Uw zoekacties: Comité Jongenskampen Bangkong-Gedungjati

819 Comité Jongenskampen Bangkong-Gedungjati ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

  • Kenmerken van het archief
  • Inleiding op het archief
  • Inventaris of plaatsingslijst
  • Eventueel bijlagen
  • De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

    De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

    De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

    Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

    beacon
     
     
    Openbaarheid
    Het archief is in zijn geheel openbaar, met uizondering van de nummer 5, 6, 7, 43, 63 en 85-100. Deze stukken worden per 01-01-2045 geheel openbaar. Voor het inzien van de beperkt openbare stukken dient u op de studiezaal van het NIOD een archiefverklaring te ondertekenen.
    Inleiding
    titel archief
    archiefvormer
    omvang
    819 Comité Jongenskampen Bangkong-Gedungjati
    Inleiding
    omvang
    ead-typering:
    odd+type="physdesc"
    1 meter (100 inventarisnummers)
    citeer en aanvraaginstructie
    periode van ontstaan
    beheersgeschiedenis/overbrenging naar het NIOD
    aard van de archiefbestanddelen
    ordening van de archiefbestanddelen
    selectie, vernietiging en bewerking
    aanvullingen
    wettelijke status
    reproductiebeperkingen
    taal van de archiefbescheiden
    materiële staat
    bewerking
    Geschiedenis
    Tijdens de bezetting van Nederlands-Indië door de Japanners (1942-1945) werden vrijwel alle Nederlandse burgers geïnterneerd. In het begin van de bezetting werden de jongens onder de 18 jaar samen met de vrouwen ondergebracht in de kampen, de mannen tussen de 18 en 60 werden apart geïnterneerd. Een nieuw reglement van de Japanners veranderde deze situatie grondig. De keizerlijke verordening van 7 november 1943 schreef voor dat de jongens, mannen en vrouwen voortaan apart moesten worden onderbracht. Als gevolg van dit voorstel werd in de zomer van 1944 een aantal jongenskampen ingericht die in de loop van het najaar met jongens uit de vrouwenkampen gevuld werden. De leeftijd van deze jongens was erg laag: de Japanners hadden besloten dat alle jongens tussen de 10 en 18 jaar apart geïnterneerd moesten worden.
    Op 11 september 1944 arriveerden 240 jongens uit Gedangan in Bangkong. Op 12 september arriveerde nog eens een grote groep jongens uit het kamp Halmaheira. Ook uit Lampersari en Karangparas arriveerden de volgende dagen jongens. Er moest zeven dagen per week gewerkt worden op het patjolveld, met uitzondering van de zondagmiddag. Een patjolveld was een soort akker, waar met een speciaal werktuig, een patjol, groente werd verbouwd. Hiervan werd gezegd dat het voor de vrouwenkampen als voedsel zou dienen. Het kamp werd gedurende het najaar van 1944 geleidelijk ingericht; er werden opzichters aangesteld en er kwamen nonnen in het kamp voor de verzorging. Naast de jongens werden in het kamp ook zieke mannen opgesloten. De situatie tussen de jongens en de mannen was niet altijd even makkelijk.
    Om een eind te maken aan het tekort aan hout in de kampen, richtten de Japanners een houthakkerskamp in bij een stationnetje aan de spoorlijn tussen Semarang en Soerakarta, genaamd Gedungjati. Uit de overlevering is er weinig bekend over dit kamp, maar het heeft, net als het kamp Bangkong, bestaan tot het eind van de oorlog. Pas op 24 augustus hadden de jongens in de kampen daadwerkelijk door dat de oorlog was afgelopen. Alhoewel dat op 15 augustus 1945 officieel gebeurd was, kwam het in de jongenskampen pas later door. Er waren wel geruchten, maar nog niets was zeker. Pas op 10 of 11 september werden de eerste geallieerden gesignaleerd in Bangkong en was de bevrijding compleet. De moeilijke periode van de Bersiap stond echter op de drempel.
    Op 3 maart 1984 werd een reünie georganiseerd voor oud-kampgenoten van het jongenskamp Bangkong-Gedungjati. Dit was geïnitieerd door Harry Spier, één van de jongens uit het kamp. Hij deed een oproep op de radio om zijn oude makkers weer te zien, maar ook veel oud-kampgenoten reageerden op de oproep. Er was dus een behoefte aan een reünie, die in Amerongen werd gehouden. In de jaren daarna zagen de jongens elkaar regelmatig om herinneringen op te halen. Voor de aanvang van de reünie in 1986 werden twee ideeën geopperd door dhr. Mahieu om de herinnering aan het jongenskamp meer vorm te geven. Het eerste was dat er een boek zou worden samengesteld over de in Bangkong-Gedungjati opgedane ervaringen. Het tweede was dat er een monument zou worden geplaatst op het ereveld Kalibanteng in Semarang. Op beide ideeën werd positief gereageerd.
    Om deze ideeën te realiseren werd er in 1986 een comité opgericht dat bestond uit Harry Spier, Adrian Venema en Henk Mahieu. Later werd Goof Huyser toegevoegd als vierde lid en Hans Wiesner als vijfde. Het monument werd een beeld van een patjoljongen, gemaakt door de kunstenaar Anton Beysens. Daarbij werd gekozen voor plaatsing van het origineel op het ereveld Kalibanteng in Semarang, en een kopie op het terrein van het Koninklijk tehuis voor oud-militairen 'Bronbeek' in Arnhem. Om dit alles te financieren werden er miniatuurbeeldjes gemaakt, die werden verkocht als herinnering aan de jongenskampen. De onthulling van het monument in Indonesië vond plaats op 22 september 1988 in aanwezigheid van oud-kampgenoten en Nederlandse en Indonesische autoriteiten. De onthulling te 'Bronbeek' vond plaats op 10 november 1988 door prins Bernhard. Sinds de oprichting te 'Bronbeek' wordt er een gezamenlijke herdenking gehouden door de comité's van de jongenskampen Bangkong-Gedungjati, Baros-6 en Ambarawa. Alle comité's hebben op het monument hun eigen plaquette.
    Voor het boek over de jongenskampen werd de historicus en oud-kampgenoot Hans Zwitser gevraagd. Om het boek te realiseren heeft het comité vele getuigenissen, belevenissen, dagboeken, foto's en andersoortig materiaal over de jongenskampen verzameld. Met behulp van dit materiaal is in 1995 het boek 'Mannen van 10 jaar en ouder' van Hans Zwitser gepubliceerd.
    Door de jaren heen heeft het comité zich altijd bezig gehouden met vele herdenkingen en reünies en de contacten tussen de oud-kampgenoten versterkt. Tot vandaag de dag wordt er door de 'jongens' elk jaar nog stilgestaan bij hun tijd in de jongenskampen Bangkong-Gedungjati.
    Literatuur en verwante archieven
    Voor vervolgonderzoek raadplege men de volgende archieven en literatuur.
    Literatuur
    Verwante archieven
    Inventaris
    aanvraaginstructie

    Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
    onder vermelding van: archief 819, inv.no. ...
    Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
    links naast de beschrijving van de stukken

    Kenmerken

    Datering:
    1985-2005
    over het archief:
    Het Comité Jongenskampen Bangkong-Gedungjati is opgericht om twee doelen te verwezenlijken: het oprichten van een monument in Indonesië en het publiceren van een boek over jongenskampen. Het monument is in 1988 onthuld en in 1995 verschenen de boeken 'Mannen van 10 jaar en ouder' en 'Bangkong van dag tot dag'. Tegenwoordig richt het comité zich op het organiseren van reünies en het onderhouden van contacten tussen voormalig kampgenoten.
    Openbaarheid:
    Enkele inventarisnummers van dit archief zijn beperkt openbaar. Details staan vermeld in de rubriek "openbaarheid".
    Omvang:
    1 meter (181 inventarisnummers)
    Trefwoorden: