Krachtens de stadsreglementen van 1815 en 1824 werden de leden van de gemeenteraad gekozen door een kiescollege. Het kiescollege werd op zijn beurt gekozen door alle kiesgerechtigde inwoners van de gemeente. Dit systeem van getrapte verkiezing van de gemeenteraad is in Nederland tot aan 1851 gehandhaafd.
Vanaf 1851 werd het stadsbestuur door middel van directe verkiezingen gekozen.

Niet alle inwoners waren kiesgerechtigd. Tot aan de grondwetsherziening van 1917 kende Nederland het "censuskiesrecht". Bij censuskiesrecht is het recht tot kiezen afhankelijk van de belastingsom (de census) die betaald werd aan grond-, personele- en patentbelasting inclusief de rijksopcenten.
Bovendien mochten alleen mannelijke inwoners hun stem uitbrengen. Het kiesrecht werd in de loop van de negentiende eeuw geleidelijk verruimd door de census aan te passen. De belangrijkste veranderingen dateren van 1887 *  en 1896 *  . In 1887 werd ook kiesrecht verleend aan inwoners die "kentekenen van maatschappelijke welstand en geschiktheid" vertoonden. Feitelijk werd daarmee reeds het censuskiesrecht verlaten en een attributief kiesrecht ingevoerd. In 1896 volgde een aanzienlijke verlaging van de census. In de grondwet van 1917 werd het algemeen kiesrecht vastgelegd voor alle mannen en het actief kiesrecht voor vrouwen boven de 23 jaar. Uiteindelijk heeft de grondwetswijziging van 1922 geleid tot het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen.