Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
Kenmerken van het archief
Inleiding op het archief
Inventaris of plaatsingslijst
Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
Eliza Johannes Marius de Kat (Hillegersberg 23 oktober 1875) stamt uit een bankiersgeslacht uit Dordrecht. Nadat hij in 1897 zijn kandidaatschap als notaris had behaald, werd hij in 1902 directeur van de NV Maas Hypotheekbank. Hij legde deze functie neer toen hij per 1 januari 1914 benoemd werd tot notaris. Daarnaast bekleedde hij tal van bestuursfuncties bij onder meer het Burgerlijk Armbestuur en de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
Bij het bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940 verloor notaris De Kat zijn kantoor en gehele administratie. Binnen veertien dagen had hij een nieuw onderkomen gevonden in een flat aan het Ungerplein 2. Aan een cliënt die zich bezorgd afvroeg of het gelukt was "het archief van den noodlottigen brand te redden", liet De Kat met leedwezen weten "dat mijn geheele kantoor met alle notarieele stukken verbrand is, evenals bij bijna alle notarissen hier ter stede". In 1941 betrok hij een pand aan de 's Gravendijkwal 157a waar hij telefonisch bereikbaar was op nummer 39351.
Had notaris De Kat voor de oorlog een reputatie als degelijk notaris opgebouwd, gaandeweg de bezetting raakte hij nauw betrokken bij de grootschalige verkoop van panden die oorspronkelijk het eigendom van joden waren. De constructie die hij toepaste was het dubbeltransport: een stroman kocht het joodse pand om het dezelfde dag aan een tweede koper door te verkopen. Notaris De Kat passeerde zo op dezelfde dag twee aktes en streek daarvan de provisie op. Omdat de tweede akte op naam van de stroman stond, was het voor de tweede koper niet zichtbaar dat het pand oorspronkelijk een joodse eigenaar had. De stroman was doorgaans een makelaar van het Rotterdamse kantoor van het Algemeen Nederlands Beheer van Onroerende Goederen. Deze ANBO was een door NSB'ers geleid beheerskantoor voor joodse panden.
Na de oorlog moest De Kat via een betalingsregeling een deel van het honorarium terugbetalen dat hij had ontvangen voor het passeren van de koopaktes van joods bezit.
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd onder vermelding van: archief 529, inv.no. ... Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde, links naast de beschrijving van de stukken
U kunt dit stuk raadplegen in de studiezaal van NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. U heeft daarvoor de volgende gegevens nodig: Archiefnummer:529 Inventarisnummer:1
U kunt dit stuk raadplegen in de studiezaal van NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. U heeft daarvoor de volgende gegevens nodig: Archiefnummer:529 Inventarisnummer:1
Brieven van cliënten aan E.J.M. de Kat met de vraag of hun testament ongeschonden is gebleven na het bombardement op Rotterdam, 31 mei 1940.
Illustratie:
Fragment uit een brief van 31 mei 1940: "Hierbij moet ik met leedwezen berichten dat mijn geheele kantoor met alle notarieele stukken verbrand is, evenals bij bijna alle notarissen hier ter stede".