Uw zoekacties: Nationaal-Socialistische Nederlandse Arbeiderspartij - Van R...

168b Nationaal-Socialistische Nederlandse Arbeiderspartij - Van Rappard (NSNAP-Van Rappard) ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

  • Kenmerken van het archief
  • Inleiding op het archief
  • Inventaris of plaatsingslijst
  • Eventueel bijlagen
  • De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

    De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

    De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

    Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

    beacon
     
     
    Openbaarheid
    Het archief is in zijn geheel beperkt openbaar. Het is slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, is ter plekke bij balie van de studiezaal van het NIOD een archiefverklaring verkrijgbaar. Direct na ondertekening kunt u de stukken aanvragen en inzien.
    Inleiding
    titel archief
    archiefvormer
    omvang
    citeer- en aanvraaginstructie
    periode van ontstaan
    beheersgeschiedenis/overbrenging naar het NIOD
    aard van de archiefbestanddelen
    selectie, vernietiging en bewerking
    aanvullingen
    wettelijke status
    reproductiebeperkingen
    taal van de archiefbescheiden
    materiële staat
    bewerking
    Geschiedenis
    Tijdens zijn studie economie in Berlijn, München en Wenen kwam Ernst Herman ridder van Rappard (Banjoemas, Nederlands-Indië 30 oktober 1899 - Vught 11 januari 1953) in aanraking met het nationaal-socialistische gedachtegoed. Waarschijnlijk heeft zijn jeugdvriend M.M. Rost van Tonningen zijn interesse aangewakkerd *  .
    Samen met Adalbert Smit en Albert van Waterland (pseudoniem van Albert de Joode) richtte Van Rappard op 16 december 1931 de Nationaal-Socialistische Nederlandsche Arbeiderspartij (NSNAP) op waarvan hij partijsecretaris werd. Twee dagen eerder had Anton Mussert de NSB opgericht.
    De drie initiatiefnemers raakten na enige maanden in onmin met elkaar waarna de NSNAP uiteen viel. Er ontstonden drie splinterpartijen die uitgesproken antisemitisch waren en zich spiegelden aan de NSDAP van Hitler. Als enige streefde de NSNAP-Van Rappard onder de leus 'Neder-Duitsch, Weder Duitsch' naar opname in het Duitse Rijk.
    Zijn grootste aanhang kreeg Van Rappard in Arnhem maar hij bleef in de schaduw van de meer Nederlands-georiënteerde NSB van Mussert. De concurrentie sijpelde door tot in Rappards eigen familie want zijn oudste broer Oscar was zeer actief binnen de NSB.
    Nadat ambtenaren zich niet meer bij zijn partij mochten aansluiten en een partijbijeenkomst in Nijmegen verboden werd, hief Van Rappard de partij op 16 juni 1939 op. Op dat moment telde zijn NSNAP nog geen vijfhonderd leden. De Duitse inval veranderde echter zijn positie. Met financiële steun van de nieuwe machthebbers blies Van Rappard zijn partij nieuw leven in. Op 15 juni 1940 al verscheen het eerste nummer van het partijorgaan "Het Nieuwe Volk". In verschillende plaatsen werden partijkantoren opgericht. Het hoofdkwartier was, evenals dat van de NSB, gevestigd in Utrecht.
    Van Rappard tijdens een toespraak over een mogelijke fusie met de NSB.
    Erfgoedstuk
    Aanvankelijk stond de Duitse bezetter de felle concurrentiestrijd tussen de Nederlandse fascistische en nationaal-socialistische partijen oogluikend toe. Ook op straat werd de strijd voortgezet: een aantal maal kwam het tot vechtpartijen tussen NSB'ers en NSNAP-aanhangers. Uiteindelijk kwam in september 1941 vanuit Berlijn, op voorstel van rijkscommissaris A. Seyss-Inquart, de verordening dat de NSNAP moest opgaan in de NSB. Een paar maanden later, op 14 december, maakte Seyss-Inquart bekend dat alleen nog de NSB als politieke partij in Nederland was toegestaan.
    Van Rappard trad in dienst bij de SS en nam deel aan gevechten aan het Oostfront, waarvoor hij gedecoreerd werd met het IJzeren Kruis der tweede klasse, het Verwundetenabzeichen en het Sturmabzeichen.
    In mei 1945 werd hij door de Canadezen gevangen genomen om bijna vier jaar later ter dood veroordeeld te worden. In hoger beroep werd het vonnis begin 1950 omgezet in een levenslange gevangenisstraf. Van Rappard overleed in januari 1953 aan een hersenbloeding in het Centrale Ziekenhuis voor het Gevangeniswezen te Vught.
    Literatuur en verwante collecties
    Collectie documentatie I Personen (dossier E.H. Ridder van Rappard, no. 248-1377)
    Collectie documentatie II Zaken (dossier NSNAP-Van Rappard, no. 249-0577)
    Collectie krantenknipsels I Personen, vooroorlogs (dossier E.H. Ridder van Rappard, no. 3320 en 5631)
    Collectie krantenknipsels II Zaken, vooroorlogs (dossier NSNAP-van Rappard, no. 1718-1720)
    Inventaris
    aanvraaginstructie
    Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
    onder vermelding van: archief 168b, inv.no. ...
    Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
    links naast de beschrijving van de stukken

    Kenmerken

    Datering:
    (1936) 1940-1941(1943)
    over het archief:
    Organisatie, geleid door Ernst Herman Ridder van Rappard, droeg de "Groot-Duitse gedachte" uit: Nederland moest een provincie worden van het Groot-Duitse Rijk. In 1939 verboden, maar na 14 mei 1940 direct weer opgericht. In december 1941 ging de NSNAP op in de NSB (archief 123).
    Openbaarheid:
    Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
    Omvang:
    0,250 meter (50 inventarisnummers)
    Status:
    Bruikleencollectie Nationaal Archief
    Trefwoorden: