517 Lüschen, C.H. ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
517
Lüschen, C.H.
Openbaarheid
Het archief is volledig openbaar.
laatste wijziging 26-06-2021
24 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 616 bestanden
Inleiding
laatste wijziging 26-06-2021
24 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 616 bestanden
Levensloop
Clara Hendrika Lüschen (Soest 2 maart 1921) sloot zich in het voorjaar van 1942 aan bij de Nederlandse Arbeidsdienst in Goirle. Tegen het eind van dat jaar kreeg zij werk als administratief medewerkster in kamp Amersfoort. Tot 17 september 1944 werkte zij op Abteilung III waar ze de registratie van gevangenen bijhield.
Onder het Duits en Nederlands personeel van kamp Amersfoort stond zij bekend als Erik of Erika. Eén van hen was de Nederlandse SS'er Fokko Kruize die bewakingsdiensten deed bij het buitencommando vliegveld Soesterberg. Erika ging met hem om totdat hij omkwam bij het geallieerde bombardement op het vliegveld van 8 maart 1944. Daarna ging zij een relatie aan met Willem van der Neut, een SS'er die als vrijwilliger aan het Oostfront gevochten had. Nadat twee van zijn broers op Russische bodem gesneuveld waren, kreeg hij vrijstelling van frontdienst. Bij terugkeer in Nederland in april 1943 werd hij ingedeeld bij het Wachbataillon Nord-West dat de bewaking van kamp Amersfoort verzorgde.
Onder het Duits en Nederlands personeel van kamp Amersfoort stond zij bekend als Erik of Erika. Eén van hen was de Nederlandse SS'er Fokko Kruize die bewakingsdiensten deed bij het buitencommando vliegveld Soesterberg. Erika ging met hem om totdat hij omkwam bij het geallieerde bombardement op het vliegveld van 8 maart 1944. Daarna ging zij een relatie aan met Willem van der Neut, een SS'er die als vrijwilliger aan het Oostfront gevochten had. Nadat twee van zijn broers op Russische bodem gesneuveld waren, kreeg hij vrijstelling van frontdienst. Bij terugkeer in Nederland in april 1943 werd hij ingedeeld bij het Wachbataillon Nord-West dat de bewaking van kamp Amersfoort verzorgde.
Na de oorlog veroordeelde het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam Van der Neut tot de doodstraf. In afwachting van de voltrekking zat hij in de Koepelgevangenis te Breda gevangen, tot hij op 26 december 1952 ontsnapte met Klaas Carel Faber, Willem Polak, Antoine Touseul, Jacob de Jonge, Herbertus Bikker en Sander Borgers.
Erika Lüschen werd in oktober 1947 veroordeeld tot 2,5 jaar gevangenschap. Aangezien zij die periode in voorarrest had doorgebracht, kwam zij op 27 oktober dat jaar op vrije voeten. Voorwaarde was wel dat zij zich onder toezicht stelde van de Stichting Politieke Delinquenten.
laatste wijziging 26-06-2021
24 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 616 bestanden
Online bronnen
Interview met NIOD-medewerker René Pottkamp over de ontsnapping van Willem van der Neut uit de Koepelgevangenis in Breda, in het programma Wat het daglicht niet verdragen kan van de NPO1
Interview met zoon Fokko, afgenomen binnen het Project Kinderen van Toen
Persbericht "300 persoonlijke brieven van beulen kamp Amersfoort openbaar" van NPO Radio 1 met een link naar het interview dat NIOD-historicus R.C.C. Pottkamp gaf over het verwerven van de persoonlijke brieven.
"Nieuwe aanwinst: liefdesbrieven van veroordeelde oorlogsmisdadiger", Nieuwsbericht 1 augustus 2016
Vanaf 17 april 2021 publiceerde De Volkskrant een feuilleton over de zoekttocht van de zoon van Erika Lüschen naar zijn vader Willem van der Neut. De eerste aflevering is online gepubliceerd onder de titel: "De doos van pandora".
Interview met zoon Fokko, afgenomen binnen het Project Kinderen van Toen
Persbericht "300 persoonlijke brieven van beulen kamp Amersfoort openbaar" van NPO Radio 1 met een link naar het interview dat NIOD-historicus R.C.C. Pottkamp gaf over het verwerven van de persoonlijke brieven.
"Nieuwe aanwinst: liefdesbrieven van veroordeelde oorlogsmisdadiger", Nieuwsbericht 1 augustus 2016
Vanaf 17 april 2021 publiceerde De Volkskrant een feuilleton over de zoekttocht van de zoon van Erika Lüschen naar zijn vader Willem van der Neut. De eerste aflevering is online gepubliceerd onder de titel: "De doos van pandora".
laatste wijziging 26-06-2021
24 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 616 bestanden
Inventaris
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 517, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 517, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
2 Brieven aan Fokko Kruize van zijn ouders en broer alsmede brieven van de Stichting Oud Politieke Delinquenten aan Erika Lüschen met informatie over zijn graf, 10-11 januari 1944 en 30 juni - 5 juli 1952.
517 Lüschen, C.H.
Inventaris
2
Brieven aan Fokko Kruize van zijn ouders en broer alsmede brieven van de Stichting Oud Politieke Delinquenten aan Erika Lüschen met informatie over zijn graf, 10-11 januari 1944 en 30 juni - 5 juli 1952.
Biografie:
Fokko Kruize was de verloofde van Erika Lüschen, beiden werkten in kamp Amersfoort. Bij het bombardement op vliegbasis Soesterberg op 8 maart 1944 kwam hij om het leven.
Omvang:
1 omslag
NB:
bevat foto's van Fokko's zus Diny en zijn graf
laatste wijziging 15-07-2016
laatste wijziging 26-06-2021
24 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 616 bestanden
Kenmerken
Datering:
[1937] 1942-1952 [1992]
over het archief:
Erika Lüschen werkte als administratief medewerkster in kamp Amersfoort. Na de oorlog ontving zij brieven van voormalig kampcommandant K.P. Berg, de beruchte bewaker J.J. Kotälla en haar geliefde Willem van der Neut.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Omvang:
0,1 meter (20 inventarisnummers)
Status:
NIOD-KNAW collectie - private schenking
Trefwoorden:
Categorie:
laatste wijziging 26-06-2021
24 beschreven archiefstukken
9 gedigitaliseerd
totaal 616 bestanden