; sommigen dachten dat de aanstichters provocateurs of Communisten waren. In liberale en clericale kringen keerde men zich tegen de acties. In de volgende nacht (10 op 11 november) was de SD geuniformeerd de Gestapo behulpzaam om in overeenstemming met de bekendmaking van Goebbels verdere spontane acties tegen te gaan, 12 nov. 1938.
    86 Brief van Heydrich aan Luther (Auswärtige Amt). Abetz Duits gezant in Parijs, heeft de volgende anti-Joodse maatregelen voorgesteld: 1. verbod voor Joden om uit het onbezette deel naar het bezette deel terug te keren; 2. aanmeldingsplicht in bezet Frankrijk; en kentekening van Joodse Zaken; 3. aanstelling van Treuhänder in zaken, waarvan de Joden gevlucht zijn. Heydrich wijst erop, dat de Kommandos van de Sipo, die juist in Frankrijk over ervaren krachten bezitten, ingeschakeeld moeten worden, 20 sep. 1940.
    87 Brief van het Auswärtige Amt, afdeling D III, aan het RSHA met mededeling dat de Slowaakse regering bereid is voor elke gedeporteerde Jood 30 Mark te betalen. In de Italiaanse zone wordt de deportatie voorbereid; de registratie van alle Joden in Kroatië wordt door de Politie-Attaché, bij de Duitse legatie in Agram uitgevoerd, 16 okt. 1942.
    88 Rapport van de SD-afdeling Stiermarken aan de SD, Wenen, over het verloop van de Kristallnacht aldaar. Niet geüniformeerde SS- en SA- leden bestormden en verwoestten de synagoge en arresteerden jonge Joden, waarbij mishandelingen voorkwamen. Pas later begon de actie van de Gestapo en de SD, waardoor nog veel meer arrestaties volgden. Economische schade is er nauwelijks uit voortgekomen, omdat de Joden op dit gebied al uitgeschakeld waren. Daarentegen remt de actie de verdrijving, die door toedoen van Eichmann's aanwijzingen anders op 31 dec. 1938 in Stiermarken voltooid was geweest. Nu zijn allerlei papieren e.d. vernietigd. Onder de bevolking was enige critiek hoorbaar. De SD te Stiermarken meent, dat dergelijke acties om deze raden en ook zuiver zakelijk gezien beter achterwege kunnen blijven. Wettelijke maatregelen vinden meer begrip dan verwoestingen en mishandelingen. Zeer ongunstig was het tenslotte dat de SD en de Gestapo te laat op de hoogte kwamen, waardoor de SA haar storende optreden ongehinderd kon beginnen, 22 jan. 1942.
    90 Rapport van de SD-afdeling te Linz aan de SD, Wenen, over het verloop van de Kristallnacht aldaar. De Gestapo werd pas laat in de nacht, de SD vroeg in de ochtend in kennis gesteld. Intussen hadden geüniformeerde SA-afdelingen de synagoge al gedeeltelijke verwoest. Daarna namen niet-geuniformeerde leden van de SS de zaak in handen. Kostbare ritualia en kasbescheiden werden in veiligheid gebracht. Plunderingen kwamen niet voor, daar alles al geariseerd was. Omdat reeds op 8 november een groot aantal Joden te Linz opgepakt was, werden tijdens de actie maar 96 Joden gearresteerd. Op 10 november gaf de Gauleitung te Linz aan alle SA-officieren en onderofficieren opdracht in groepjes van 2-3 man Joodse woningen binnen te dringen en de bewoners aan te kondigen dat zij de stad binnen 3 dagen moesten verlaten. Hierbij heeft een groepje van 2 SA-mannen een Joodse vrouw meermalen gedwongen zich uit te kleden en zichzelf te bevredigen. De SA-mannen zijn gearresteerd en in Schutzhaft naar het kamp Dachau overgebracht. Omdat de affaire in Linz bekend is geworden, zal de bestraffing van de betrokkenen middels een persmededeling bekend worden gemaakt, 17 nov. 1938.
    91 Telexbericht van de SD te Wenen aan alle SD-afdelingen in Oostenrijk met het verzoek om rapport uit te brengen over het verloop van de Kristallnacht in hun district en brief van de SD Wenen aan het Sicherheitshauptamt afd. II-112, te Berlijn met een overzicht over de gebeurtenissen in Oostenrijk tussen 9 en 11 november 1938. In het overzicht wordt bericht dat in Wenen 680 zelfmoorden gemeld zijn; 4083 zaken zijn gesloten en 1950 woningen ontruimd. In heel Oostenrijk zijn 8000 Joden gearresteerd, waarvan er 5000 naar Dachau overgebracht zijn. Van 1226 gearresteerde Joden is de emigratie reeds in behandeling. Daar gebleken is dat Joden steeds meer hun saldi bij banken opnemen, is bepaald dat zij maandelijks ten hoogste 400 Mark mogen opnemen. Joodse kranten zijn voor 3 maanden verboden. De massa voelt de actie als een bevrijding, de intellectuele bovenlaag heeft meestal zakelijke en emotionele bezwaren en getuigt van weinig begrip voor het Nationaal-Socialisme. Het gevolg van de Kristallnacht is dat nu het dubbele aantal emigratiegevallen behandeld worden, nl. 600-700 per dag, 14-21 november 1938.
    92 Bundel stukken betreffende een verzoek van het RSHA aan het Auswärtige Amt om de Slowaakse en Kroatische regeringen te vragen hun Joden of uit Duitsland terug- te roepen of toe te staan dat zij gedeporteerd worden, 28 okt. 1941-10 nov. 1941.
    93 'Aufzeichnung' van Luther aan het Auswärtige Amt over de stand van de Endlösung in het algemeen en in een aantal Europese landen in het bijzonder, 21 aug. 1942.
    95 De getuige Naftali Weiszberg, beweert dat Eichmann hem in het werkkamp te Budapest getrapt heeft, en zijn hond op hem heeft afgestuurd, 7 juni 1960.
    96 Horovitz, gevangene van Dachau, Auschwitz en Mauthausen, deelt bijzonderheden mee over het kwellen van gevangenen in de kampen (als naakt lopen in de sneeuw na warme douche) tijdens het bezoek van Eichmann in Auschwitz en Mauthausen. Ten gevolge van de kwellingen stierven honderden gevangenen. De getuige voegt er ook 5 foto's van lichamen en een terechtstelling bij, z.d..
    97 Zie doc. no. 59, 1 juli 1942.
    98 'Schnellbrief' van het Auswärtige Amt, afd. D III, aan het RSHA, IV B 4, in antwoord op de brief van 22 juni 1942 (doc. no. 82) met mededeling, dat tegen het deportatieplan voor Nederland, België en het bezette deel van Frankrijk in principe geen bezwaar bestaat. Met het oog op 'psychologische Rückwirkungen' wordt verzocht eerst de statenloze (hoofdzakelijk voormalige Duitse Joden, RvO) Joden -alleen in Nederland al 25000 - weg te voeren. Om deze redenen beoogt het militaire bestuur is België voorlopig slechts "Poolse, Tsjechische, Russische en dergelijke Joden" te deporteren, ± 1 juli 1942.
    99 Brief van het Auswärtige Amt, afd. D III, aan het RSHA, IV B 4, in antwoord op het schrijven van 14 april 1942 (doe. no. 83) betreffende de eigenmachtige deportaties van plaatselijke Roemeense autoriteiten van Roemeense Joden naar de Oekraïne. Van het Duitse gezantschap in Boekarest is vernomen, dat vice-premier Antonescu de gouverneur van de betrokken Roemeense provincie naar Boekarest heeft ontboden om opheldering te vragen. Nadere berichten volgen, 12 mei 1942.
    100 De getuige Tedios Grienberg, verbleef in Treblinka tussen April 1942 en augustus 1943. Vertelt over de pijnigingen die de kampbewoners ondergingen en over de wijze van het ter doodbrengen van hen, die daarheen werden gebracht. Zo geeft hij bijzonderheden over de opstand die in het kamp uitbrak op 2.8.43.
    101 De getuige Mordechay Narkus Roth, heeft dwangarbeid verricht bij het schoonhouden van het hotel Mez 'styk in Budapest, waar de staf van Eichmann was. Daar hoorde hij het schreeuwen van Joden die gepijnigd werden, 9 juni 1960.
    102 De getuige Samuel Akrman, was toen hij uit het concentratiekamp vluchtte, aanwezig bij het doden van een Duitse "Kapo" en haalde uit zijn zak 7 foto's over het verbranden van lichamen in de vernietigingskampen. Opmerking: De 7 foto's werden overlegd.
    103 Brief van het Auswärtige Amt ondertekend door Von Thadden aan Eichmann met verzoek om een spoedig antwoord op de brief van 2 maart 1943 (zie doc. 15), 17 apr. 1943.
    104 Telegram van de Duitse gezant te Boedapest, E. Veesenmayer aan het Auswärtige Amt inhoudende de tekst van een nota, die op 20 oktober 1944 aan de Hongaarse minister van buitenlandse zaken overhandigd werd, 19 okt. 1944.
    110 Verklaring van R. Hoess, kampcommandant van Auschwitz, o.m. over de hier en bij de concentratiekampen gevestigde industrieën en het verblijf of bezoek van verschillende directieleden of andere hoge functionarissen van deze concerns, 20 mei 1946.
    111 Vermerk van Röthke, IV J, BdS-Parijs, over een bespreking met Dannecker en de Franse directeur-generaal van politie voor het bezette gebied Leguay, alsmede betreffende diens reglement over het ter beschikking stellen van Joden uit het onbezette deel van Frankrijk. Leguay stelde 3 transporten van elk 1.000 Joden in het vooruitzicht. IV J zal hen vanuit Drancy samen met de daar achter gebleven kinderen in de verhouding 700-500 volwassenen met 300-500 kinderen deporteren. Verder is Leguay meegedeeld dat er in september 13 transporten vanuit Drancy plaatsvinden en dat ook kinderen uit het onbezette deel kunnen worden uitgeleverd. Leguay meende dat reeds nu razzia's in Vichy-Frankrijk plaats hadden; hij zou snel contact met Vichy opnemen om verdere transporten te regelen. Ook is Leguay meegedeeld, dat in bezet Frankrijk alle Joden met een strafblad gearresteerd moeten worden; in het onbezette deel kunnen nu ook de Nederlandse en Belgische Joden geïnterneerd en uitgeleverd worden. Tenslotte heeft IV J Leguay gezegd, dat de BdS Laval ondubbelzinnig duidelijk heeft gemaakt, dat het een voortdurende actie betrof, die tenslotte ook Franse Joden moest omvatten, 13 aug. 1942.
    112 Richtlinien für die Evakuierung von Juden opgesteld door IV J, BdS-Parijs. Alle Joden tussen 16 en 45 jaar oud, die een ster dragen en tot werken in staat zijn, kunnen gearresteerd worden. Hiervan uitgezonderd zijn de gemengd gehuwden en onderdanen van Engeland, Amerika, Mexico, Midden- en Zuid -Amerikaanse staten, verder neutrale staten en bondgenoten, 26 juni 1942.
    113 Vermerk van Dannecker over de "Tagung der Judenreferenten im RSHA" m.b.t. de deportaties uit Frankrijk. Dannecker heeft in Berlijn naar voren gebracht, dat men, gezien de moeilijkheden bij het inschakelen van de Sipo in Frankrijk, de Franse regering een werkelijk positief voorstel, bv. de deportatie van duizenden Joden, moet doen. Eichmann heeft onder voorbehoud (toestemming van Heydrich) ingestemd. In aanmerking komen zij, die niet ouder dan 55 zijn en kunnen werken. Voor zover zij de Franse nationaliteit hebben, moeten zij die vóór of op de dag van deportatie hebben verkregen. In Slowakije wordt met omvangrijke deportaties begonnen. De regering aldaar betaalt hiervoor RM. 500 per persoon en de transportkosten. Het ligt in de bedoeling de Franse regering hetzelfde te laten betalen. Daarvoor is nodig dat eerst vastgesteld wordt hoe groot het Joodse kapitaal in bezet en onbezet Frankrijk is, 10 maart 1942.
    114 Brief van de burgemeester van Wenen, Körner, aan de Amerikaanse autoriteiten aldaar. Körner schrijft, dat hij in de archieven van het Weense raadhuis een brief van Kaltenbrunner aan de toenmalige Weense burgemeester gevonden heeft, die bewijsmateriaal bevat voor het Neurenbergse proces. De brief luidt - kort samengevat - als volgt: "De CdS aan SS-Brigadeführer Blaschke, burgemeester van Wenen betr. toewijzing van arbeidskrachten voor "kriegswichtige" doelen. Op je verzoek heb ik opdracht gegeven 4 evacuatietransporten binnen enkele dagen naar Wenen te laten gaan met in totaal 12.000 Joden. Hiervan zal - zo heeft de praktijk geleerd -± 30%, dus 3.600 Joden "arbeitsfähig" zijn, die voorlopig - onder voorbehoud van verdere evacuatie - te werk kunnen worden gesteld. Vanzelfsprekend moeten zij goed bewaakt worden. De vrouwen en kinderen van deze transporten moeten in hetzelfde kamp de hele dag gereed staan voor een "Sonderaktion". Gelieve verdere details met de Stapoleitstelle Wenen (O'Stubaf. Dr. Ebner) en O'Stubaf. Krumey van het Sondereinsatzkommando Hongarije te regelen", 11 maart 1946 20 juni 1944.
    115 Brief van de Kommandeur der Sipo u. SD, district Radom, aan de Aussendienststelle in Tomaschow betr. de ontruiming van gevangenissen. Er wordt opnieuw op gewezen dat het aantal gevangenen zo laag mogelijk moet worden gehouden. Wanneer de Orpo minder belangrijke arrestanten binnenbrengt, kunnen deze na een summier verhoor naar een concentratiekamp worden overgebracht. Het alternatief is het standgerecht of een vrijlating. Met het laatste gelieve men zeer spaarzaam om te gaan. Komt het front naderbij dan moeten maatregelen voor een algehele ontruiming worden genomen. Is dit laatste als gevolg van een frontdoorbraak onmogelijk dan moeten alle gevangenen gedood, hun lijken vernietigd en de gebouwen opgeblazen worden. Hetzelfde moet gebeuren met de Joden werkzaam in de "Rüstungsindustrie" of elders. In geen geval mogen zij levend de vijand in handen vallen, 21 juli 1944.
    Records 101 t/m 200
    Records 201 t/m 300
    Records 301 t/m 400
    Records 401 t/m 500
    Records 501 t/m 576
    laatste wijziging 25-03-2020
    591 beschreven archiefstukken

    Kenmerken

    Datering:
    [1937-1945] 1961-1962
    over het archief:
    Adolf Eichmann (1906-1962) kreeg in 1940 de leiding van Referat IVB4 van het Reichssicherheitshauptamt in Berlijn. De taak van het referaat was emigratie en gedwongen migratie (meestal naar ghetto’s) van joden. In maart 1941 kreeg zijn referaat een andere aanduiding, IVB4, en een andere taakomschrijving. Referat IVB4 werd toen het bureau dat de Endlösung moest organiseren.
    Op 11 mei 1960 werd Eichmann in Argentinië gearresteerd door de veiligheidsdienst van Israël. Op 11 april 1961 begon het proces tegen hem in Jerusalem. 1 juni 1962 werd de hem opgelegde doodstraf voltrokken.
    Soort:
    Collectie
    aard van de documenten:
    De collectie bestaat vooral uit stukken die vanuit Nederland zijn ingebracht in het proces tegen Eichmann.
    Openbaarheid:
    Volledig openbaar
    Omvang:
    4,3 meter, 34 dozen
    Status:
    NIOD-KNAW collectie
    Trefwoorden:
    Categorie:
    Archiefvormer(s):
     
    Archiefvormer Eichmann, A.O.
    laatste wijziging 25-03-2020
    591 beschreven archiefstukken
    Gevonden archiefstukken
    34 Getuigeverklaring van de Noorse Jood Kai Feinberg over het lot van de Joden in Noorwegen en zijn eigen ervaringen in Auschwitz, 10 okt. 1960.
    59I Een bespreking met de verschillende 'Sachbearbeiter für Judenfragen' bij de Sipo en SD-Kommandos in Frankrijk. Besproken werd naast de algemene situatie t.a.v. het 'Judenproblem' in het bezette en onbezette deel van Frankrijk, de afwachtende, vaak afwijzende houding der Franse autoriteiten en regeringsvertegenwoordigers; dit maakt het nodig zelfstandig door te zetten. Op langere termijn moet de provincie 'judenrein' worden, daarna de deportatie van Parijse Joden volgen. Voor de definitie van het begrip Jood moet in twijfelgevallen het Franse statuut, dat verder reikt, toegepast worden. Radicaal ingrijpen bij overtreding van de verplichte kentekening is vereist. Eveneens dwingend is de onmiddellijke voorbereiding der transporten uit het bezette gebied naar Auschwitz; hierover moet uiterlijk 6 juli 1942 rapport worden uitgebracht
    69 Telexbericht van de SD-afdeling te Linz aan de SD te Wenen over de actie tijdens de Kristallnacht in het district. Er werden 65 Joden gearresteerd op een totaal van 350. SA-leden zijn wederrechtelijk Joodse woningen binnengedrongen; een Jood werd mishandeld, een Jodin verkracht. De Gauleiter stemt er volledig mee in om de schuldigen onder alle omstandigheden op te sporen en straffen. De synagoge te Linz brandde uit, de inventaris werd gered, alsmede de kas van het Auswanderungsfonds, 11 nov. 1938.
    87 Brief van het Auswärtige Amt, afdeling D III, aan het RSHA met mededeling dat de Slowaakse regering bereid is voor elke gedeporteerde Jood 30 Mark te betalen. In de Italiaanse zone wordt de deportatie voorbereid; de registratie van alle Joden in Kroatië wordt door de Politie-Attaché, bij de Duitse legatie in Agram uitgevoerd, 16 okt. 1942.
    131 betreffende het onderzoek naar de verblijfplaats naar een Roemeense Jood, die tot einde oktober 1942 in Lemberg was en sindsdien niet meer. Hij is onvindbaar, schrijft Eichmann en vermoedelijk naar Roemenië of Hongarije illegaal geëmigreerd. Hij verzoekt het Roemeense Consulaat-Generaal op de hoogte te stellen
    132 betreffende het verblijf van de Roemeense Jood S. Rosenthal in Frankrijk. Hoewel de Roemeense regering voor hem wegens zg. verdiensten om een uitzonderingspositie vraagt, komt het de Sipo ongewenst voor hem in Frankrijk te laten. Het schept precedenten en bemoeilijkt de Endlösung in Frankrijk. Eichmann verzoekt er bij de Roemeense regering op aan te dringen, dat Rosenthal uit zichzelf uit Frankrijk verdwijnt
    135 betreffende de uitwijzing van een zekere Romhanyi, een Hongaarse Jood, zijn niet-Joodse echtgenote van Duitse afkomst en een van hun beide zonen. Dit gezin heeft een verblijfsvergunning, die op 12 februari 1943 afloopt. Het echtpaar bezit in Hamburg een bioscoop, waarover de vrouw en de oudste zoon de directie voeren. Deze laatste heeft zich tijdens een ondervraging door de Gestapo te Heidelberg laatdunkend over deze instantie uitgelaten en heeft door een brutaal optreden de Duitse gastvriendschap op grove wijze misbruikt. Eichmann wil hem in een concentratiekamp laten opsluiten. Voor hij tot de uitwijzing, resp. de arrestatie overgaat, wil Eichmann van het Auswärtige Amt vernemen of er "aussenpolitische Bedenken" bestaan
    136 betreffende de voormalige Franse krijgsgevangene Roger Masse. Meegedeeld wordt dat deze een Jood is en op 5 juni 1942 uit Compiègne "nach dem Osten (Auschwitz)" werd gedeporteerd. Een terugvoering kon op grond van principiële overwegingen niet toegestaan worden
    148 Brief van het Auswärtige Amt aan Eichmann inzake de deportatie van een Jood op bevel van de "Maarschalk" (Antonescu), 1 juni 1943.
    160 Rapport van het Auswärtige Amt over de Endlösung in Hongarije. Deze wordt met steun van de Hongaarse staatssecretarissen Endre en Baky in allerijl uitgevoerd. De Hongaarse regering heeft voor de deportaties toestemming gegeven. Slechts 80 000 Joden blijven in de Hongaarse oorlogsindustrie achter. Het totaal aantal Joden wordt op 900 000 - 1.000 000 geschat, waarvan 350 000 in Boedapest. Met uitzondering van deze stad is overal met de oprichting van ghetto's begonnen. Tot nu toe zijn 320 000 Joden geregistreerd. Medio juli komt Boedapest aan de beurt. Het plan is de stad in een dag uit te kammen en de gepakte Joden op een eiland in de Donau te concentreren. Grote eenheden van de Hongaarse gendarmerie en andere politiële afdelingen (ook politiescholen) worden ingezet; verder worden alle briefbezorgers en schoorsteenvegers als gidsen gebruikt. Tram- en busverkeer wordt voor een dag stopgezet. Voor de vrijstelling van de buitenlandse Joden is gezorgd. Samenwerking met het Auswärtige Amt wordt op prijs gesteld, want de "Dienststellen des RFSS verwachten vooral in het Noorden van Hongarije en in Boedapest een zeer groot aantal buitenlandse Joden aan te treffen. Het begrip "Jood" is hier niet zo scherp gesteld als in de Neurenberger vetten, omdat anders een aanzienlijk deel van de vriendenkring van Horthy in de landadel onder de maatregelen zouden vallen. D.m.v. een antisemietisch blad, dat sinds 21 mei 1944 verschijnt, wordt propaganda gemaakt. Voorzover tot nu toe geconstateerd is ongeveer 1/3 deel van de gedeporteerde Joden "Arbeitsfähig"! Zij worden dadelijk na aankomst ter beschikking gesteld van de "Dienststellen" van Sauckel, de O.T. enz, 26 mei 1944.
    166 Brief van Günther aan het Auswärtige Amt met verzoek om mee te werken aan het ontslag van een Jood van niet nader genoemde nationaliteit bij een firma in Agram, 6 apr. 1944.
    191 Rapport van Hoffmann, Duits politie-attaché in Sofia over de voortgang der concentratie en deportatie van de Bulgaarse Joden. De koning heeft de arbeidsinzet in Roemenië bevolen in plaats van de deportatie naar het Oosten. Een aanslag (gepleegd door een Jood) en het oprollen van een Joodse-communistische bende hebben de stemming doen keren. Aangezien er niet voldoende politie beschikbaar is, is de Aussiedlung van de 25000 Joden uit Sofia niet mogelijk. Daarop gaf de koning toestemming tot hun evacuatie naar de provincie. De meeste Joden reageren op de evacuatiecbevelen en gaan: zij worden in 18 tot 20 steden ondergebracht bij reeds daar wonende Joodse families. De Joodse rabbijnen in Sofia hebben intussen de bemiddeling ingeroepen van de Bulgaarse metropoliet en de pauselijke nuntius. Het ligt in de bedoeling de evacuatie heden te voltooien. Er blijven dan slechts 2000-3000 Joden achter dankzij de hulp van relaties en door omkoperij. In het algemeen maakt de Bulgaarse regering een oprechte indruk. Van Duitse zijde is men overtuigd dat deze de Aussiedlung wenst. Haar houding steekt gunstig af tegen het Hongaarse regeringsbeleid, 7 juni 1943.
    220 Notitie van het Auswärtige Amt (von Thadden) over een geallieerd voorstel tot emigratie van 5000 Joodse kinderen uit Roemenië en de bezette gebieden in het Oosten. Het standpunt van Himmler is: 1) emigratie is uitgesloten, 2) uitwisseling op basis van 4 Duitsers tegen 1 Jood is mogelijk als a) de uitgewisselde Duitsers nog in staat tot voortplanting zijn b) de uitwisseling op korte termijn plaats vindt, omdat zij anders niet meer uitvoerbaar is (omdat de Joodse candidaten dan gedeporteerd zijn), 14 mei 1943.
    222 Telegram van Killinger (Judenberater aan de Duitse ambassade te Boekarest) aan Eichmann over arrestatie en deportatie van een Jood, die tegen anti-Joodse maatregelen van Antonescu heeft geprotesteerd, 28 mei 1943.
    249 Vermerk van de BdS, Parijs (IV B), over de stand van het Jodenvraagstuk in Frankrijk. In totaal zijn er 44.000 gedeporteerd, waarvan 3000 Fransen (strafgevallen). Nog aanwezig 70.000 in oud-bezet en 200.000 in nieuw-bezet Frankrijk (dit zijn schattingen). Het plan is: concentratie in Parijs en vandaar deportatie van alle Joden buiten en in Parijs; verder een decreet waarbij alle Franse Joden, die na 1927 of 1933 zijn genaturaliseerd statenloos worden verklaard, waardoor hun deportatie mogelijk wordt. Massale deportaties van april 1943 af: 8 - 10 duizend Joden per week. Er zijn geen transportproblemen. Voor massale deportaties hulp Franse politie onontbeerlijk. Druk op Vichy noodzakelijk. Vervolgens wordt aan de hand van een aantal krasse staaltjes aangetoond, dat van de Italianen geen enkele medewerking te verwachten is. De Italiaanse houding komt kortweg hierop neer dat van een mengsel van actieve en passieve tegenwerking sprake is. Geen enkele Jood wordt vrijgegeven; de Franse politie staat machteloos. Het Auswärtige Amt is via het RSHA ingelicht. Ribbentrop zal bij Mussolini de kwestie ter sprake brengen, 6 maart 1943.
    253c Antwoord van het RSHA in deze kwestie (cf. doc. 253 a en b) aan de BdS, Parijs (IV J): Er bestaat geen bezwaar tegen als de Franse politie in noodzakelijke gevallen (bij erfeniskwesties e.d.) uitsluitsel geeft. Om geen voedsel aan gruwelpropaganda te geven moet in deze verklaringen niet over "evacuatie" of "deportatie" worden gesproken. Er kan worden volstaan met de vermelding dat de betrokken Jood weggetrokken is en dat zijn tegenwoordige verblijfplaats onbekend
    282 Briefje van Wisliceny aan het Duitse gezantschap te Presburg, waaraan toegevoegd een ontwerp-nota voor de Slowaakse regering. Wisliceny deelt tevens mee dat Regierungsrat Suhr van het RSHA met medeweten van het Auswärtige Amt informatieve besprekingen op 28 april 1942 komt voeren over de vergoeding voor de deportatie van de Joden. In de ontwerp-nota wordt naar voren gebracht dat de Joodse arbeiders in kampen te werk worden gesteld en hun gezinnen in geschikte streken worden ondergebracht. De arbeidsprestaties zijn aanvankelijk gering; omscholing en opleiding zijn noodzakelijk. Bovendien zijn met het onderbrengen van de gezinnen aanzienlijke bedragen gemoeid. Daarom wordt van de Slowaakse staat 500 RM per gedeporteerde Jood gevraagd. Het Duitse gezantschap verzoekt om voorstellen t.a.v. verrekening in betaling, 25 april 1942.
    303 Briefje van het RSHA, IV B 4, aan het Auswärtige Amt dat een Jood uit Rotterdam bij wijze van uitzondering niet naar "het Oosten" maar naar Theresienstadt is gevoerd, 29 april 1944.
    306 Brief van het RSHA, IV B 4, aan het Auswärtige Amt over de Zweedse taktiek om Joden door naturalisatie uit Duitsland naar Zweden te laten emigreren. De Sicherheitspolizei vindt dit een zeer doorzichtige manoeuvre, omdat de Zweedse regering deze Joden niet vroeger, maar nu pas op het laatste ogenblik als onderdanen beschouwt. In een enkel geval is toestemming voor emigratie gegeven. Ook in de toekomst zal dit bij wijze van uitzondering kunnen, als de betrokkenen zich in Theresienstadt bevinden. Als de betrokken Jood eenmaal naar "het Oosten" is, dan kan dat niet, omdat zijn verblijfplaats dan niet bekend is. Aan het Zweedse verzoek om emigratie van een Joodse vrouw in Oslo - nog wel met drie kinderen - kan helaas niet voldaan worden, 23 juli 1943.
    314 Briefje van IV B 4 aan het Auswärtige Amt met mededeling dat een Franse Jood, naar wie het Auswärtige Amt geïnformeerd had, op 27 maart 1942 naar het Oosten gedeporteerd "zum Arbeitseinsatz". Vaststelling van zijn huidige verblijfplaats is niet mogelijk wegens "Erledigung kriegswichtiger Aufgaben", 7 mei 1944.
    321 Brief van Eichmann aan het Auswärtige Amt over Joden van Iraanse (Perzische) nationaliteit. Deze moeten als Joden beschouwd worden, omdat er in Perzië altijd een Joods vraagstuk geweest is. Er bevinden zich in Perzië 60.000 Joden, alleen al 10.000 in Teheran. Zij leven op religieus gebied streng gescheiden van de Perzen. Voor het overige vormen zij geen "rassenminderheid" meer. Er bestaat echter geen bezwaar de Perzische Joden in bezet Europa als Joden te behandelen. Daar hun afstamming meestal moeilijk te bewijzen is, moet de godsdienst van de grootouders als criterium gelden. In Frankrijk geldt bovendien als bepaling, dat in twijfelgevallen diegene als Jood geldt, die vroeger de Joodse godsdienst beleden heeft, 8 december 1942.
    326 Brief van de Reichsführer-SS aan de arts prof. Clanberg, waarin Himmler deze arts laat vragen naar Ravensbrück te gaan om zijn nieuwe sterilisatie-methoden op Jodinnen toe te passen, zonder dat deze hier iets van merken. Himmler vraagt Clanberg in hoeveel tijd 1000 Jodinnen gesteriliseerd kunnen vorden. Hij stelt voor het resultaat van de sterilisatie door bijvoorbeeld Röntgenbestraling vast te stellen. Ook kan controle plaats vinden door een Jood een tijdlang met een gesteriliseerde Jodin op te sluiten, 10 juli 1942.
    331 Briefje van het RSHA (IV B 4) aan het Auswärtige Amt n.a.v. een verzoek van het Italiaanse gezantschap om opheldering over het verblijf van een gedeporteerde Italiaanse Jood. Er wordt verzocht de Italianen mee te delen, dat de Duitse instanties in dit vijfde oorlogsjaar wel belangrijker zaken te doen hebben. Overigens valt het te betreuren, dat het gezantschap van de Fascistische republiek de interventies op de oude wijze voortzet, 21 dec. 1943.
    339 Briefje van de Aussenstelle te Amsterdam van de BdS aan de Zentralstelle für jüdische Auswanderung te Amsterdam met mededeling dat een naar Mauthausen gedeporteerde Jood aldaar op de vlucht is neergeschoten. Op grond van de instructies van de BdS kunnen zijn familieleden, indien vol-joods, naar het Oosten gedeporteerd worden, 14 october 1942.
    342 Expresse brief van het Auswärtige Amt aan Eichmann met mededeling, dat een Joegoslavische Jood, gehuwd met een Duitse niet-jodin, naar Auschwitz gedeporteerd is. Op 15 november 1944 antwoordt IV B 4 dat de betrokkene op 24 juni 1943 overleden is. Diverse Kroatische instanties hebben zich aan de kampcommandant van Auschwitz en het RSHA gewend, maar hierop is niet geantwoord, 26 mei 1943.
    343 Expresse brief van het Auswärtige Amt aan Eichmann met mededeling, dat een Joegoslavische Jood, gehuwd met een Duitse niet-jodin, naar Auschwitz gedeporteerd is. Op 15 november 1944 antwoordt IV B 4 dat de betrokkene op 24 juni 1943 overleden is. Diverse Kroatische instanties hebben zich aan de kampcommandant van Auschwitz en het RSHA gewend, maar hierop is niet geantwoord, 26 mei 1943.
    350 Gewijzigd ontwerp van de in doc. 348 gegeven richtlijnen over de Jodenvervolging in Rusland. In deze versie wordt de competentie van de CdS, die met de Endlösung in Europa belast is, nadrukkelijk vooropgesteld. Ook de competentie van de aan hem ondergeschikte instanties van de Sipo wordt dienovereenkomstig bevestigd. Voor het overige zijn de richtlijnen weinig gewijzigd. Wel is een definitie van het begrip "Jood" opgenomen: als Jood geldt iemand, die nu of vroeger lid van de Joodse kerk is of was of wiens Jood-zijn uit andere omstandigheden blijkt; kinderen uit gemengde huwelijken gelden als Joden. Veranderd zijn verder de bepalingen over Joodse culturele instellingen: er komen geen aparte scholen, theaters enz. Tenslotte zijn er twee nieuwe richtlijnen toegevoegd, nl. over dwangarbeid en bestraffing van overtredingen van de anti-Joodse bepalingen. Onder dwangarbeid wordt verstaan: "geschlossenen Arbeitseinsatz in schaerfster Form" voor alle Joden; daarbij wordt niet op leeftijdsgrenzen gelet. De arbeid moet gezocht worden in zwaar lichamelijk werk; specialisatie van Joodse arbeiders raag niet voorkomen. Overtredingen van Duitse maatregelen moeten principieel met de doodstraf bestraft worden. Dit geschiedt alleen door standgerechten, geen datum.
    363-365 Correspondentie tussen het Auswärtige Amt en het RSHA, IV B 4, over de emigratie-aanvrage van A. Michaelis, een vroeger Duitse, nu statenloze Jood, in Nederland woonachtig en met een Zwitserse niet-Jodin gehuwd . Na een eerste afwijzende beschikking van het RSHA schrijft het Auswärtige Amt dat een inwilliging om politieke redenen dringend gewenst is, zowel op grond van informaties van het Duitse gezantschap in Bern als ook gezien de wilde geruchten, die in Zwitserland de ronde doen over de Duitse "Jodenpolitiek". Hierop antwoordt Eichmann tenslotte dat ook deze overwegingen aan zijn principieel genomen besluit niet kunnen veranderen, 25 juni 1943 - 1 oktober 1943.
    381 Twee rapporten over de situatie in Hongarije van de HSSPF, Winkelmann. In het eerste rapport worden drie onderwerpen behandeld: Communisme, Joden en spionage. In Boedapest is een Trotzkistische groep opgerold. Onder de rubriek "Joden" wordt een overzicht gegeven van de indeling van Joden uit Boedapest in ghetto's. Aan spionage hebben zich Joodse industriëlen schuldig gemaakt. Het tweede rapport bestaat uit vier rubrieken. 1. "Bandieten" en parachutisten zijn gemeld in het Westen van Hongarije; 2) oppositie: er is een politieke groepering opgerold, waarbij een Jood werd gepakt; 3) Joden; hier wordt een overzicht gegeven van de arrestatie en concentratie van Joden in de Karpathen; per dag worden tienduizenden mensen in "Einzel" en "Sonderaktionen" opgepakt. Incidenten deden zich niet voor; in Boedapest zijn wegens spionage en hulp aan Poolse vluchtelingen enkele Joden gearresteerd. 4.) Abwehr; hier wordt melding gemaakt van de ontdekking van een nieuwe Poolse verzetsgroep, de Arma Krajowa, 19-20 apr. 1944.
    401 Telegram van Von Killinger aan het Auswärtige Amt met de mededeling dat Antonescu zijn regeringsfunctionaris voor Joodse kwesties, Lecca, instructies heeft gegeven de emigratie van 75000-80000 Joden naar Palestina en Syrië te regelen. Iedere Jood moet de staat 200.000 Lei betalen. Killinger heeft Lecca hierop gezegd dat Berlijn nauwelijks accoord zal gaan, vooral als het "wehrfähige" Joden betreft en dat de recente besprekingen met de Grootmufti en de Iraakse premier in Berlijn eerder het tegendeel tot onderwerp gehad zullen hebben. Lecca begreep dit en zegde toe het bevel pas te zullen uitvoeren, nadat hij het Duitse standpunt kende. Bovendien was er geen scheepsruimte ter beschikking. Lecca beloofde Killinger en de (Duitse) "Judenberater" op de hoogte te zullen houden. Antonescu wijst, volgens Killinger, een radicale oplossing van de hand voorzover het geen uitgesproken bolsjewistische Joden betreft; bovendien wil hij aan de emigratie verdienen. Killinger vraagt het Auswärtige Amt nu stelling te nemen, omdat hij twijfelt of het raadzaam is zelf op te treden, 12 dec. 1942.
    425 Brief van Wisliceny aan de Kulturgemeinde te Saloniki n.a.v. de verordening van 6 feb. 1943 (cf. doc. 424) over de vorm van de kentekening (ster), de wijze waarop zij gedragen moet worden en de leeftijdsgrenzen die hiervoor gelden. Met de ster wordt een persoonsbewijs uitgereikt, waarvan het nummer op de ster moet worden vermeld. Van de uitgifte moet een register met personalia worden bijgehouden. Voorts wordt een beschrijving gegeven van het begrip Jood, febr. 1943.
    427 Brief van de militaire bevelhebber te Saloniki aan de Kultusgemeinde ter plaatse; waarin een aantal verbodsbepalingen voor Joden worden verordend. Elke Jood, die zich niet in zijn vaste woonplaats bevind, geldt als vluchteling en wordt ter plaatse neergeschoten. Verder is het gebruik van openbaar vervoer verboden. Joden mogen na donker niet meer op straat komen of in openbare gelegenheden. Met uitzondering van artsen en leden van de Kultusgemeinde moeten zij hun telefoon opzeggen, 13 feb. 1943.
    443 Notitie van de Duitse legatie bij de Vichy-regering voor gezant Schleier, een medewerker van Abetz. Het kabinet van Pétain heeft om vrijlating van de Franse Jood Pierre Masse verzocht. Dit is praktisch de ergste agitator uit de de tijd van het Volksfront en het gevaarlijkste anti-Duitse element. De SD en de MBF zijn absoluut ertegen. Verzocht wordt deze aanvraag in een nota aan De Brinow botweg te weigeren en onze verbazing kenbaar te maken, 30 mrt. 1942.
    448 Telegram van Veesenmayer aan Ribbentrop in antwoord op dat van 20 juli 1944 (doc. 447). De HSSPF in Hongarije, Winkelmann, deelt mee dat "de Jood Brandt uit Boedapest" opdracht heeft in Turkije goederen te bemachtigen, waaraan gebrek is. Als tegenprestatie zou dan enige Joden emigratie naar Turkije geboden worden. Winkelmann vermoedt dat Brandt daarbij in handen van de Secret Service is gevallen en mededelingen heeft gedaan. Veesenmayer zegt verder dat de Engelse radioberichten juist kunnen zijn en dat twee "Beauftragte" van Himmler met een geheime opdracht in Turkije zouden zijn. Hij heeft ook gehoord dat deze onderhandelingen goed verlopen en dat het Engelse radiobericht alleen bedoeld is om de Russen te misleiden, 22 juli 1944.
    467 Verklaring van Max Burger, een Tsjechische Jood, die tijdens de bezetting van Tsjecho-Slowakije in Mariska-Ostrawa woonde, 4 augustus 1960.
    552 Enige correspondentie en een notitie van het RSHA en het Auswärtige Amt inzake de deportatie van een Russische Jood uit België. Het Auswärtige Amt wijst erop dat dat niet toegestaan was. Het RSHA antwoordt dat de deportatie op 25 aug. '42 plaats vond en dat de afspraak om Russische Joden niet weg te voeren van 5 maart 1943 dateert. In een notitie van de afdeling Inland II A van het Auswärtige Amt wordt er op gewezen dat het al meermalen voorgekomen is dat Russische Joden naar het Oosten gedeporteerd werden en dan "nicht mehr auffindbar" waren, 11 mei 1943-24 sept. 1943.
    566 Brief van Eichmann aan von Thadden met het verzoek om afstammingspapieren van een Hongaarse Jood in Boedapest aan te vragen en het antwoord van von Thadden, 11 februari 1944 -30 mei 1944.
    567 Brief van Eichmann aan von Thadden met het verzoek om afstammingspapieren van een Hongaarse Jood in Boedapest aan te vragen en het antwoord van von Thadden, 11 februari 1944 -30 mei 1944.
    577 over de emigratie-aanvrage van een Roemeense Jood
    578 over de illegale directie van een Roemeense Jood in een firma te Ploesti
    591 Notitie van Werner, BdS, Den Haag, IV B 5, over besprekingen met verschillende medewerkers van het RSHA in Berlijn. Met Wöhrn besprak hij de terugvoering van Mischlinge naar Duitsland en hun omscholing. Uitgezonderd zijn de Duitse vrouwen die door huwelijk met een Jood Nederlandse zijn geworden. Scheiding van kinderloze gemengde huwelijken, waarvan de Joodse partner al in Polen is moet door de Nederlandse autoriteiten geschieden. De laatste tijd worden uit Zwitserland grote aantallen passen voor Paraquay en Honduras gestuurd. Voorzover deze passen onderschept zijn, worden de adressanten dadelijk gedeporteerd. Met Hunsche werden vermogenskwesties besproken. De R.K. moet hierover zelf beslissen. Buitenlandse Joden moeten vóór 1 september '43 emigreren, anders worden zij als het Auswärtige Amt instant, gedeporteerd. De Joodse partner van een gemengd huwelijk moet in een Nederlands werkkamp worden opgesloten. Met Nowak werd over Theresienstadt en Bergen-Belsen gesproken. Het eerst blijft een kamp voor Duitse Joden. Europese Joden gaan voor eventuele uitwisseling naar Bergen-Belsen. Met Günther werd de sterilisatie besproken. Günther was verbaasd dat in Nederland zonder voorkennis van Berlijn met de vrijwillige sterilisatie begonnen was. Ook gesteriliseerden moesten worden gedeporteerd. Günther wees er verder op dat Himmler bevolen had dat Duitsland bij alle maatregelen voorop moest gaan. T.a.v. de Rüstungsjuden wees Günther uitstel van deportatie af. Industrie was er ook in het Oosten, 9 juli 1943.
    634-636 Twee brieven en een telegram van het Auswärtige Amt, het RSKA en de "Judenberater" te Boekarest, Richter, over de gedwongen terugkeer van Dr. H.E. Wolff, een Duitse "half-Jood". Wolff is gemengd gehuwd en woonachtig te Boekarest. Het Auswärtige Amt beslist dat de kosten van terugkeer niet door het Rijk maar door Wolff gedragen moeten worden. Stemt hij daar niet in toe dan wordt hij direct statenloos. Richter tenslotte deelt het RSHA mee dat Wolff op 14 oktober 1943 naar Duitsland is teruggekeerd. Hij verzocht het RSHA om Wolff, die zich in Boekarest, met name op de Duitse legatie arrogant en provocerend heeft gedragen aan "entsprechenden sicherheitspolizeilichen Massnahmen zu unterwerfen.", 25 september 1943 - 16 oktober 1943.
    641 Brief van Günther aan von Thadden over de transportkwestie (cf.doc. 637-640). De beschuldigingen tegen de Duitse transportbewaking zijn verzonnen. Alleen een Hongaarse Jood is op het Slowaakse station wegens verzet neergeschoten. Het Slowaakse bericht dat Joden zelden enkele waardevolle voorwerpen uit de trein gegooid hebben is juist en bewijst het wederrechterlijk optreden van deze Joden. Afschrikwekkende maatregelen waren derhalve noodzakelijk, 22 september 1944.