Uw zoekacties: Proces Eichmann

270c Proces Eichmann ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

  • Kenmerken van het archief
  • Inleiding op het archief
  • Inventaris of plaatsingslijst
  • Eventueel bijlagen

    • De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

    De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

    De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

    Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

    beacon
     
     
    Naar boven om te zoeken
    270c   Proces Eichmann
    Openbaarheid
    Het archief is in zijn geheel openbaar.
    laatste wijziging 25-03-2020
    591 beschreven archiefstukken
    Geschiedenis
    Adolf Eichmann (1906-1962) kreeg in 1940 de leiding van Referat IVD4 van het Reichssicherheitshauptamt in Berlijn. De taak van het referaat was emigratie en gedwongen migratie (meestal naar ghetto’s) van joden. In maart 1941 kreeg zijn referaat een andere aanduiding, IVB4, en een andere taakomschrijving. Referat IVB4 werd toen het bureau dat de Endlösung moest organiseren.
    Op 11 mei 1960 werd Eichmann in Argentinië gearresteerd door de veiligheidsdienst van Israël. Op 11 april 1961 begon het proces tegen hem in Jerusalem. 1 juni 1962 werd de hem opgelegde doodstraf voltrokken.
    laatste wijziging 25-03-2020
    591 beschreven archiefstukken
    Inventaris
    Records 1 t/m 100
    Records 101 t/m 200
    Records 201 t/m 300
    Records 301 t/m 400
    466 Overeenkomst tussen Ribbentrop en Himmler inzake de taken en competenties van "Beauftragten und Agenten der Dienststellen des RFSS" in het buitenland en de toevoeging van politie-attaché's aan de diverse legaties. De Beauftragten und Agenten onthouden zich van activiteiten op het gebied van de Duitse buitenlandse politiek en in het bijzonder de binnenlandse politiek van het land waar zij gedetacheerd zijn. Krijgen zij speciale opdrachten dan moet Ribbentrop eerst toestemming geven. Hun activiteiten op het terrein van de inlichtingendienst (o.m. het verzamelen van gegevens ten behoeve van de binnenlandse veiligheid in het Rijk en van de Abwehr) worden via het RSHA exclusief aan Ribbentrop voorgelegd. Dringende kwesties kan de politie-attaché direct aan het betrokken hoofd van de missie doorgeven. In landen, waar geen politie-attaché kan worden benoemd, zullen andere ambtenaren als "getamte" politie-attaché's in overleg tussen Ribbentrop en Himmler worden ingevoegd. Alle buitenlandse ambtenaren van Himmler's instanties ressorteren onder deze attaché's. Er mogen geen speciale politie-instanties van Himmler in het buitenland voorkomen; reeds bestaande worden opgeheven. Details inzake de practische uitvoering van bovenstaande speciaal de competenties van de politie-attaché's - worden door Weiszäcker en Heydrich uitgewerkt, 8 augustus 1941.
    467 Verklaring van Max Burger, een Tsjechische Jood, die tijdens de bezetting van Tsjecho-Slowakije in Mariska-Ostrawa woonde, 4 augustus 1960.
    270c Proces Eichmann
    Inventaris
    467
    Verklaring van Max Burger, een Tsjechische Jood, die tijdens de bezetting van Tsjecho-Slowakije in Mariska-Ostrawa woonde, 4 augustus 1960.
    Organisatie: NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
    laatste wijziging 15-04-2010
    Deze verklaart dat grootscheepse anti-Joodse maatregelen aldaar pas goed op gang kwamen na de Duitse inval in Polen. Op 1 sept. 1939 werd door de Duitse politie begonnen met massale arrestaties en deportatie naar de Poolse grens. Er kwam een beroepsuitoefeningsverbod. In de 2de helft van die maand werden aanmelding en inlevering van sieraden, goud en radio's verplicht gesteld. Kort daarop verscheen Eichmann in Ostrawa en gaf bevel tot deportatie van 1000 Joden naar Polen voor diverse werkzaamheden. Dit transport vertrok op 18 oct. 1939 en kwam de volgende dag in Nisko aan. Naaat voedsel werden medicijnen, gereedschap en bouwmateriaal meegenomen. Het transport werd begeleid door Eichmann en Brunner; onder de Joden bevonden zich Friedmann, Edelstein en Murmelstein. Na aankomst werden de zieken en zwakken er uitgehaald en met hun bagage het niemandsland tussen de Russische en Duitse demarcatielijn ingedreven. De overigen kregen bevel op een open vlakte een kamp te bouwen als 'begin van een nieuwe Joodse staat' in dit gebied, dat daartoe aangewezen was. Aanvankelijk moesten de Joden barakken bouwen voor de SS-bewaking en zelf in de open lucht slapen. Later kwamen er twee nieuwe transporten van elk 1000 Joden, waarvan de meesten over de rivier de Sahn (demarcatielijn) gejaagd werden. Einde 1939-begin 1940 gingen de eerste Joden uit Nisko terug; het waren vnl. statenlozen uit Slowakije. Daarop zonden de Tsjechische Joden een delegatie naar General-gouvemeur H. Frank met het verzoek ook te mogen terugkeren. Frank wist niets van het bestaan van Nisko en weigerde aanvankelijk hun terugkeer. In de loop van 1940 tenslotte werden alle overgeblevenen (300 van de 3000 Joden) naar Tsjecho-Slowakije teruggestuurd. In Mariska-Ostrawa was de anti-Joodse wetgeving intussen al ver gevorderd. Alle Joden daar moesten dwangarbeid verrichten en mochten slechts op bepaalde plaatsen wonen. In september 1942 werden zij ten getale van 4000 man naar Theresienstadt gedeporteerd.
    Burger bleef er tot october 1944. Hij vermeldt dat een deel van het kamp in 1943 helemaal opgeknapt en verfraaid moest worden voor de opnamen van een show-film getiteld: "Het transport van een Jood uit Praag naar Theresienstadt". Dergelijke schijnvertoningen werden ook opgevoerd bij bezoeken van journalisten en vertegenwoordigers van het Internationale Rode Kruis. In october 1944 werd Burger naar Auachwitz-Birkenau gedeporteerd, waar hij de selectie op het perron overleefde. Bij een latere selectie werd hij naar het zg. Todesblock gevoerd. Omdat hij uit Theresienstadt kwam, werd hij daar weer uitgehaald en in een Zigeunerkamp in Auschwitz ondergebracht. Hij werd tenslotte in Buchenwald bevrijd. Met de oprichting van IV B 4 (Räumung und Auswanderung) vervallen deze bezwaren. Een volgende deportatie van 40.000 Joden heeft prioriteit. Daarna volgt de "Räumung" van 120.000 Polen. Al deze maatregelen zijn bedoeld om plaats te maken voor "Volksduitsers". Het Generalgouvernement krijgt tot 15 febr. 1940 gelegenheid om opgave te doen van de "ontvangstcentra". Dezelfde termijn geldt voor de geannexeerde Poolse gebieden m.b.t. de opgaven van de te verwachten Volksduitsers. IV B 4 verzamelt deze gegevens i.v.m.de "Räumung". Om de landbouw niet te ontwrichten worden de Volksduitsers direct naar hun plaats van bestemming gebracht en daar tegen de Poolse landbezitters uitgewisseld. De Polen worden in kampen opgesloten en geselecteerd. Wie niet in aanmerking komt voor de geannexeerde gebieden gaat naar het Generalgouvemement, waarheen uit Rusland nog 60.000 vluchtelingen worden verwacht. Himmler heeft bevolen dat geen Volksduitsers of stamverwante groepen "abgeschoben" mogen worden. De laatsten kunnen t.z.t. nog door de racistische zeef, 1 miljoen Poolse landarbeiders (voor de helft vrouwen) worden zonder onderscheid in het Rijk tewerkgesteld; zij worden uit de geannexeerde gebieden gehaald en naast de krijgsgevangenen te werk gesteld.
    468 Heydrich zendt de notulen van de bespreking van 30 jan. 1940 over "Evakuierungs- und Umsiedlungsfragen" aan een der deelnemers. De inhoud luidt kort samengevat: De bespreking vindt plaats op last van Himmler om de door Hitler bevolen "Umsiedlung" eenstemmig te regelen. Tot nu toe zijn 87.000 Polen en Joden uit de Warthegau verdreven. Tevens was er een zg. illegale emigratie. Bezwaren uit het General-gouvernement golden alleen de overschrijding van de vastgestelde aantallen, 19 februari 1940.
    469 Opgave van het Roemeense centrale bureau voor statistiek aan Eichmann's vertegenwoordiger bij de Duitse legatie te Boekarest, G. Richter over het aantal Joden in Roemenië. Dit wordt geschat op 1.7% van de bevolking, nl. 290.000 personen, waarvan 20.000 op het platteland, de rest in steden woont, 18 juni 1942.
    470 Mededeling van Richter aan Eichmann, dat de Roemeense minister-president, Antonescu, de wet op de Arbeidsdienst voor wat de Joden betreft heeft gewijzigd. Voor hen geldt van nu af de "Arbeidsplicht". Richter sluit een afschrift van het decreet in, 5 augustus 1942.
    471 Notitie van Richter, "Judenberater" in Roemenië, over een onderhoud met de plaatsvervangende premier M. Antonescu inzake de arbeidsinzet van Joden. Een voorstel tot oprichting van een speciale Zentralstelle hiervoor in het ministerie van Arbeid wees Antonescu af i.v.m. onenigheid binnen het kabinet. Richter wees er op dat de militaire instanties, die tot nu toe de arbeidsinzet regelden in hoofdzaak de financiële kant bekeken, waardoor Joden op wetenschappelijke of hoge economische posten zich officieel konden vrijkopen. Richter vond het immoreel onderscheid te maken tussen arm en rijk: alle Joden moesten werken in de arbeidsinzet. Alleen in de economische sector kon gegeven de huidige situatie in bepaalde gevallen tot eind 1942 uitstel worden verleend, 4 mei 1942.
    472 Telegram van de Duitse gezant te Boekarest, Killingen, aan het Auswärtige Amt met het verzoek Hauptsturmführer, G. Richter, onmiddellijk opnieuw in Boekarest te detacheren, omdat de ariserings- en nationaliseringskwesties in Roemenie in een beslissend stadium zijn getreden en de belangrijkste wetten voorbereid zijn. Een overeenkomstig verzoek van M. Antonescu aan Himmler is al verstuurd. Directe detachering van een "Judenfachmann" is dringend nodig, 8 aug. 1941.
    473 Telegram van de Duitse gezant te Boekarest, Killinger, aan het uswartige Amt, waarin hij de opvatting van Heydrich over Roemeense "Judenfreundschaft" weerlegt, omdat de Roemeense regering a) geen Joden uit de Oekraine naar Bessarabie toelaat, b) meermalen een snelle overkomst van "Judenberater" Richter heeft gevraagd, c) Richter's anti-Joodse wetten autoriseert, d) represailles treft tegen Joden, die gruwelpropaganda bedrijven, e) +- 4000 Joden heeft laten liquideren, f) een zeer rigoreuze arbeidsinzet heeft ingevoerd in de bezette oostelijke gebieden, waarbij ± 60.000 Joden uit Roemenië als dwangarbeiders te werk werden gesteld. Verder meldt Killinger dat de Amerikaanse legatie materiaal verzamelt over het anti-Joodse optreden. Heydrich zoekt alleen maar uitvluchten om Richter (die naar Berlijn teruggeroepen was) niet opnieuw te zenden. Tenslotte wijst Killinger op Hongarije, waar men de Roemeense "Lösung" onmenselijk vindt en een cultuurland onwaardig, 1 september 1941.
    474-6 Roemeense documenten.
    478 Briefje van de Duitse consul te Galatz (Roemenië) aan de Judenberater bij de legatie te Boekarest met mededeling dat hij een voorgestelde razzia enige tijd wil uitstellen, omdat juist talrijke arrestaties van Joden plaatsvinden, 12 september 1942.
    479 Briefje van Richter, Judenberater te Boekarest, aan Eichmann waaraan een Duits artikel is toegevoegd. Hierin wordt melding gemaakt van de activiteiten van twee invloedrijke Joden, die de Aussiedlung met alle middelen saboteren en daarbij gebruik maken van hooggeplaatste personen op politiek en economisch gebied, 15 october 1942.
    480 Mededeling van Richter aan Eichmann over de verspreiding van anti-Joodse propaganda, die in samenwerking van de culturele afdeling van de Duitse legatie en het Roemeense ministerie voor propaganda speciaal op het platteland wordt verspreid, 17 dec. 1942.
    481 Richter zendt Eichmann een afschrift van een brief, waarin de Joodse Dr. Filderman uit Boekarest via een relatie tracht te interveniëren bij de Roemeense "Judenkommissar" Lecca ten behoeve van de emigratie van 5000 Joodse wezen van 2-16 jaren in Transnisterië. Filderman schildert in zijn brief de hopeloze situatie van de kinderen en schrijft dat zij nog hoogstens zes maanden te leven hebben. Een klein aantal is reeds gestorven, velen lijden aan besmettelijke ziekten, zijn volledig ondervoed en krijgen geen medische verzorging. Verder wijst hij op de situatie van de volwassen Joden, die als dwangarbeiders in het kader van de zg. arbeidsinzet uit het oorspronkelijke Roemeense gebied naar het geannexeerde Boekowina zijn gedeporteerd. Onder hen zijn vele oud-strijders, invaliden en oorlogsweduwen, die geen van allen onder de bepalingen van de arbeidsinzet vielen. Richter heeft van Lecca vernomen dat deze aan Filderman geen hulp zal bieden, 29 januari 1943.
    482 Rondschrijven van Richter, "Berater für Judenfragen" te Boekarest aan de Duitse consulaten in de tien belangrijkste Roemeense steden met het verzoek hem rapport (aanxgevuld met materiaal) over Joodse gruwelpropaganda in hun district bedreven, uit te brengen en hem opgave te doen, welke Joden nog over een radio beschikken. Richter schrijft, dat hij een memorandum daarover moet opstellen en vraagt om spoedige afwikkeling, 16 Maart 1943.
    483 Rapport van Richter aan Eichmann over de stand van de onteigening van Joods kapitaal en grondbezit in een groot deel van Roemenië. Van de ruim 28.000 Joodse werknemers hierbij betrokken zijn nog 6.500 loontrekkers over, 26 maart 1943.
    484 Overzicht van Thadden voor Eichmann betr. de toestand in Roemenië m.b.t. de handhaving van de anti-Joodse wetgeving. De Duitse legatie meldt dat de Jodenvervolging practisch op een dood spoor is. Rijke Joden worden uitgeplunderd, arme Joden voor de arbeidsdienst opgeroepen. De Joden zijn zeer actief op de zwarte markt, het luisteren naar verboden zenders, de verbreiding van communistische propaganda, op het gebied van de spionage en door het corrumperen van hooggeplaatste Roemenen tot in de naaste omgeving van Antonescu. De Roemenen laten dit alles begaan om de geallieerden niet voor het hoofd te stoten. Een oplossing is slechts gelegen in een stabilisering van het Oostfront, 2 november 1943.
    485 Telegram van Abetz aan het Auswärtige Amt over de invoering van de Jodenster per 1 juni 1942. Uitgezonderd zijn de onderdanen van geallieerde, Midden- en Zuid-Amerikaanse staten, bondgenoten en neutrale staten in Europa. Abetz vraagt om instructie of de houding t.o.v. de Geallieerde Joden door het Auswärtige Amt van kracht blijft en verder of inzake de Joden van verbonden staten interventie moeten worden afgewacht of een algemene regeling van te voren moet worden getroffen, 15 mei 1942.
    486 Notitie van Zeitschel voor de MBF en de HSSPF, Frankrijk. Het Auswärtige Amt stemt in met de invoering van de ster voor Franse Joden en voor de Joden uit die landen, waar deze verplichting reeds geldt: Duitsland, Nederland, het Generalgouvernement, de bezette (Oostelijke) gebieden, Slowakije, Kroatië, Roemenië en Joego-Slavië. In België heeft de invoering zeer binnenkort plaats. Zodra ook andere landen er toe overgaan zal het Auswärtige Amt opgave doen, 22 mei 1942.
    487 Brief van Achenbach van de Duitse ambassade te Parijs aan Rothke inzake de behandeling van Italiaanse Joden in het nieuw-bezette gebied in Frankrijk. De Duitse ambassadeur te Rome heeft de Italiaanse regering de Duitse wensen over een zeer nauwe samenwerking bij het wegvoeren van alle Joden uit het kustdepartement overgebracht. Gebleken is dat de Italiaanse wapenstilstandscommissie zich tegen het bevel van het Italiaanse opperbevel verzet. Van Duitse zijde is verzocht de Italiaanse bevelhebber in Zuid-Frankrijk er op te wijzen de Franse instanties bij de vervolging van niet-Italiaanse Joden te steunen. Van Italiaanse zijde is verklaard dat de behandeling van deze Joden een nieuwe belangrijke kwestie is, die niet tussen militaire bevelhebbers maar door de beide regeringen geregeld moet worden. Overigens was de toezegging van het Italiaanse opperbevel "alle Joden met hun gezinnen te interneren" in het algemeen gestand gedaan. De Duitse ambassadeur betwijfelde dit, waarop van Italiaanse zijde een onderzoek werd toegezegd door het ministerie van buitenlandse zaken over genomen en nog te nemen maatregelen in het betrokken gebied. (Rothke schreef hieronder dat de Oberbefehlshaber West zich niet competent acht de brief van de BdS, Parijs, (doc. 489) te behandelen en de zaak aan de Wehrmachtsführungsstab heeft voorgelegd), 8 februari 1943.
    488 Briefje van Zeitschel aan Dannecker, waarin hij een Joodse emigrant uit Duitsland aangeeft, omdat deze tegen de bepalingen in zijn meubilair grontendeels uit zijn woning heeft getransporteerd, 20 juni 1941.
    489 Brief van de BdS, Parijs, IV J, aan de Oberbefehlshaber West over de "behandeling van Joden in het nieuw-bezette deel van Frahkrijk". Begin december 1942 heeft de Franse regering toegezegd alle Joden in de grens- en kustdepartementen in dit gebied te interneren voor deportatie naar het Oosten op een later tijdstip. Uit zichzelf heeft zij de kentekening van persoonsbewijzen en distributiekaarten bevolen. Tegen al deze maatregelen verzet zich zowel de Italiaanse legerleiding als de Italiaanse regering. De legerleiding heeft meegedeeld dat haar regering niet kan toestaan dat mensen met een anti-Italiaanse of anti-Duitse instelling aan haar gezag onttrokken wordt. De Italiaanse regering heeft Leval officieel laten weten dat de Franse maatregelen alleen voor Franse Joden mogen gelden, niet voor andere - dus alle ausländische - Joden. Voor de wegvoering van de laatsten gelden meer dan "sicherheitspolizeiliche" redenen, nl. gemeenschappelijke Duits-Italiaanse militaire belangen. Daarom verzoekt de BdS de Italiaanse commandant in Zuid-Frankrijk nogmaals te benaderen en er op te wijzen dat het Italiaanse opperbevel al in dec. '42 toestemming voor de wegvoering van de Joden heeft gegeven. Anders komt de Endlösung in gevaar, omdat ook nog bijzonder gevaarlijke Joden steeds meer uit de Duitse naar de Italiaanse zone vluchten, 3 februari 1943.
    490 Telegram van Rademacher aan de Duitse legatie te Rome. Uit Parijs wordt bericht dat Italiaanse legereenheden de Franse politie gedwongen heeft in twee gevallen ruim 2000 Joodse gijzelaars, die voor deportatie naar het Oosten bestemd waren, vrij te laten. Het Auswärtige Amt verzoekt de zaak te Rome aanhangig te maken, 3 maart 1943.
    491 Brief van het Reichskommissariat te Oslo van het Auswärtige Amt over de houding van Zweden bij de Jodenvervolging in Noorwegen. Sinds november 1942 geldt de aanmeldingsplicht i.v.m. de deportatie. Met het Zweedse consulaat-generaal is overeengekomen de Zweedse Joden naar hun land terug te laten gaan. Sindsdien heeft deze instantie ook Joden, die vroeger de Zweedse nationaliteit hadden weer tot Zweden gebombardeerd en uitreisvisa voor hen aangevraagd. Deze "Zweden" worden noch door de Noorse noch door de Duitse intenties erkend. Het Zweedse consulaat heeft zelfs formulieren gestuurd aan reeds gearresteerde Joden, die menen in en of andere relatie tot Zweden te staan om hen dusdoende te naturaliseren. Ook dit zal worden verhinderd. In een geval heeft het consulaat een Jodin, die met een niet-Joodse Italiaan gehuwd is asyl aangeboden. Een Zweeds ambternaar in Oslo heeft een medewerker van het Reichskommissariat verklaard dat alles op aanwijzing van de regering te Stockholm gebeurt om "de Joden, die ook mensen zijn" te helpen, 18 februari 1943.
    492 Brief van Günther aan von Thadden met het verzoek Zweedse pogingen om 64 gemengdgehuwde en geïnterneerde Joden te naturaliseren en op te nemen te doorkruisen. Aan dit verzoek werd blijkens een opmerking in de marge "nein" in de doc. 493 en 494 door het Auswärtige Amt voldaan, 2 october 1944.
    493 Notitie van de Afd. Inl. II van het Auswärtige Amt voor Ribbentrop inzake het Zweedse voorstel (cf. doc. 492). Zweden is tot deze interventie niet gerechtigd. Een naturalisatie van deze gemengdgehuwden door Zweden zou een eenzijdige daad zijn. Dan nog blijven het volgens Duitse opvattingen Noorse Joden, 11 october 1944.
    494 Notitie van Ribbentrop voor de afd. Inland II betr. de Zweedse interventie (cf. 492-3): het Auswärtige Amt moet niet reageren, want het is niet officieel benaderd. De BdS, Oslo, kan de zaak laten rusten; mocht de Zweedse consul-generaal aldaar navraag doen, dan kan de BdS meedelen, dat hij niet bevoegd is met buitenlandse vertegenwoordigers te onderhandelen, 27 october 1944.
    495 Telegram van de Duitse gezant in Slowakije, Killinger, aan het Auswärtige Amt inzake de detachering van SS-Sturmbannführer Hahn, die hem als "Berater" is toegevoegd. Deze verkeerde in de veronderstelling dat hij met een omvangrijke staf de Slowaakse politie moest organiseren. Dit druist tegen de bevelen in die Killinger heeft ontvangen. Bovendien wil Ribbentrop niet dat andere ministeries hun eigen instanties in het buitenland vestigen, die niet geheel onder controle van het Auswärtige Amt staan. Hahn wil bij Heydrich in Berlijn nadere instructies halen. Killinger wil intussen zijn eigen richtlijnen aanhouden. Overigens heeft hij eerder behoefte aan een vakkundige oude rot van de politie dan een jonge jurist. Hij vraagt verder om afzonderlijke "Berater" voor kwesties betr. de politie, de Joden, de wetgeving in binnenlandse zaken. Voor andere taken heeft hij al adviseurs, 6 augustus 1940.
    496 Meldung van de BdS, Einsatzgruppe D bei der Heeresgruppe Süd aan de staf van laatstgenoemde over de executies van 500 Joden en Joodse Communisten te Gernowitz door het Einsatzkommando 10 b en de Roemeense weermacht en politie. De stad werd op 6 juli bereikt en de volgende dag doorgekamd. Na een razzia op basis van opsporingsregisters hadden de executies plaats. Het Kommando is "zur Überholung" naar Hodin gestuurd, 9 juli 1941.
    497 Notitie van Veesenmayer van het Auswärtige Amt voor F. von Sonnleithner (verbonden aan het kabinet van Ribbentrop) over de Endlösung in Slowakije. Ribbentrop heeft besloten Tiso voorlopig niet onder druk te zetten; ambassadeur Ludin moet niets ondernemen. Veesenmayer heeft wel Ribbentrop's toestemming er inofficieel bij Tiso op aan te dringen Slowakije "restlos Judenrein" te maken, 3 juli 1943.
    498 Sonnleithner geeft namens Ribbentrop de mededeling vervat in doc. 497 door aan Wagner, 5 juli 1943.
    499 Wagner, afd. Inland II van het Auswärtige Amt informeert de Duitse gezant in Slowakije Ludin over de plannen van Ribbentrop en een aanstaand bezoek van Veesenmayer (cf. doc. 497) aan Tiso i.v.m. de Endlösung in Slowakije, 21 juli 1943.
    500 Getuigeverklaring van Wisliceny over de activiteiten van E. Veesenmayer tijdens de 2de wereldoorlog, in het bijzonder bij de Jodenvervolgingen in Slowakije en Hongarije. In Slowakije was Veesenmayer in december 1943 als speciaal afgezant van Hitler naar Tiso gegaan om "de Judenfrage endgültig zu regeln". In 1944 was Veesenmayer gezant in Boedapest, waar hij alle maatregelen die Eichmann met de Hongaarse autoriteiten overeenkwam bekrachtigde, omdat hij "Beauftragte" was voor de hele Duitse politiek in Hongarije. Hij was op de hoogte van de omvang der deportaties en het lot van de Joden in Auschwitz, 11 juni 1947.
    501 Rapport van de Duitse minister van justitie, Thierack, met Himmler over
    a)de invoering van "polizeilicher Sonderbehandlung" i.p.v. milde berechting;
    b) de uitlevering van a-sociale elementen (w.o. in de eerste plaats Joden, Zigeuners, Russen en Oekrainers) van Himmler "zur Vernichtung durch Arbeit"; c) rechtspraak door het volk;
    d) de door Hitler verordende afranselingen en andere kwesties, 18 september 1942.
    502 Getuigeverklaring van Dr. P. Meretz over de emigratie van Joden uit Tsjechoslowakije vóór en na de oprichting van het Protektoraat. Meretz, een Tsjechisch advocaat uit Mariska-Ostrawa, was sinds 1920 als Zionist werkzaam en ten tijde van de overeenkomst van München in sept. 1938 voorzitter van de Zionistische beweging in Tschecho-Slowakije. Hij vermeldt dat de moeilijkheden voor de Tsjechische Joden al begonnen na de Anschluss in maart 1938. De toestand verergerde na 'München', toen de Joden uit het Sudetengebied verdreven werden en de houding van de Tsjechische regering openlijk antisemietisch werd. In die situatie trachtte de Zionistische beweging in Tsjecho-Slowakije zoveel mogelijk certificaten en visa voor legale emigratie te verkrijgen; tevens probeerde zij de Joden ook langs illegale weg te laten emigreren. Financieel werd de organisatie met enkele miljoenen ponden uit Engeland gesteund. Na de bezetting van Praag en de instelling van het Protektorat kwam deze emigratie onder toezicht van de Gestapo. Aanvankelijk was een zekere Fuchs, een 'kriminalkommissar' uit Berlijn, 'Judenreferent'. In juni 1939 werd hij vervangen door Eichmann, Günther en Burger. Zowel Fuchs als Eichamnn drongen aan op een massale emigratie - legaal of illegaal. Eichmann liet twee Joodse leiders uit Wenen halen, die als 'specialisten' de Tsjechische Joodse organisaties moesten voorlichten over de mogelijkheden voor illegale emigratie. Inmiddels was de Praagse Zentralstelle für jüdische Auswanderung opgericht; hier werd dezelfde 'lopende-band-procedure' van uitplundering en verdrijving toegepast als in Wenen. In sept. 1939 moesten de Joodse organisaties op bevel van de Gestapo naamlijsten opstellen van alle buitenlandse Joden. De Polen onder hen werden gearresteerd en naar het Poolse kamp Soswowitze gedeporteerd. Vlak vóór het uitbreken van de 2de wereldoorlog kregen de Joodse leiders in Praag nog toestemming het laatste Zionistische congres in Genève bij te wonen, 4 juli 1960.
    503 Correspondentie tussen Lammers, Frick en de HSSPF in het Protektorat, K.H. Frank over "Stellung und Kennzeichnung der Juden im Protektorat". 1. Lammers legt Frick een herhaald verzoek van Frank voor de ster in het Protektorat in te voeren. Frank's argumenten zijn: a) de stemming van de bevolking is door de kritische voedselpositie slecht, b) de Joden zijn nu eenmaal de dragers van de anti-Duitse propaganda, c) het anti-semitisme wordt door de invoering van de ster bevorderd. 2. Aan Frank schrijft Lammers dat hij de kwestie aan Frick heeft voorgelegd, omdat die centraal het "Joodse vraagstuk" behandelt, zodat zijn beslissing nodig is. 3. Brief van Frick aan Lammers. Na de oorspronkelijke beslissing in december 1933 geen kentekening in te voeren is de politieke situatie, vooral op buitenlands gebied, grondig gewijzigd. Tegen invoering van de ster in het Protektorat is geen bezwaar. Tenslotte is dit ook in Polen gebeurd na de bezetting. Frick neemt aan dat Lammers het Auswärtige Amt van zijn standpunt heeft gevraagd. Verder vraagt hij of de kentekening consequenties heeft voor de arbeidsinzet. 4. Lammers stuurt Frank afschrift van deze brief van Frick. Hij schrijft dat inmiddels op voorstel van Goebbels de kentekening voor het hele Rijk wordt ingevoerd. Frick zal daartoe een "Reichs-polizeiverordnung" afkondigen. Voor bijzonderheden verwijst hij Frank naar Frick, 10 augustus 1941-6 september 1941.
    504 De HSSPF, Wenen, stuurt aan de politionele, militaire en burgerlijke autoriteiten in Wehrkreis XVII (Ober- und Niederdonau) een Erlass van Daluege over Evakuierungen von Juden aus dem Altreich und dem Protektorat". Daluege kondigt aan dat in het tijdvak 1 november 1941 - 4 december 1941 door de Sipo 50.000 Joden uit het "Altreich", de "Ostmark" en het Protektorat in goederenwagons naar Riga en Minsk worden gedeporteerd. De bewaking bestaat uit Kommando's van de Orpo, die de transporten alleen begeleiden tot de plaats van bestemming, ze dan aan de Sipo overdragen en zelf direct naar hun standplaats terugkeren. Kosten zijn voor rekening van de CdS, 24-27 oktober 1941.
    505 Telegram van de Amerikaanse ambassadeur te Londen, Kennedy, aan zijn minister van buitenlandse zaken over de besprekingen met Duitsland inzake het vluchtelingenvraagstuk. Ribbentrop had Bonnet gezegd dat de Duitse Joden allen moordenaars en dieven waren. Hun bezit was illegaal verkregen en hen afgenomen. Zij waren in wijken voor misdadigers ondergebracht. De Duitse regering kon het ook niet helpen als sommigen van deze misdadigers ontsnapten naar landen, die hun zo graag wilden hebben. Maar van een gewone emigratie met medenemen van hun bezit kon geen sprake zijn. De Fransen beweren dat zij de financiële kwestie op verzoek van de Engelsen hadden aangesneden. De laatsten ontkennen dit. Over het bezoek van Schacht aan Londen heeft Kennedy geen concrete informatie, 8 december 1938.
    506 Het Auswärtige Amt zendt aan de Duitse legaties van alle neutrale en verbonden staten in Europa de notulen van de "Arbeitstagung der Judenreferenten der Missionen" van 3 en 4 april 1944. Meegedeeld wordt dat de lezingen van Thadden en Hauptsturmführer Ballensiegen van het RSHA wegens geheimhouding niet opgenomen zijn. Het door de legaties verstrekte anti-Joodse propagandamateriaal uit de diverse landen wordt niet teruggezonden maar in Duitsland bewaard. In de notulen staat o.m. het volgende: Na een algemene inleiding over wensen en mogelijkheden inzake de bevordering van het antisemitisme in de verbonden, neutrale en vijandelijke staten, volgt een overzicht van de politieke structuur van het "Weltjudentum". In 1933 waren er 17 miljoen "Konfessions Juden". De kern (Kraftquell) werd zowel in Europa als in Amerika gevormd door het "Ostjudentum", dat langzaam van Oost naar West opschoof. In Europa is de biologische en politieke rol van het "Jodendom" uitgespeeld. In Rusland, Engeland, maar vooral in Amerika (7 miljoen bemiddelde Joden!) speelden zij een belangrijke rol. Het Zionisme was achterhaald door de "Arabische Frage" en de physieke vernietiging van het "Ostjudentum", waardoor de biologische reserven uitgeput werden. Alleen in de drie grote vijandelijke staten was nog sprake van een "Joodse structuur". Niet slechts in Duitsland, ook internationaal moet het "Joodse vraagstuk" opgelost worden. Von Thadden motiveerde de "Aussiedlung in die Ostgebiete" en gaf een overzicht van de toenmalige stand van de anti-Joodse maatregelen in alle Europese landen. Daarna gaven de vertegenwoordigers van de Duitse legaties een overzicht van de geschiedenis en huidige positie van de Joden in de afzonderlijke Europese staten en een opsomming van de wensen en mogelijkheden inzake antisemitische propaganda in die landen, april 1944.
    507 Presse-Anweisung van het Auswärtige Amt. Een bericht in de buitenlandse pers over de deportatie van 1000 Duitse Joden naar het Generalgouvemement is juist, maar moet vertrouwelijk worden behandeld, 15 februari 1940.
    508 Brief van Rademacher aan de Beauftragte für das Vierjahresplan en de ministeries van binnelandse zaken, economische zaken, financiën, justitie alsmede de Parteikanzlei over de behandeling van het vermogen van voormalige Duitse Joden in het buitenland en dat van buitenlandse Joden in het Rijk. In de praktijk is het onmogelijk gebleken het vroegere Duits-Joodse vermogen in het buitenland te achterhalen, omdat het door overdracht en andere vormen van "versluiering" verdwenen is en de plaatselijke instanties in het buitenland een duidelijk inzicht bemoeilijken. De bereidwilligheid van het buitenland wordt nog verder verblind door het feit, dat Duitse Joden in het buitenland als statenlozen gelden, terwijl de buitenlandse Joden in het Rijk hun nationaliteit hebben behouden. Een ander geval betreft de deportatie van buitenlandse Joden uit het Rijk, het Protektorat en de bezette gebieden. Vaak is vaststelling van de nationaliteit onmogelijk. Dit houdt de deportaties op. Om de "fortschreitende Lösung der Judenfrage in Europa" niet in gevaar te brengen zien het Auswärtige Amt en het RSHA als enige oplossing: het afzien van beiderzijdse aanspraken en onderhandelingen op basis van het "Territorialprinzip", m.a.w. Duitsland ziet af van het vermogen van de statenloze Joden en het buitenland van dat van zijn Joodse onderdanen in Duitsland. Aan de adressanten wordt dringend om omgaande beslissing verzocht. (Hieronder staat in handschrift dat het ministerie van justitie geen bezwaren heeft), 31 juli 1942.
    509 Briefje van Klingenfuss van het Auswärtige Amt aan de CdS. Alle betrokken instanties hebben hun toestemming voor toepassing van het "Territorialprinzip" (cf. doc. 508)gegeven, 24 october 1942.
    510 Brief van de CdS aan Himmler over financiering van de werving voor de Waffen-SS in Hongarije en de ondersteuning van verwanten van vrijwilligers uit het vermogen van vroegere Duitse Joden in Hongarije. Dit is voorlopig niet mogelijk. De CdS stelt nu voor rijke Slowaakse Joden tegen betaling in Hongaarse valuta te laten emigreren om zo aan geld te komen. Ook in Nederland worden bij uitzondering emigratievergunningen gegeven. De opbrengst in Nederland wordt geraamd op 4 miljoen Zwitserse francs, grote hoeveelheden zaadolie en een omvangrijk industrieel bedrijf, 24 november 1942.
    511 Getuigeverklaring van de Hongaarse minister van binnenlandse zaken, Gabor, over een bezoek aan Himmler in december 1944 aan het Westfront. Samen met Berger bespraken zij "de evacuatie van Hongarije" (bedoeld is waarschijnlijk: Hongaarse Joden). Himmler en later ook Kaltenbrunner verklaarden dat de HSSPF in Hongarije, Winkelman en Eichmann in deze gevolmachtigden waren. Volgens Gabor trad Eichmann in Hongarije brutaal en eigengereid op, 28 augustus 1945.
    512 Telegram van Schellenberg aan Himmler, Fegelein, Kaltenbrunner en Wagner van buitenlandse zaken. Hongarije zal Roemenie binnentrekken i.v.m. de opmars van het rode leger en het oprukken van de Roemenen naar de Hongaarse grens. Ofschoon op een persconferentie van premier Lakatos de indruk werd gewekt dat het bondgenootschap met Duitsland bleef bestaan, heeft Horthy verklaard, dat het van belang was bij komende vredesonderhandelingen vast te stellen hoe Hongarije de Joden behandeld had. Hieraan is toegevoegd een notitie van von Thadden voor Ribbentrop over het transport van ruim 300 Hongaarse Joden naar Zwitserland. Het RSHA heeft mondeling meegedeeld dat dit in verband stond met de aanschaffing van belangrijk oorlogsmateriaal. Von Thadden stelt voor als antwoord op de Zwitserse nota mondeling en negatief te antwoorden en daarbij mee te delen dat het Auswärtige Amt geen inlichtingen heeft kunnen krijgen, 4 september 1944.
    513 Telegram van Veesenmayer aan het Auswärtige Amt. Het Slowaakse gezantschap te Boedapest, toont sterke belangstelling voor de vrijlating en de repatriëring van gearresteerde Slowaakse Joden in Hongarije en van de terugvoering van Slowaakse Joden, die zich daar nog op vrije voeten bevinden. Dit heeft bij de Hongaarse regering verwarring gewekt. Verzocht wordt de Slowaken te bewegen niet meer te interveniëren, hetgeen de deportaties uit Hongarije vergemakkelijkt, 13 juni 1944.
    514 Getuigeverklaring van de Duitse gezant in Slowakije, Ludin, over zijn contacten met de Ausland-Organisation der NSDAP en de SS in Slowakije, 6 october 1947.
    515 Getuigeverklaring van Ludin over de bemoeienissen van Veesenmayer met de deportatie van Joden uit Slowakije, 12 juni 1947.
    516 Briefje van von Thadden aan het Duitse gezantschap te Boedapest over een gesprek met Eichmann inzake de arrestatie van Mevr. Glück, zuster van New York's burgemeester Laguardia. Verzocht wordt er voor te zorgen dat zij niet naar Polen wordt gedeporteerd maar in een speciaal kamp in Duitsland of Hongarije beschikbaar blijft voor eventuele politieke doeleinden, 6 juni 1944.
    517 Briefje van Günther aan von Thadden over de deportatie van Roemeense Joden uit Auschwitz verder naar het Oosten, 27 augustus 1943.
    518 Brief van het Duitse gezantschap te Boedapest aan het Auswärtige Amt over de levensmiddelenvoorziening, bij de deportaties uit Hongarije, 12 augustus 1944.
    519 Briefje van Eichmann aan het Auswärtige Amt over de deportatie van twee Hongaarse Joden, die als statenlozen zijn weggevoerd naar het Oosten, 21 juni 1943.
    520 Briefje van Günther aan het Auswärtige Amt over de bestemming van buitenlandse Joden in Griekenland. Deze worden naar Bergen-Belsen gebracht. Daar zal worden nagegaan of zij voor repatriëring in aanmerking komen, 29 februari 1944.
    521 Briefje van Eichmann aan von Thadden over de deportatie van een Joodse familie uit België, 23 januari 1944.
    522 Getuigeverklaring van von Thadden, Judenreferent in het Auswärtige Amt over de "anti-judische Auslandsaktion" van Ribbentrop en diens gematigd optreden in de Jodenvervolging. Deze "anti-jüdische Auslandsaktion" verzamelde gegevens over het antisemitisme in het buitenland en werkte samen met alle instanties buiten het Auswärtige Amt zoals de dienst van Rosenberg, de Europäische Aktion van het Propagandaministerium, de antijüdische Weltliga, enkele instituten in Frankfort en Amt VII van het RSHA. De genoemde instanties bedreven antisemietische propaganda in het buitenland, die schadelijk was voor de buitenlandse politiek. Door de oprichting van de Auslandsaktion wilde Ribbentrop deze propaganda centraal leiden. Als coördinator zou Schleier van het Propagandaministerium optreden; door veel tegenwerking had zijn werk geen praktische resultaten. De bijeenkomst van 3 april 1944 te Krummhübel was geen internationaal congres maar een conferentie van de buitenlandse dienst, waarvoor ook de dienst Rosenberg en het RSHA uitgenodigd waren. Rosenberg wilde een dergelijk congres wel zelf houden maar dat was "aussenpolitisch" ondenkbaar. Ribbentrop matigde de Duitse instanties bij de Jodenvervolging i.v.m. de gevolgen voor de buitenlandse politiek. In het bijzonder kwam hij op voor de Roemeense Joden onder Duits gezag, de repatriëring van buitenlandse Joden uit Duitsland en de uitwisseling van geïnterneerde Joden. Het radicale Referat van Eichmann, dat de uitroeing der Joden zeer geheim hield, veroorzaakte grote moeilijkheden. Protesten van het Vaticaan kwamen weinig voor. Het Auswärtige Amt trachtte de nuntius inlichtingen te geven, hoewel andere Duitse instanties beweerden dat dergelijke interventies als die van het Vaticaan volkenrechtelijk niet legitiem waren. Bij inspectie van Bergen-Belsen in 1943 en Theresienstadt in 1943, 1944 en 1945 waren von Thadden en vertegenwoordigers van het Rode Kruis geen gruwelen opgevallen, 21 juni 1946.
    523 Brief van Günther aan von Thadden over een aantal Hongaarse Joden, die deels naar Polen zijn gedeporteerd deels in Theresienstadt en in Praag zijn. De Joden in Theresienstadt gaan naar Bergen-Belsen, degenen die in Praag zijn worden naar Hongarije teruggevoerd, 10 juli 1943.
    524 Briefje van Günther aan von Thadden over een gedeporteerde Jodin van wie de nationaliteit niet vaststaat, 24 april 1944.
    525 Telegram van Veesenmayer aan het Auswärtige Amt. Door het aftreden van Horthy in het kabinet Lakatos is de "Judenfrage" in een nieuw stadium gekomen. Eichmann is naar Boedapest teruggekeerd en er is overeengekomen dat 50.000 Joden te voet naar Duitsland zullen gaan voor de arbeidsinzet en de overigen bij militaire versterkingen bij Boedapest of in ghetto's aan de rand van de stad worden geconcentreerd. De nieuwe regering Szalasi zal streng toezien op het dragen van de ster en geen uitzonderingen toestaan, 18 october 1944.
    526 Briefje van de "Judenberater" in Boekarest, Richter, aan Eichmann over een volkstelling in Roemenië waarbij een overzicht zal worden gegeven van het aantal van de Roemeense Joden, 30 juni 1942.
    527I Telegram van Veesenmayer aan het Auswärtige Amt met verzoek de consulaatssecretaris Hezinger te zenden als contactpersoon tussen de Duitse legatie te Boedapest en de Duitse en Hongaarse instanties betrokken bij de "Lösung der Judenfrage".
    527II Notitie van de afdeling II A van het Auswärtige Amt over Slowaakse pogingen in Hongarije om te interveniëren voor Joden uit Hongarije. De Slowaken willen hiermee hun souvereiniteit t.o.v. Hongarije benadrukken. Overigens zijn duizenden Slowaakse Joden illegaal van Hongarije naar Slowakije gevlucht. Anderzijds trachtten Hongaarse Joden via Roemenië te ontkomen, waar de anti-Joodse maatregelen door een grote tolerantie ontkracht worden. De Duitse gezant te Boekarest, von Killinger moet op verscherping aandringen, 12 april 1944.
    528 Melding van een zekere Rötter aan de Duitse gezant in Boekarest, Richter, over het optreden van Roemeense Joden in het algemeen en van een aantal journalisten in het bijzonder bij het verspreiden van geruchten, 29 mei 1942.
    529 Telegram van Pohl aan Himmler over de Joodse transporten uit Hongarije naar Duitsland voor de arbeidsinzet. Pohl deelt mee dat de transporten voor de helft uit vrouwen bestaan en vraagt of hij die bij de stellingbouw van de O.T. kan plaatsen, november 1944.
    530 Getuigeverklaring van een Joodse boekdrukker uit Gernowitz (Roemenië) over het begin van de Jodenvervolging in de stad (uitplundering en oprichting van een ghetto), 5 october 1957.
    531 Briefje van de "Judenberater" te Boekarest, Richter, aan de Roemeense regeringsgevolmachtigde Lecca, over de beroepsuitoefening van een Joodse ingenieur.
    532 Rapport van Veesenmayer over de "Judenfrage" in Hongarije. Nadat overeengekomen was dat geen transporten meer zouden volgen naar Duitsland, maar dat Boedapest "Judenrein" gemaakt zou worden is van Hongaarse zijde meegedeeld, dat er geen kampen beschikbaar zijn. Met wat meer energie en wat minder humanitaire bedenkingen inzake de inrichting van kampen had Boedapest al lang ontruimd kunnen zijn. De vertraging in de toewijzing van visa aan die Joden, die toestemming voor emigratie hebben, heeft als drukmiddel gefaald. Het nieuwste plan van de Hongaren is de oprichting van een ghetto in Boedapest naar het voorbeeld van Warschau. Overwogen moet worden of met de deportaties naar Duitsland weer begonnen moet worden, october 1944.
    533 Cf. doc. 527.
    534 Notitie van de afd. D III van het Auswärtige Amt over buitenlandse Joden, die de nationaliteit van een der bezette landen bezitten. Zij worden evenals de statenlozen aan alle anti-Joodse maatregelen onderworpen. Joden, die de Italiaanse, Finse, Zwitserse, Spaanse, Portugeese, Deense of Zweedse nationaliteit hebben krijgen tot 31 maart 1943 gelegenheid naar hun zg. moederland terug te keren. Joden, die de nationaliteit van vijandelijke staten, neutrale staten of bondgenoten hebben worden niet aan de anti-Joodse maatregelen onderworpen; evenmin zij, die een dubbele nationaliteit bezitten. Joden, die in Engeland of Amerika geboren zijn moeten alleen geïnterneerd worden. Over de definitieve bestemming van het Joods vermogen is nog niets besloten. Voor het beheer van de vermogens moeten Treuhänder aangesteld worden. In België en het bezette deel van Frankrijk moet de vermogenskwestie met het militaire, in Nederland met het civiele bestuur geregeld worden. Nog aanwezige consuls van andere landen moeten nauw bij het in veiligheid brengen van het Joodse vermogen betrokken worden evenals Treuhänder benoemd door buitenlandse missies in Berlijn, 20 februari 1943.
    535 Cf. Doc. 534.
    536 Notitie van Wagner van het Auswärtige Amt over de repatriëring van buitenlandse Joden. Als laatste datum hiervoor was aan de neutrale staten en de bondgenoten eerst 1 april 1943, daarna 1 juli 1943 genoemd, uitgezonderd de Joden in Roemenie en Saloniki (termijn : 15 juli 1943). De CdS heeft meegedeeld dat de Endlösung nu zo ver gevorderd is dat behalve de gemengdgehuwden nog maar een klein aantal ausländische Juden in bezet Europa zijn. Het is nu zaak de 31ste juli 1943 als laatste termijn voor de volgende landen te stellen: Italië, Zwitserland, Spanje, Portugal, Denemarken, Zweden, Finland, Hongarije, Roemenië en Turkije. Na die datum gelden voor de Joden uit die landen alle anti-Joodse maatregelen. Het Auswärtige Amt stelt daarom vast dat de repatriëring met uitzondering van ernstige zieken binnen een maand voltooid moet zijn, 12 juli 1943.
    537 Expresse-brief van de CdS aan alle Sipo-instanties in bezet Europa over de behandeling van Ausländische Juden in de bezette landen. Joden behorende tot de in doc. 536 genoemde landen kunnen met toestemming van het Auswärtige Amt aan alle anti-Joodse maatregelen onderworpen en gedeporteerd worden. Om redenen van buitenlandse politiek moet de deportatie echter niet naar het Oosten, maar naar Buchenwald (Joodse mannen van 14 jaar en ouder) en naar Ravensbrück (Joodse vrouwen en kinderen) plaats hebben. Termijn voor de deportatie is: voor Italiaanse Joden per heden, voor Turkse Joden 20 oct. 1943, overige nationaliteiten 10 oct. 1943. Schutzhaftantrag is niet vereist. Voor vermogenskwesties cf. doc. 534. De deportatie van alle andere ausländische Juden moet gewoon doorgang vinden. Alleen echtgenoten die met Duitsers of "artverwandten" gehuwd zijn vrijgensteld. Roemeense Joden in het bezette Nederlandse gebied vallen meteen onder de speciale regeling (deportatie), 23 september 1943.
    538 Cf. doc. 537.
    539 Cf. doc. 537.
    540 Cf. doc. 534.
    541 Richtlijnen van IV B 4 voor de overbrenging van Joden naar Theresienstadt. Deze ressorteert onder de Zentralstellen in Wenen en Praag, die ook de vermogenskwesties regelen. In aanmerking komen voorzover zij niet een Joods-Duits gemengd huwelijk vormen: Joden ouder dan 65 jaren met partner en kinderen, bezitters van "Verwundetenabzeichen" en hoge oorlogsonderscheidingen, verder alleenstaande Joodse Mischlinge (zg. Geltungsjuden). Voor auslandische Juden volgen bijzondere bepalingen. De transporten volgen in speciale treinen voor 1000 personen of met kleine groepen (50 - 100 personen) in gewone treinen, maar wel in afzonderlijke accompartimenten. Voor het laatste is speciale toestemming van het RSHA vereist. Vermogens mogen niet meegenomen worden. Sipo en Orpo zorgen voor begeleiding; naamlijsten moeten meegenomen worden. Theresienstadt valt onder de competentie van de BdS, Praag, aan wie naast de CdS van elk transport melding moet worden gemaakt. De overname in Theresienstadt hoort tot de competentie van IV B 4 van de BdS, Praag. De vermogenskwestie wordt afzonderlijk geregeld, 20 februari 1943.
    542 Lijst van het Auswärtige Amt van politie-attaché's, verbindingsofficieren der politie, SD-Beauftragten en medewerkers in de neutrale of verbonden staten. In deze lijst zijn de Judenberater opgenomen, 16 october 1943.
    543 Notitie en Dienstanweisung over de taak en de competentie van Duitse politie-attaché's bij ambassades in het buitenland. Deze attaché's hebban een diplomatieke status en staan onder het hoofd van de betrokken Duitse missie; zij ontvangen de instructie van de RFSS via het Auswärtige Amt. Ook de berichtgeving aan Himmler loopt via de buitenlandse dienst, 28 augustus 1941.
    544 Notities van het Auswärtige Amt over een regeling met het RSHA betreffende het postverkeer tussen de CdS en de politie-attaché's. Naast de officiële briefpost via de diplomatieke weg is er een zg. illegaal postverkeer i.v.m. de illegale contacten van de S.D. Voorbeeld hiervan is de post inzake het "Cicero-materiaal" uit Ankara van de politie-attaché Moyzisch, 12 mei 1944.
    545 ontbreekt.
    546 Briefje van Eichmann aan von Thadden over Hongaarse Joden in Theresienstadt. Hun overbrenging naar Bergen-Belsen is wegens plaatsgebrek niet mogelijk, 15 november 1943.
    547 Briefje en notitie van von Thadden over deportatie van twee Duitse Jodinnen verbonden aan Turkse delegatie in Berlijn, 2 maart 1944.
    548 Briefje waarschijnlijk afkomstig van het Duitse gezantschap voor Afghanistan aan het Auswärtige Amt over de beroepsuitoefening van twee Joden in Wenen, 6 februari 1941.
    549 Briefje van Eichmann aan het Auswärtige Amt over de deportatie van twee Joden, die in Wenen illegaal werk zochten (cf. doc. 548), 28 februari 1941.
    550 Notitie van von Thadden over een bezoek van een gedelegeerde van het Internationale Rode Kruis aan het Auswärtige Amt. Het IRK heeft in Theresienstadt kunnen constateren, hoe goed de Joden in Duitsland behandeld worden, maar zou ook graag andere kampen voor Joden, allereerst Bergen-Belsen, bezoeken. Als tegenprestatie zou het IRK overzeese kampen voor geïnterneerde Duitsers willen bezoeken om deze te verzorgen. Von Thadden heeft in zijn antwoord een onderscheid gemaakt tussen de geïnterneerde Duitsers en de Joden in Duitse kampen. Het toezicht op de eerste categorie is een volkenrechtelijke verplichting, de tweede categorie daarentegen vormt een binnenlandse Duitse aangelegenheid. Hierop vroeg de vertegenwoordiger van het IRK toestemming om de Duitse kampen voor politieke gevangenen te bezoeken. Ten aanzien daarvan verklaarde von Thadden zich niet competent, maar antwoordde dat hij het verzoek wel zou doorgeven. In zijn commentaar voor de staatssecretaris van het Auswärtige Amt deelt von Thadden mee, dat het RSHA zwaarwegende bezwaren zal hebben tegen de inspectie van Duitse kampen voor politieke gevangenen, 7 oktober 1944.
    551 Enkele notities van de afdeling D-III van het Auswärtige Amt over een Zweedse interventie t.b.v. 10 Joden van Russische nationaliteit. Hen was aangezegd dat zij naar het Oosten gedeporteerd werden. Günther hield dit heel goed voor mogelijk, omdat op 3 jan. '42 een transport op het programma stond. Het Auswärtige Amt is echter bevreesd voor Russische represailles en verklaart zich er tegen, 16-20 december 1941.
    552 Enige correspondentie en een notitie van het RSHA en het Auswärtige Amt inzake de deportatie van een Russische Jood uit België. Het Auswärtige Amt wijst erop dat dat niet toegestaan was. Het RSHA antwoordt dat de deportatie op 25 aug. '42 plaats vond en dat de afspraak om Russische Joden niet weg te voeren van 5 maart 1943 dateert. In een notitie van de afdeling Inland II A van het Auswärtige Amt wordt er op gewezen dat het al meermalen voorgekomen is dat Russische Joden naar het Oosten gedeporteerd werden en dan "nicht mehr auffindbar" waren, 11 mei 1943-24 sept. 1943.
    553 Briefje van de RFSS over de deportatie van een 15-jarig meisje, 18 augustus 1944.
    554 Dienstregeling voor de Höhere SS- und Polizeiführer. Zij ressorteren onder het hoofd van het SS-Hauptamt en de CdS. Onder de HSPFF staan in Duitsland de Inspekteur in de bezette gebieden de Befehlshaber van de Sipo en de SD. In enkele volgende bepalingen worden de competenties nader omschreven, 18 december 1939.
    555 Mededeling ven de Adjudantur van Himmler aan Dr. R. Brandt, dat het rapport van Ir. (cf. Doc. 406) aan R. Günther van IV B 4 gezonden is met het verzoek in deze aangelegenheid (bedoeld is: massale sterilisatie) met Pohl samen te werken, 4 juli 1942.
    556 Briefje met rapport van het bureau van Dienstleiter Brack over experimenten met sterilisatie, resp. contrôle d.m.v. Röntgenstralen. Alleen een felle bestraling heeft blijvend effect, maar betekent tevens castratie. Bestralingstijd 2 - 3 minuten. Omdat er geen bedekking van de rest van het lichaam mogelijk is, zullen sterke verbrandingsverschijnselen optreden. Men late de slachtoffers voor een loket formulieren invullen en bestraalt ze onmerkbaar. Op die wijze kunnen 3000-4000 personen "behandeld" worden, 28 maart 1941.
    557 Brief van de plv. Gauleiter te Wenen aan Himmler over sterilisatie d.m.v. medicamenten (cf. Doc. 406), 24 augustus 1942.
    558 Briefje var. Pohl aan Himmler met een opsomming van de aantallen concentratie en arbeidskampen in Duitsland, Polen, "Oostland" en Nederland, 5 april 1944.
    559 Brief van het Duitse gezantschap te Boedapest aan het Auswärtige Amt over de arrestatie en deportatie van een niet-Joods Hongaars meisje naar Auschwitz. De Gestapo te Wenen heeft meegedeeld dat zij door haar deportatie "Geheimnistragerin" is geworden en eerst in quarantaine moet. De Sipo te Boedapest weet niet of het meisje nog gevonden kan worden of nog in leven is. Het geval heeft in Hongarije veel opzien gebaard, omdat de vader een pro-Duits en vooraanstaand geleerde is, 9 oktober 1944.
    560 Briefje van Günther aan von Thadden over een niet-Joods Hongaars meisje (cf. Doc. 559). Zij wordt binnen 3-4 weken naar Ravensbrück overgebracht. Het meisje is Mischling I, 4 november 1944.
    561 Briefje van de Adjudantur van Himmler aan K. Wolff over een rapport inzake de deportatie van Joden uit Roemenië (het rapport zelf is niet bijgevoegd), 1 augustus 1942.
    562 Telegram van Rinteler aan Luther over de komende deportatie van Joden uit Roemenië. De voorbereidingen zijn voltooid, de transporten kunnen beginnen en wel naar het district Lüblin. Er is voor gezorgd dat de Joden bij het overschrijden van de Roemeense grens hun nationaliteit verliezen, 19 augustus 1942.
    563 Brief van Luther aan de Duitse legatie te Boedapest over de behandeling van Hongaarse Joden in Duitsland in de bezette gebieden. De Hongaarse regering toont geen belangstelling voor hen, ze zijn daarom onderworpen aan de anti-Joodse maatregelen. Bezwaren van de Hongaarse legatie in Berlijn komen eigenlijk hierop neer, dat deze behandeling te snel vooruit loopt op de anti-Joodse maatregelen in Hongarije, waar men maar langzaam vorderingen maakt. Vooral wordt gevreesd voor kapitaalverlies als gevolg van de deportaties. Luther heeft daar tegen in gebracht dat een reeks andere landen wel met de deportaties instemt. Hij stelt voor de Hongaarse regering mee te delen dat het tegen het internationale Jodendom, niet tegen afzonderlijke naties gaat. Het gaat om een algemeen Europees probleem, waarbij het niet juist is een vergelijking te trekken met Joden van andere landen. Als de Hongaarse regering geen belangstelling stelt in de repatriëring van haar Joden, moet zij juist meer begrip opbrengen voor de positie van Duitsland. Het vermogensverlies moet dan op de koop toe genomen worden. Het Duits beleid in deze kan de Hongaren alleen maar op de goede weg helpen. Het moet hen duidelijk worden gemaakt dat het om een "territoriale Lösung" gaat, 17 augustus 1942.
    564 Telegram van Luther aan de Duitse ambassade te Boedapest. Tenzij Hongarije de Hongaarse Joden voor 1 jan. '43 laat repatriëren, worden zij gedeporteerd. Hun vermogen vervalt aan de Hongaarse staat. Het was te wensen dat Hongarije overeen kwam dat elke staat het vermogen krijgt van de Joden die zich in zijn macht bevinden. Daar zou Hongarije wel bij varen, 8 oktober 1942.
    565 Telegram van Veesenmayer aan het Auswärtige Amt. De Zwitserse legatie heeft verzocht 2195 Hongaarse Joden naar Roemenië te laten reizen. Eichmann heeft Himmler om een beslissing gevraagd. Hijzelf stelt voor alleen doorreis naar Portugal toe te staan, 4 augustus 1944.
    566 Brief van Eichmann aan von Thadden met het verzoek om afstammingspapieren van een Hongaarse Jood in Boedapest aan te vragen en het antwoord van von Thadden, 11 februari 1944 -30 mei 1944.
    567 Brief van Eichmann aan von Thadden met het verzoek om afstammingspapieren van een Hongaarse Jood in Boedapest aan te vragen en het antwoord van von Thadden, 11 februari 1944 -30 mei 1944.
    Records 501 t/m 576
    laatste wijziging 25-03-2020
    591 beschreven archiefstukken

    Kenmerken

    Datering:
    [1937-1945] 1961-1962
    over het archief:
    Adolf Eichmann (1906-1962) kreeg in 1940 de leiding van Referat IVB4 van het Reichssicherheitshauptamt in Berlijn. De taak van het referaat was emigratie en gedwongen migratie (meestal naar ghetto’s) van joden. In maart 1941 kreeg zijn referaat een andere aanduiding, IVB4, en een andere taakomschrijving. Referat IVB4 werd toen het bureau dat de Endlösung moest organiseren.
    Op 11 mei 1960 werd Eichmann in Argentinië gearresteerd door de veiligheidsdienst van Israël. Op 11 april 1961 begon het proces tegen hem in Jerusalem. 1 juni 1962 werd de hem opgelegde doodstraf voltrokken.
    Soort:
    Collectie
    aard van de documenten:
    De collectie bestaat vooral uit stukken die vanuit Nederland zijn ingebracht in het proces tegen Eichmann.
    Openbaarheid:
    Volledig openbaar
    Omvang:
    4,3 meter, 34 dozen
    Status:
    NIOD-KNAW collectie
    Trefwoorden:
    Categorie:
    Archiefvormer(s):
     
    Archiefvormer Eichmann, A.O.
    laatste wijziging 25-03-2020
    591 beschreven archiefstukken