Uw zoekacties: Dossier - Kerkelijk verzet - Gereformeerde Kerken

249-0375E Dossier - Kerkelijk verzet - Gereformeerde Kerken ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

  • Kenmerken van het archief
  • Inleiding op het archief
  • Inventaris of plaatsingslijst
  • Eventueel bijlagen

    • De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

    De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

    De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

    Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

    beacon
     
     
    Naar boven om te zoeken
    249-0375E   Dossier - Kerkelijk verzet - Gereformeerde Kerken
    Openbaarheid
    Het archief is in zijn geheel openbaar.
    laatste wijziging 23-12-2019
    61 beschreven archiefstukken
    Inventaris
    aanvraaginstructie Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
    onder vermelding van: collectie 249-0375E , inv.no. ...
    Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
    links naast de beschrijving van de stukken
    a1 Brief van het Gemeentebestuur van Zaandijk aan de Kerkeraad der Gereformeerde Kerk te Koog a /d Zaan betreffende de indiening van het collecte-plan, 9 januari 1941- 21 november 1944.
    a2 Rondschrijven van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden betreffende een op zondag 23 maart 1941 te houden biduur, zonder datum.
    a3 Brief van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden betreffende het op 23 maart 1941 te houden biduur en de toezending van een herderlijk schrijven, zonder datum.
    a4 Rondschrijven van de Deputaten van de Gereformeerde Kerken voor correspondentie met de Hoge Overheid aan de kerkeraden, betreffende het adres van de Protestantse kerken aan de secretarissen-generaal onder meer betreffende de maatregelen tegen de Joden. Een afschrift van het betreffende adres is aan het rondschrijven toegevoegd, zonder datum.
    a5 Mededeling aan de procureur-generaal te Amsterdam betreffende het houden van een vergadering van de Gereformeerde Kerk van Koog-Zaandijk, zonder datum.
    a6 Rondschrijven van de Deputaten voor de Correspondentie met de Hoge Overheid aan de kerkeraden betreffende de toepasselijkheid van het journalisten-besluit op de kerkelijke pers, zonder datum.
    a7 Model voor een brief van de kerkeraden der Gereformeerde kerken aan de Deputaten der Gereformeerde Kerken voor de Correspondentie met de Hoge Overheid betreffende de Nederlandsche Arbeidsdiensten de invoering van de arbeidsdienstplicht, zonder datum.
    a8 Circulaire van de Deputaten voor de Correspondentie met de Hoge Overheid aan de kerkeraden betreffende het derde uitvoeringsbesluit inzake het Journalisten-besluit en de interpretatie van het begrip "politische Zeitschrift", zonder datum.
    a9 Brief van de Classis 's-Hertogenbosch van de Gereformeerde Kerken aan het Moderamen van de Generale Synode betreffende het door de leden der kerken in te nemen standpunt tegenover de Nederlandsche Arbeidsdienst en met name tegenover de arbeidsdienstplicht, zonder datum.
    a10 Rondschrijven van de Classis 's-Hertogenbosch van de Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden, waarbij het sub 9 genoemde schrijven ter kennis van de andere kerkeraden wordt gebracht met het verzoek om adhaesiebetuiging, zonder datum.
    a11 Rondschrijven van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden betreffende de coneentratie der kerkelijke pers, waarbij wordt aangeraden op dezelfde wijze als voorheen voort tegaan met de uitgave van kerkelijke organen en geen medewerking te verlenen aan de voorgenomen coneentratie, zonder datum.
    a12 Brief van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden betreffende de Nederlandsche Arbeidsdienst en de arbeidsdienstplicht, de voorbede voor HM de Koningin in de godsdienstoefeningen en de ondersteuning van werklozen, die tevoren lid waren van een vakvereniging. (Vermoedelijk betreft het hier fragmenten van verschillende brieven), zonder datum.
    a13 Uitspraak van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken te Sneek betreffende de Nederlandsche Arbeidsdienst, zonder datum.
    a14 Rondschrijven van de Classis 's-Gravenhage der Gereformeerde Kerken aan de predikanten en kerkeraden betreffende een biduur op zondag, 8 februari 1942, zonder datum.
    a15 Afschrift van een brief van de kerkeraad der Gereformeerde Kerk te Arnhem aan Seyss-Inquart betreffende de arrestatie van ds. J.Overduin. Een gedeeltelijk gelijkluidend schrijven werd gezonden aan generaal Christiansen, zonder datum.
    a16 Kanselboodschap betreffende de gang van zaken in bezet Nederland, waarbij met name genoemd worden de maatregelen tegen de Joden en het Duitse ingrijpen op het gebied van het christelijk onderwijs en de ziekenverpleging. Vermoedelijk betreft het hier een boodschap, die door het Convent van Kerken werd opgesteld. Het hier genoemde exemplaar werd door de Classis 's-Gravenhage van de Gereformeerde Kerken aan de predikanten toegezonden, zonder datum.
    a17 Rondschrijven van de Deputaten van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken voor de geestelijke arbeid onder de Nederlanders in Duitsland aan de kerkeraden, zonder datum.
    a18 Rondschrijven van de Classis 's-Gravenhage van de Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden met de tekst van een op 26 juli 1942 voor te lezen kanselboodschap betreffende het protest der kerken tegen de vervolging van Joden, zonder datum.
    a19 Rondschrijven van de Classis. Gedrukt exemplaar, zonder datum.
    a20 Rondschrijven van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden betreffende de vrijstelling van deportatie voor Joden, die tot een der Christelijke kerken behoren. Bijgevoegd is een model voor een aan Christen-Joden af te geven verklaring, zonder datum.
    a21 Rondschrijven van de Deputaten der Generale Synode voor de geestelijke verzorging onder de arbeiders in Duitsland aan de kerkeraden, zonder datum.
    a22 Rondschrijven van de Deputaten van de Generale Synode voor de Bijbelverspreiding aan de kerkeraden betreffende de liquidatie van het Nederlandsch Bijbelgenootschap, de verkoop van de voorraden bijbels en een collecte voor de bijbelverspreiding, zonder datum.
    a23 Circulaire van de Deputaten der Generale Synode voor de geestelijke verzorging van de tewerkgestelde Nederlanders in Duitsland aan de kerkeraden met verzoek om toezending van adressen van arbeiders en met tekst van een kanselboodschap, zonder datum.
    a24 Vertrouwelijk schrijven van de Deputaten der Generale Synode van 1942, art.24, aan de predikanten betreffende de toekomstige geestelijke verzorging van militairen, zonder datum.
    a25 Rondschrijven van de Classis 's-Gravenhage aan de kerkeraden der Gereformeerde kerken betreffende een bidstond op zondag 7 maart 1943, zonder datum.
    a26 Rondschrijven van de Deputaten voor de Correspondentie met de Hoge Overheid aan de kerkeraden betreffende een op 22 februari 1943 namens de gezamenlijke kerken in Nederland aan Seyss-Inquart aangeboden adres. Betreft voorts de beperking van het houden van vergaderingen van godsdienstige aard, zonder datum.
    a27 Rondschrijven van de Verzorgingscommissie voor de steun aan naar Nederland uitgeweken Christenen van Joodse afkomst aan de kerkeraden met dankzegging voorgenoten steun en verzoek om het houden van een kerk-collecte, zonder datum.
    a28 Rondschrijven van het moderamen van de Generale Synode der Gereformeerde kerken aan de classes betreffende het niet voorlezen van het door de gezamenlijke kerken aan Seyss-Inquart gezonden adres, zonder datum.
    a29 Rondschrijven van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden betreffende het verzoek van de Classis Utrecht zich te bezinnen over het bepalen van de levenshouding ten aanzien van maatregelen der bezettende macht, zonder datum.
    a30 Enkele exemplaren van het rondschrijven van de Classis 's-Gravenhage der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden betreffende een op 16 mei 1943 te houden bidstond, waaraan toegevoegd de tekst van een kanselboodschap ter inleiding op het gebed, zonder datum.
    a31 Rondschrijven van de Deputaten voor de Correspondentie met de Hoge Overheid aan de kerkeraden betreffende het op 20 mei 1943 door de gezamenlijke kerken aan Seyss-Inquart gezonden adres inzake sterilisatie van Joden. Betreft voorts de vrijstelling van geestelijken van aanmelding voor tewerkstelling in Duitsland. De tekst van het adres der kerken is op de achterzijde van het rondschrijven afgedrukt, zonder datum.
    a32 Rondschrijven van de Classis Utrecht der Gereformeerde Kerken aan de overige classes, waarin de bezorgdheid wordt uitgesproken over de weinig bevredigende houding van de kerk, zonder datum.
    a33 Rondschrijven van de Generale Synode aan de predikanten en de kerkeraden betreffende vergunningen voor verblijf in de provincies Overijssel, Gelderland, Drenthe, Groningen en Friesland, zonder datum.
    a34-a35 Tweetal circulaires van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden, o.m. betreffende de geestelijke verzorging van de manschapppen der Nederlandsche Arbeidsdienst, zonder datum.
    a36 Tweetal exemplaren van het "Getuigenis aan het Nederlandsche volk", voor te lezen in de godsdienstoefening van 14 november 1944, zonder datum.
    a37 Enkele brieven van een commissie uit de Gereformeerde Kerken, die zich ten doel stelt de kerken op de hoogte te houden van de namen van predikanten, die zich in gevangenschap bevinden. Voorts enkele lijsten van gearresteerde gereformeerde predikanten, zonder datum.
    a38 Rondschrijven van de Generale Synode der Gereformeerde Kerken aan de kerkeraden betreffende herderlijk schrijven der Synode, zonder datum.
    a39 Tekst van het sub 38 genoemde herderlijke schrijven, zonder datum.
    a40 Rondschrijven, mogelijk van een in gereformeerde kring erkende "berichtendienst", o.m. betreffende de voorbede voor HM de Koningin, controle op preken, de arbeidsdienstplicht, hulpverlening door de kerken aan werklozen, de leiding van de Generale Synode en de arrestatie van enkele predikanten, zonder datum.
    a41 Rondschrijven van de Classis 's-Hertogenbosch betreffende de positie van die leden der kerk, die tevoren lid waren van een christelijk sociale organisatie, zonder datum.
    a42 Liturgie van een "Ure van verootmoediging en gebed", gehouden in één der Gereformeerde Kerken in Nederland, zonder datum.
    a43 Rondschrijven betreffende de voorbede voor HM de Koningin, zonder datum.
    a44 Uittreksel uit een "Memorandum betreffende de arbeidsdienst" van de commandant van de Opbouwdienst en uiteen rondschrijven van de commandant van de Opbouwdienst, zonder datum.
    a45 Artikel over Winterhulp Nederland, overgenomen uit een kerkelijk blad, zonder datum.
    a46 Rondschrijven, o.m. betreffende de Arbeidsdienst, het Arbemidsfront, Winterhulp, De Waag en Rasbewustzijn, zonder datum.
    a47 Verslag (niet ondertekend) van de arrestatie en gevangenhouding van C. van Rij, hulpprediker van de Gereformeerde Kerk te Eindhoven, zonder datum.
    a48 Verzoek aan de leden van de Gereformeerde kerk te Uithuizen aan de Sicherheitspolizei te 's-Gravenhage tot vrijlating van hun predikant, ds. Zijlstra, ca. 1942.
    a49 Ongetekend afschrift van een brief van leden van een Gereformeerde Kerk aan de Kerkeraad, waarin zij vragen duidelijk een standpunt in te nemen t.z.v. de Arbeidsinzet, zonder datum.
    a50 Verslag van dr. W.G. Harrenstein, gereformeerd predikant te Weesp, over de door de Gereformeerde Kerk te Weesp gevoerde actie tegen de NSB, de Arbeidsdienst, de arbeidsinzet en de vorderingen. Voorts een getypt afschrift van het verslag, 6 juli 1945.
    a51 Rapport van de penningmeester van de kas voor Bijzondere Noden der Gereformeerde Kerken in de classis Hilversum, waaruit financiële steun werd verleend aan gezinnen van onderduikers. Met getypt afschrift, zonder datum.
    b1 Rondschrijven van het Moderamen van de Raad der Gereformeerde Kerk van Rotterdam-Delfshaven dd. 29 oktober 1941. Bevat een schrijven van ds. Herm. Knoop, gereformeerd predikant te Rotterdam, aan de Sicherheitspolizei ter plaatse, in antwoord op een verbod in openbare godsdienstoefeningen een voorbede te houden voor HM de Koningin. Knoop werd hiervoor op 19 november 1941 gearresteerd, 22 mei 1940 - 18 september 1978.
    249-0375E Dossier - Kerkelijk verzet - Gereformeerde Kerken
    Inventaris
    b1
    Rondschrijven van het Moderamen van de Raad der Gereformeerde Kerk van Rotterdam-Delfshaven dd. 29 oktober 1941. Bevat een schrijven van ds. Herm. Knoop, gereformeerd predikant te Rotterdam, aan de Sicherheitspolizei ter plaatse, in antwoord op een verbod in openbare godsdienstoefeningen een voorbede te houden voor HM de Koningin. Knoop werd hiervoor op 19 november 1941 gearresteerd, 22 mei 1940 - 18 september 1978.
    Organisatie: NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
    laatste wijziging 23-12-2019
    b2 Circulaire van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken (Utrecht, 1942), o.m. betreffende de gerezen vragen omtrent de voortzetting van haar zittingen en het uitstel van de "gewone Generale Synode" tot 1943, zonder datum.
    b3 Circulaire van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken (Utrecht, 1942), bevattende afschriften van diverse correspondentie betreffende Willem van Helden, die, onder voogdij staand van de Diaconie te Rotterdam-Z, om principiële redenen weigerde gehoor te geven aan zijn oproep voor de Arbeidsdienst, zonder datum.
    b4 Oproep van de Classis Utrecht der Gereformeerde Kerken tot krachtiger verzet tegen de bezetter, voorzien van het opschrift: "Vertrouwelijk. Niet voor publicatie bestemd.", zonder datum.
    b5 Brief van de Contactcommissie van de Gereformeerde Kerk van Baarn aan vermoedelijk in het kader van de Arbeidsinzet in Duitsland verblijvende gemeenteleden, waarin de laatsten van bestaan en doel van voornoemde commissie op de hoogte worden gebracht, zonder datum.
    b6 Concept-schrijven van het Moderamen der Generale Synode van de Gereformeerde Kerken aan de Kerkeraden, waarin naar aanleiding van de verplichtstelling van de Arbeidsdienst wordt geadviseerd niemand aan te raden zich vrijwillig te melden, zonder datum.
    b7 Brief van een ouderling der Gereformeerde Kerk aan een niet nader aangeduide geadresseerde (doorslag ; aanvullingen in handschrift), met daarin een verzoek om adviezen inzake de tegenover de bezetter aan te nemen houding. Hierbij een rondschrijven, gericht aan de Kerkeraad, van voornoemde ouderling, waarin o.m. wordt betoogd, dat er tijdens de bezetting ook een kerkstrijd gaande is, zonder datum.
    b8 Brief van T. Tel te Assen aan dr. L de Jong betreffende de problemen van gereformeerden ten aanzien van het negende gebod ("Gij zult niet liegen"). Als bijlage de tekst van een preek van ds. B. Holwerda uit Amersfoort (dd. 24 januari 1943) over hetzelfde onderwerp (deels handschrift; fotocopieën), zonder datum.
    b9 Briefwisseling (getypt en in handschrif) tussen mej. dr. Gesina H.J. van der Molen te Aerdenhout en leden van de Kerkeraad der Gereformeerde Kerk te Heemstede naar aanleiding van het achterwege laten van het gebed voor de Koningin tijdens een der in deze kerk gehouden diensten (mei 1940). De tekst van het desbetreffende gebed is eveneens aanwezig, zonder datum.
    b10 Rondschrijven van de Generale Synode aan de Kerkeraden, waarin de synode meedeelt (met redenen omkleed) geen principiële uitspraken meer te zullen doen of practische richtlijnen te zullen uitvaardigen ten aanzien van actuele kwesties als de arbeidsinzet de loyaliteitsverklaring e.d. De gelovigen dienen zelf te beslissen, zonder datum.
    b11 Rondschrijven van de Classis Utrecht betreffende de door de leden der kerken in te nemen houding o.a. tegenover de Nederlandsche Arbeidsdienst en andere nationaal socialistische maatregelen. Doorslag, 1 juni 1943.
    laatste wijziging 23-12-2019
    61 beschreven archiefstukken

    Kenmerken

    Openbaarheid:
    Volledig openbaar
    Status:
    Bruikleencollectie Nationaal Archief
    Trefwoorden:
    Categorie:
    laatste wijziging 23-12-2019
    61 beschreven archiefstukken