250f Amersfoort, Polizeiliches Durchgangslager ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
250f
Amersfoort, Polizeiliches Durchgangslager
Openbaarheid
Het archief is voor een groot deel openbaar. Alleen de inventarisnummers 14, 31, 94, 103, 113, 116, 121-123, 125, 126, 306, 315 en 334 zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD.Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, is ter plekke bij balie van de studiezaal van het NIOD een archiefverklaring verkrijgbaar. Direct na ondertekening kunt u de stukken aanvragen en inzien.
Meer uitleg over openbaarheidsbeperkingen leest u hier.
laatste wijziging 12-01-2024
382 beschreven archiefstukken
309 gedigitaliseerd
totaal 9.396 bestanden
Inleiding
laatste wijziging 12-01-2024
382 beschreven archiefstukken
309 gedigitaliseerd
totaal 9.396 bestanden
Geschiedenis 1939-1971
Met het oog op een mogelijke mobilisatie liet het Nederlandse leger diverse barakkenkampen bouwen in de omgeving van Amersfoort. In september 1939 werden aan de zuidkant van de stad barakken geplaatst voor eenheden die op de Leusderhei op oefening waren. Het kamp aan Laan 1914 kreeg de naam "De Boskamp" en bestond uit enkele kleine barakken voor de administratie, een eetbarak en vier slaapbarakken die voor ongeveer zeshonderd personen plaats boden. Verder waren er waslokalen en wc-ruimten geplaatst. Tijdens de mobilisatieperiode waren er onderdelen van het 16e Regiment Infanterie gelegerd * . Na de capitulatie werden de barakken geschikt gemaakt om Duitse soldaten op krachten te laten komen van hun veldtocht tegen België en Frankrijk * .
De tweede periode
250f Amersfoort, Polizeiliches Durchgangslager
Geschiedenis 1939-1971
De tweede periode
laatste wijziging 12-07-2023
2 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden
Medio mei 1943 werd Kamp Amersfoort wederom in gebruik genomen met de huisvesting van ongeveer 650 joden vanuit Vught en Westerbork. Een maand later arriveerden de eerste gevangenen in het kader van de arbeidsinzet. In augustus 1943 telde het kamp zo'n vierhonderd gevangenen maar tegen het eind van dat jaar was het aantal gestegen tot vierduizend. In deze tweede periode werden circa 26.500 gevangenen ingeschreven waarvan bijna 18.000 naar Duitsland vertrokken.
Het merendeel van hen bestond uit contractbrekers en arbeidsweigeraars die naar Arbeitserziehungslager en honderden ondernemingen in Duitsland werden gevoerd. Deze mannen waren vanaf juni 1943 opgepakt omdat ze weigerden zich te melden voor de gedwongen tewerkstelling in het kader van de arbeidsinzet. Anderen werden op transport gesteld naar concentratiekamp Neuengamme. Onder deze groep bevonden zich de zeshonderd jongens en mannen uit Putten die waren opgepakt als represaille voor een aanslagop een Duitse militaire auto in de buurt van de Oldenallersebrug, tussen Nijkerk en Putten. * .
Vanaf de herfst van 1943 werden regelmatig rodekruispakketten toegelaten in het kamp en verscheen mevrouw L.H.M.A. van Overeem-Ziegenhardt elke vrijdag in het kamp * . In haar functie van hoofd van de Dienst voor Speciale Hulpverlening van het Rode Kruis wist zij ook tijdens de hongerwinter het kamp te voorzien van voedsel en medicamenten.
In derde week van april 1945 werd een groot deel der gevangenen vrijgelaten, maar ook werden zeventig politieke gevangenen en dertien gijzelaars naar de strafgevangenis van Scheveningen gebracht. Verder gingen ongeveer vijfhonderd gevangenen naar Utrecht om aan Duitse stellingen te werken. Op 19 april maakte de BdS, dr. K.G.E. Schöngarth, bekend dat Kamp Amersfoort overgedragen zou worden aan mevrouw Van Overeem. De volgende avond reed kampcommandant Berg met zijn gehele staf weg en werd de vlag van het Rode Kruis gehesen * . Vanaf dat moment stond Kamp Amersfoort onder het gezag van het Rode Kruis.
Op 7 mei 1945 verschenen pantserwagens van het Eerste Canadese Legerkorps in het kamp en konden de gevangenen naar huis terugkeren.
laatste wijziging 12-01-2024
382 beschreven archiefstukken
309 gedigitaliseerd
totaal 9.396 bestanden
Archieven, literatuur en verwante collecties
Voor vervolgonderzoek naar het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort raadplege men de volgende literatuur en bronnen:
laatste wijziging 12-01-2024
382 beschreven archiefstukken
309 gedigitaliseerd
totaal 9.396 bestanden
Inventaris
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 250f, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 250f, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
laatste wijziging 12-01-2024
382 beschreven archiefstukken
309 gedigitaliseerd
totaal 9.396 bestanden
Kenmerken
Datering:
1942-2004
over het archief:
Kamp Amersfoort heeft twee perioden bestaan: van augustus 1941 tot februari 1943 en van juni 1943 tot aan de bevrijding. Van de eerste periode is vrijwel geen materiaal bewaard gebleven. Onder de ruim 35.000 gevangenen bevonden zich onder meer joden, zwarthandelaren, smokkelaars, strafgijzelaars, Jehovah's Getuigen, verzetsmensen en honderd krijgsgevangenen uit de Sovjet-Unie.
Soort:
Collectie
Openbaarheid:
Enkele inventarisnummers van dit archief zijn beperkt openbaar. Details staan vermeld in de rubriek "openbaarheid".
Omvang:
1,8 meter (343 inventarisnummers)
Status:
Bruikleencollectie Nationaal Archief
Trefwoorden:
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 12-01-2024
382 beschreven archiefstukken
309 gedigitaliseerd
totaal 9.396 bestanden