0706 Hervormde gemeente Terborg (aanvulling), 1818-2002 ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )
0706
Hervormde gemeente Terborg (aanvulling), 1818-2002
Inleiding
Naam van de archiefvormer en diens plaats in groter organisatorisch verband, eventuele naamswijzigingen
Het 'kerkenboek' * draagt het opschrift 'Kyrchenbuch van ter Borch ende Syllvolden 1637-1674'
Het titelblad van het '2e Kerkcken Prothocoll 1678-1776' * draagt het opschrift '...Gereformeerde Gemeente Jesu Christi der Stadt Borgh....'
De classis Zutphen *
0706 Hervormde gemeente Terborg (aanvulling), 1818-2002
Inleiding
Naam van de archiefvormer en diens plaats in groter organisatorisch verband, eventuele naamswijzigingen
De classis Zutphen *
De gemeente van Terborg maakt deel uit van de Classis Zutphen.
Een classis is een regionale vergadering binnen de Nederduits Gereformeerde, later: Nederlands Hervormde kerk. Zij is het laagste boven-gemeentelijke bestuursniveau. De classis bestaat uit afgevaardigden van iedere kerk uit het classisgebied. Meerdere classes vormen een provinciale synode en de provinciale synodes komen samen in de landelijke of generale synode.
In de vergadering van 1603 verklaarden de deelnemers uit Winterswijk, Aalten en Zeddam zich bereid zich te conformeren met de hen gestelde conditiën, doch de deelnemers van Etten, Terborg, Hengelo en Vorden weigerden zulks. De acta van 1604 en 1605 geven geen opsomming van de aanwezigen. In 1606 hield men te Zutphen een forma aliqua classis' van 'de broederen zoo tot Zutphen geweest, overmits de andere vanwege des vijants niet comen conden'. Getuige de acta van de vergaderingen in 1609 werd de organisatie allengs hechter.
Na de verdrijving van de Munsterse bezetting van de heerlijkheden Borculo en Lichtenvoorde werd op de extra-ordinaire vergadering van 6 maart 1616 besloten alle pastoors, schoolmeesters en kosters van de heerlijkheid Borculo voor de gedeputeerden van het Kwartier van Zutphen op te roepen. In de classicale vergadering op 18 juni 1616 gehouden verschijnen aangeschrevenen uit de steden Zutphen, Doesburg, Doetinchem, Lochem, 's-Heerenberg, Breedevoort en Borculo en uit de dorpen Warnsveld, Aalten, Varsseveld, Silvolde met Terborg, Gendringen, Etten, Zeddam, Didam, Westervoort, Angerlo met Drempt, Hummelo, Steenderen en Dorth. Die van Lathum en Ruurlo werden geëxcuseerd. De pastoor van Borculo (de vader van de predikant uit Vorden) en die van Geesteren alsmede die van Neede (respectievelijk vader en zoon) werden "pro membris classis" aangenomen en hebben voltrokken alles wat 'na ordre ende gebruic deses classis van haer is versocht geworden' (waaronder de belofte hun concubines te trouwen). In 1627, na de verovering van Groenlo door prins Frederik Hendrik, komt er een einde aan de Spaanse macht in het Kwartier van Zutphen.
Na de verdrijving van de Munsterse bezetting van de heerlijkheden Borculo en Lichtenvoorde werd op de extra-ordinaire vergadering van 6 maart 1616 besloten alle pastoors, schoolmeesters en kosters van de heerlijkheid Borculo voor de gedeputeerden van het Kwartier van Zutphen op te roepen. In de classicale vergadering op 18 juni 1616 gehouden verschijnen aangeschrevenen uit de steden Zutphen, Doesburg, Doetinchem, Lochem, 's-Heerenberg, Breedevoort en Borculo en uit de dorpen Warnsveld, Aalten, Varsseveld, Silvolde met Terborg, Gendringen, Etten, Zeddam, Didam, Westervoort, Angerlo met Drempt, Hummelo, Steenderen en Dorth. Die van Lathum en Ruurlo werden geëxcuseerd. De pastoor van Borculo (de vader van de predikant uit Vorden) en die van Geesteren alsmede die van Neede (respectievelijk vader en zoon) werden "pro membris classis" aangenomen en hebben voltrokken alles wat 'na ordre ende gebruic deses classis van haer is versocht geworden' (waaronder de belofte hun concubines te trouwen). In 1627, na de verovering van Groenlo door prins Frederik Hendrik, komt er een einde aan de Spaanse macht in het Kwartier van Zutphen.
Voor de juiste waarneming in vacatures dragen de predikanten van de Classis aan de deputati ad causas in 1680 ter vergadering op (art. 14.3) een verdeling van de Classis op te stellen. Het in dezelfde vergadering onder art. 30.4 aangenomen voorstel verdeelt de Classis als volgt:
1. Zutphen, Lochem, Warnsveld, Vorden, Almen, Gorssel, Steenderen, Hengelo, Zelhem, Hummelo
2. Doesburg, Doetinchem, Drempt, Angerlo, Lathum, Westervoort, Didam, Zeddam, ’s-Heerenberg
3. Groenlo, Lichtenvoorde, Borculo, Eibergen, Neede, Rekken, Geesteren, Gelselaar, Ruurlo
4. Breedevoort, Aalten, Winterswijk, Dinxperlo, Varsseveld, Gendringen, Terborg, Etten
1. Zutphen, Lochem, Warnsveld, Vorden, Almen, Gorssel, Steenderen, Hengelo, Zelhem, Hummelo
2. Doesburg, Doetinchem, Drempt, Angerlo, Lathum, Westervoort, Didam, Zeddam, ’s-Heerenberg
3. Groenlo, Lichtenvoorde, Borculo, Eibergen, Neede, Rekken, Geesteren, Gelselaar, Ruurlo
4. Breedevoort, Aalten, Winterswijk, Dinxperlo, Varsseveld, Gendringen, Terborg, Etten
Een voorstel van de inspectoren tot wijziging van de onderverdeling wordt in 1696 (A.3) door de Classis afgewezen, terwijl ook het classicaal register I (1760) van E.W. Verbeek geen wijziging aangeeft. In 1795 (art. 18) stelt ds. D. van Wullen voor in de indeling in "kringen" - eerder districten genoemd - verandering te brengen 'ter meerder gemak van de naburige predikanten ter waarneming van de vacaturen'. Aan de wijziging die in de vergadering van 17 april 1798 wordt vastgesteld ligt een geheel ander motief ten grondslag, nl. 'om ook binnen de Classis de gelijkheid in alle opzigten in te voeren', met name die der lusten en lasten uit de waarneming der classicale commissiën voortvloeiende. In de acta is een uitvoerig reglement opgenomen, in de stukken van inventaris nr. 22 en 23 'Ring-reglement' genoemd. De verdeling geschiedt dan in ringen van 11 of 12 predikanten als volgt (ingeval van méér dan 1 predikant in de gemeente is het aantal predikanten erbij vermeld):
1. Zutphen (5), Lochem (2), Warnsveld, Gorssel, Almen, Vorden, Laren
2. Groenlo (2), Borculo, Geesteren, Gelselaar, Neede, Eibergen, Rekken, Ruurlo, Zelhem, Hengelo
3. Winterswijk (2), Breedevoort, Aalten, Lichtenvoorde, Dinxperlo, Varsseveld, Terborg, Silvolde, Gendringen, Doetinchem (2)
4. Doesburg (2), ’s-Heerenberg, Zeddam, Didam, Angerlo, Lathum, Westervoort, Drempt, Keppel, Hummelo, Steenderen
1. Zutphen (5), Lochem (2), Warnsveld, Gorssel, Almen, Vorden, Laren
2. Groenlo (2), Borculo, Geesteren, Gelselaar, Neede, Eibergen, Rekken, Ruurlo, Zelhem, Hengelo
3. Winterswijk (2), Breedevoort, Aalten, Lichtenvoorde, Dinxperlo, Varsseveld, Terborg, Silvolde, Gendringen, Doetinchem (2)
4. Doesburg (2), ’s-Heerenberg, Zeddam, Didam, Angerlo, Lathum, Westervoort, Drempt, Keppel, Hummelo, Steenderen
laatste wijziging 12-03-2021
106 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 12-03-2021
106 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1818-2002
Auteur:
Doetinchem, 1 maart 2016. H.G. Nijman
Toegang:
Inventaris
Beperking:
50 jaar gesloten
Gemeente:
Oude IJsselstreek
Omvang:
1,75
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0706 Hervormde gemeente Terborg (aanvulling), 1818-2002
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0706
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0706 Hervormde gemeente Terborg (aanvulling), 1818-2002
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0706
Categorie:
laatste wijziging 12-03-2021
106 beschreven archiefstukken