Uw zoekacties: Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969)

0166 Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969) ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de datering, omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere. Als de datering jaartallen tussen haakjes bevat, betekent dat dat er zich stukken in het archief bevinden die buiten de datering van het 'archiefblok' vallen.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0166   Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969)
Inleiding
Geschiedenis
Het archief
0166 Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969)
1. Inleiding
Het archief
Organisatie: Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers
laatste wijziging 23-02-2011
Op het stadhuis van 's-Heerenberg hebben reeds eeuwenlang de archieven gelegen van diverse instellingen, colleges en ambtenaren. Zo ook het archief van het Berghse gasthuis. In 1683 blijkt er een "gasthuys-kiste" te zijn, waarin "desselfs chartres ende pampieren" worden bewaard. *  In 1700 wordt gasthuisrentmeester Herman Kniest opgedragen om de eigendomsbewijzen van bezittingen van het gasthuis over te brengen naar het stadhuis. * 
Het ligt voor de hand dat er in de loop van de tijd vermenging is ontstaan van de archieven van de verschillende organen. Zeker is daar ook debet aan het feit dat verschillende ambtenaren dubbele functies bekleedden.
In 1865 schrijft de burgemeester van Bergh aan de provinciale archivaris P. Nijhoff: "Hier bevindt zich een oud archief, dat zeer in de war is, liever gezegd eene groote papierrommel, waaronder van zeer ouden datum, die ik niet kan lezen." * 
Nijhoff krijgt van Gedeputeerde Staten opdracht om het archief te inventariseren en in 1866 kan de inventaris worden overhandigd. Nijhoff onderscheidt de volgende bestanden: 1. Stukken aangaande de geschiedenis van de stad Bergh en omstreken; 2. Stukken betreffende de marken, bosschen en eenige domeingoederen onder Bergh; 3. Stukken van het schepengericht te Bergh; 4. Stukken betreffende het gasthuis te Bergh; 5. Boeken, rekeningen enz.
De inventaris van Nijhoff is in handschrift aanwezig in het gemeentearchief van Bergh.
In de twintiger jaren van de 20e eeuw neemt dr. A.J. van de Ven de inventarisatie ter hand.
Hij verklaart dat hij de inventaris van Nijhoff alleen heeft kunnen gebruiken om vast te stellen of alle stukken aanwezig waren. Verder noemt Van de Ven in zijn inleiding de inventarisatie van Nijhoff "slordig en opervlakkig en slechts in geringe mate rekening houdend met het herkomstbeginsel."
Van de Ven past enkele opmerkelijke wijzigingen toe op het punt van de verschillende archiefbestanden. Zo brengt hij o.a. stukken die Nijhoff plaatste in zijn rubriek "geschiedenis", onder in het gasthuisarchief. Meer hierover volgt in de verantwoording van de inventarisatie.
De inventaris van de hand van Van de Ven is uitgegeven in: Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven, bl. 325-463. Gedurende een periode van 60 jaar wordt gebruik gemaakt van deze inventaris. In die tijd blijkt echter dat ook Van de Ven beslissingen heeft genomen die voor verbetering vatbaar zijn. Bovendien had Van de Ven voor zijn inventarisatie als eindjaar genomen 1820 en was het archief inmiddels uitgegroeid van enkele meters tot ca. 20 strekkende meter. Al met al reden genoeg om over te gaan tot inventarisatie van het gehele archief, inclusief herinventarisatie van het oudste gedeelte.
In het najaar van 1988 wordt het archief ter inventarisatie tijdelijk overgebracht naar de archiefbewaarplaats van de gemeente Aalten.
Het archief bestaat uit drie gedeelten: een oud, reeds geïnventariseerd deel, een ongeïnventariseerd deel uit het depot van de gemeente Bergh en een deel dat zich nog bevond in de kluis van het bejaardencentrum St. Gertrudis te 's-Heerenberg.
Hoewel verschillende archiefstukken in de loop der eeuwen wel enige schade hebben opgelopen, kan de toestand van de stukken over het algemeen redelijk tot goed genoemd worden. Met uitzondering van de rekeningbijlagen zijn, indien nodig, de meeste stukken in de loop van de tijd gerestaureerd en verstevigd.
De charters zijn op het moment van inventarisatie nog opgeborgen in enveloppen, die zich bevinden in twee kartonnen dozen, maar in de loop van 1989 of 1990 zal worden overgegaan tot restauratie en vernieuwing van de charterberging.
Naschrift 2007.
De charters zijn inderdaad in 1990 gevlakt, waar nodig gerestaureerd en voorzien van een nieuwe berging.
De inventarisatie
Literatuur en gedrukte bronnen
Aanvulling
laatste wijziging 12-03-2021
1.434 beschreven archiefstukken
131 gedigitaliseerd
totaal 420 bestanden

Kenmerken

Datering:
1419-1969
Auteur:
H.G. Nijman
Toegang:
inventaris
Gemeente:
Montferland
Omvang:
27,00
Licentie:
CC BY-SA 4.0 Creative Commons (CC BY-SA 4.0)
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0166 Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969)
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0166
Categorie:
Archiefvormer(s):
 
Archiefvormer Armbestuur van de Rooms-katholieke Parochie van de H. Pancratius 's-Heerenberg
 
Archiefvormer Gasthuis te 's-Heerenberg
 
Archiefvormer Gemeentebestuur Bergh
laatste wijziging 12-03-2021
1.434 beschreven archiefstukken
131 gedigitaliseerd
totaal 420 bestanden