Het archief is volledig openbaar.

Pieter Frederik Willem (Piet) Nak werd op 28 december 1906 geboren in Amsterdam. Hij werkte kortstondig in een sigarenfabriek en ging daarna, op vijftienjarige leeftijd, werken bij de stadsreiniging in Amsterdam. In de jaren dertig werd Nak lid van de Communistische Partij Holland (CPH). Hij raakte betrokken bij de hulp aan uit nazi-Duitsland gevluchte communisten.

In februari 1941 was hij samen met Willem Kraan initiatiefnemer van de Februaristaking (25 en 26 februari). Nak werd op de tweede stakingsdag opgepakt en overgebracht naar het Lloyd Hotel aan de Oostelijke Handelskade, dat als Huis van Bewaring dienst deed. De Duitsers lieten hem enkele dagen later, na verhoor en zware mishandelingen, weer vrij. Gedurende de rest van de oorlog was Nak periodes ondergedoken, maar hij bleef betrokken bij het verspreiden van de illegale ‘Waarheid’. In november 1941 en mei 1943 werd hij nogmaals gearresteerd. Beide keren kwam hij weer vrij. De mishandelingen die hij tijdens zijn gevangenschap moest ondergaan, brachten hem blijvend letsel toe, waardoor hij in 1943 voor zijn werk bij de gemeente werd afgekeurd.

Na de oorlog kreeg hij een toelage van de Stichting 1940-1945, maar omdat die niet genoeg was om zijn familie te onderhouden en het hem bij gebrek aan de juiste papieren niet lukte de vereiste vergunningen voor het starten van een sigarenwinkel of een taxi te krijgen, begon hij een tweede carrière als goochelaar en illusionist. Onder de naam Pietro Nakaro of Nakaro de Magiër gaf hij voorstellingen.

In de jaren vijftig kwam het tot een breuk tussen Nak en de CPN. De partij probeerde de Februaristaking na de bevrijding steeds meer tot een partijpolitiek paradepaardje te maken. Daartoe werd gesuggereerd dat de staking tot stand was gekomen onder strakke regie van de communistische partij. Nak werd hierop steeds stelliger in zijn bewering dat de staking het initiatief was geweest van twee gemeentearbeiders, Willem Kraan en hijzelf. Dat werd door de partij niet gewaardeerd. Na Nak’s breuk met de partij, die hierop volgde, bleef Nak zijn versie van het verhaal onvermoeibaar verkondigen.

Naar aanleiding van een uitzending van 'Achter het Nieuws' in 1966, die op vele kijkers een diepe indruk maakte, ontstond in joodse kring het initiatief om Nak een reis naar Israël aan te bieden. Een geldinzameling maakte dit vervolgens mogelijk. In Israël ontving Nak een onderscheiding van Yad Vashem voor zijn hulp aan de joden en een medaille van de stad Jeruzalem. Die onderscheiding leverde hij later weer in, toen hij vanuit joodse hoek stevige kritiek te verduren kreeg omdat hij betrokken was bij de oprichting van het Palestina Comité. In de jaren zestig was Nak initiatiefnemer van de protesten tegen de oorlog in Vietnam *  .

Voor vervolgonderzoek raadplege men de volgende archieven en literatuur.

aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 448 , inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken