216n Gemachtigde voor de Prijzen ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
216n
Gemachtigde voor de Prijzen
Openbaarheid
Het archief is in zijn geheel openbaar.
laatste wijziging 17-09-2022
31 beschreven archiefstukken
Inleiding
laatste wijziging 17-09-2022
31 beschreven archiefstukken
Geschiedenis
Reeds in mei 1940 werden, zowel van Nederlandse als van Duitse zijde, in verband met de te verwachten prijsstijgingen, maatregelen genomen in de vorm van afkondiging van een prijsstop: de prijzen mochten niet hoger worden gesteld dan die welke golden op 9 mei 1940, behoudens na verkregen vergunning. Deze vergunningen werden verleend door de secretaris-generaal van het betrokken departement, die de bevoegdheid in vele gevallen weer delegeerde aan de onder hem ressorterende Rijksbureaus. Aanvankelijk ontbrak aan het prijzenbeleid de nodige eenheid en in verband hiermede stelde Hirschfeld voor mr. H.C, Schokker, administrateur aan het Departement van Handel en Nijverheid, tot Gemachtigde voor de Prijzen te benoemen. Op 30 november 1940 werd deze benoeming een feit en hiermede werd de eerste steen gelegd voor de Dienst van de Gemachtigde voor de Prijzen, die gedurende de oorlog tot één der grootste ambtelijke bureaus zou uitgroeien en nog na de oorlog gedurende vele jaren als Dienst van de Prijsbeheersing zou blijven bestaan.
De taak van de Dienst van de Gemachtigde voor de Prijzen was tweeledig: enerzijds de regeling van de prijzen voor alle goederen en diensten en anderzijds de handhaving van deze prijzen. Krachtens de Organisatiebeschikking Prijsbeheersing van 20 januari 1941 werd aan de bestaande afdelingen van de Dienst van de Gemachtigde voor de Prijzen, die van prijsvorming en opsporing, een derde, die zich met de berechting belast zag, toegevoegd, genaamd de Afdeling voor de Prijsbeheersing. Dat de invloed van de bezettende macht op de prijsbeheersing tenslotte slechts negatief was en zij zich ook met de prijsvorming maar weinig heeft ingelaten was te danken aan Dr. Trabold, hoofd van de Abt. Preisbildung, die door de Rijkscommissaris met het toezicht op de Dienst van de Gemachtigde voor de Prijzen was belast. In vele opzichten heeft hij de leiding van de Prijsbeheersing tegen Duits ingrijpen behoed.
In het midden van 1943 ontstond er een ernstig geschil tussen de prijsbeheersing en de Duitse autoriteiten over de prijsvaststelling van goederen die naar Duitsland werden uitgevoerd. Dit conflict, dat leidde tot de ontslagneming van een aantal hoofdambtenaren, en het massa-ontslag in de zomer van 1944 hebben tot gevolg gehad dat er de laatste jaren van de bezetting weinig constructief werk meer door de dienst is verricht.
laatste wijziging 17-09-2022
31 beschreven archiefstukken
Inventaris
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 216n, inv.no. .
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde
links naast de beschrijving van de stukken
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 216n, inv.no. .
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde
links naast de beschrijving van de stukken
laatste wijziging 17-09-2022
31 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1940 - 1945
over het archief:
Deze dienst, die uitgroeide tot een van de grootste ambtelijke bureaus, was enerzijds belast met de vaststelling van prijzen voor alle goederen en diensten en anderzijds met de handhaving van deze prijzen. Op 30 november 1940 werd mr. H.C. Schokker tot Gemachtigde voor de Prijzen benoemd. Toezicht op de Gemachtigde hield K. Trabold, hoofd van de Abteilung Preisbildung van het Generalkommisssariat für Finanz und Wirtschaft.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Omvang:
0,2 meter (30 inventarisnummers)
Status:
Bruikleencollectie Nationaal Archief
Trefwoorden:
Categorie:
laatste wijziging 17-09-2022
31 beschreven archiefstukken