815 Vereniging van Oud-Buchenwalders ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
815
Vereniging van Oud-Buchenwalders
Openbaarheid
Het archief is in zijn volledig openbaar, met uitzondering van inventarisnummer 26. Voor dit stuk dient u een archiefverklaring te ondertekenen. Deze zijn verkrijgbaar bij de studiezaalbalie van het NIOD.
laatste wijziging 11-08-2012
34 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Inleiding
selectie, vernietiging en bewerking
815 Vereniging van Oud-Buchenwalders
Inleiding
selectie, vernietiging en bewerking
laatste wijziging 11-08-2012
Na ontvangst door het NIOD zijn de doubletten vernietigd tijdens de bewerking van het archief.
laatste wijziging 11-08-2012
34 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Geschiedenis
In 1977 nam een aantal oud-gevangenen uit Buchenwald het initiatief voor de oprichting van een vereniging. Het voornaamste doel hiervan was het saamhorigheidsgevoel te bewaren onder hen die in de Tweede Wereldoorlog als verzetsdeelnemer of als vervolgde in Buchenwald gevangen hebben gezeten. Daarnaast ging het om de behartiging van de belangen van de oud-gevangenen en hun nabestaanden, en het in ere houden van de nagedachtenis van hen die in Buchenwald waren omgekomen. In de periode tussen het einde van de oorlog en de oprichting van de vereniging ligt echter een rijke geschiedenis wat betreft het kamp Buchenwald en de herdenkingen aan de verschrikkingen in dat kamp. Buchenwald en de herdenking van de nazi-terreur zijn doortrokken van de Koude Oorlog. Het feit dat Buchenwald in Oost-Duitsland lag en er twee machtsblokken waren in Europa heeft haar reflectie gehad op zowel de internationale als de nationale herdenkingen.
Omdat Buchenwald één van de eerste kampen van de nazi's was, was een grote groep van haar gevangenen communist. Tijdens - maar vooral na - de oorlog was er sprake van een tweedeling tussen de communisten en de rest van het verzet. Buchenwald werd het symbool van het antifascistische verzet en niet het symbool tegen dictatuur an sich, zoals vele oud-Buchenwalders het graag wilden zien. Vanwege de geografische ligging van het kamp, werd er door het communistisch regime van Oost-Duitsland de nadruk gelegd op de antifascistische verzetsstrijders, iets dat de CPN van harte toejuichte. De tweedeling was ook in Nederland te zien en ook al eerder. In 1949 werd er door de Oorlogsgravenstichting een urn onthuld ter nagedachtenis aan hen die waren overleden in Buchenwald. De doden in Buchenwald werden daar door het voormalige verzet herdacht, maar niet door de communisten. In oktober 1955 werd op de Oosterbegraafplaats in Amsterdam door de communisten die in Buchenwald hadden gezeten een urn onthuld. De tweedeling was niet alleen ideologisch, maar ook fysiek
Omdat Buchenwald één van de eerste kampen van de nazi's was, was een grote groep van haar gevangenen communist. Tijdens - maar vooral na - de oorlog was er sprake van een tweedeling tussen de communisten en de rest van het verzet. Buchenwald werd het symbool van het antifascistische verzet en niet het symbool tegen dictatuur an sich, zoals vele oud-Buchenwalders het graag wilden zien. Vanwege de geografische ligging van het kamp, werd er door het communistisch regime van Oost-Duitsland de nadruk gelegd op de antifascistische verzetsstrijders, iets dat de CPN van harte toejuichte. De tweedeling was ook in Nederland te zien en ook al eerder. In 1949 werd er door de Oorlogsgravenstichting een urn onthuld ter nagedachtenis aan hen die waren overleden in Buchenwald. De doden in Buchenwald werden daar door het voormalige verzet herdacht, maar niet door de communisten. In oktober 1955 werd op de Oosterbegraafplaats in Amsterdam door de communisten die in Buchenwald hadden gezeten een urn onthuld. De tweedeling was niet alleen ideologisch, maar ook fysiek
aanwezig.
Tegenwoordig is deze tweedeling tussen communisten en niet-communisten weggeëbd, ook dankzij het verdwijnen van de Koude Oorlog. In de huidige maatschappij wil de vereniging waakzaam zijn tegen elke vorm van neofascisme en deze waakzaamheid overdragen aan de nieuwe generatie. De jaarlijkse herdenking vindt plaats op of omstreeks 11 april, de dag van de bevrijding van Buchenwald, bij het monument op de Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Na de herdenking volgt de jaarlijkse reünie: voor veel Oud-Buchenwalders een emotioneel samenzijn. Ook wordt geregeld een herdenkingsreis naar Buchenwald ondernomen. Ondanks het feit dat het ledental van de vereniging sterk is afgenomen, zijn er nog steeds overlevenden die samenkomen. Daarnaast zijn ook nabestaanden en begunstigers aangesloten bij de vereniging.
Tegenwoordig is deze tweedeling tussen communisten en niet-communisten weggeëbd, ook dankzij het verdwijnen van de Koude Oorlog. In de huidige maatschappij wil de vereniging waakzaam zijn tegen elke vorm van neofascisme en deze waakzaamheid overdragen aan de nieuwe generatie. De jaarlijkse herdenking vindt plaats op of omstreeks 11 april, de dag van de bevrijding van Buchenwald, bij het monument op de Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Na de herdenking volgt de jaarlijkse reünie: voor veel Oud-Buchenwalders een emotioneel samenzijn. Ook wordt geregeld een herdenkingsreis naar Buchenwald ondernomen. Ondanks het feit dat het ledental van de vereniging sterk is afgenomen, zijn er nog steeds overlevenden die samenkomen. Daarnaast zijn ook nabestaanden en begunstigers aangesloten bij de vereniging.
laatste wijziging 11-08-2012
34 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Literatuur en verwante collecties
Voor onderzoek naar het concentratiekamp Buchenwald raadplege men de volgende literatuur en verwante archieven.
laatste wijziging 11-08-2012
34 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Inventaris
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 815, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 815, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
laatste wijziging 11-08-2012
34 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Kenmerken
Datering:
1985-2002
over het archief:
De vereniging van Oud-Buchenwalders in opgericht in 1977.
Openbaarheid:
Enkele inventarisnummers van dit archief zijn beperkt openbaar. Details staan vermeld in de rubriek "openbaarheid".
Omvang:
0,5 meter (28 inventarisnummers)
Categorie:
Zie ook:
laatste wijziging 11-08-2012
34 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand