Uw zoekacties: Gemeentebestuur Beltrum, 1803-1819 (1820)

0022 Gemeentebestuur Beltrum, 1803-1819 (1820) ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de datering, omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere. Als de datering jaartallen tussen haakjes bevat, betekent dat dat er zich stukken in het archief bevinden die buiten de datering van het 'archiefblok' vallen.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
De gemeente Beltrum * 
Toen in 1795 uit de voormalige voogdij Beltrum een gemeente ontstond, was dat een geheel nieuwe bestuursvorm die vanaf het begin te kampen heeft gehad met een smal financieel draagvlak. Het was in Beltrum niet zo gegaan als in de buurgemeenten Groenlo en Eibergen, waar het nieuwe bestuur kon voortbouwen op de nalatenschap van zijn voorganger, zoals grond- en huizenbezit.
Het Beltrumse gemeentebestuur kreeg wel de lasten van de marken toegewezen, zoals de zorg voor het onderwijs in Beltrum en Zwolle en het onderhoud van sommige markenwegen, maar niet de markengronden.
De enige inkomsten bestonden uit belastingen op grondbezit, personeel en meubilair. Tekorten werden gedekt door deze hoofdelijk om te slaan.
Beltrum was een wat merkwaardige gemeente. Zijn zelfstandigheid heeft de plaats te danken gehad aan de diverse reglementen van na 1795, die vasthielden aan het oude onderscheid tussen stad en platteland, zodat het niet bij Groenlo werd gevoegd. Vooralsnog bleef Beltrum zelfstandig, hoewel kerkelijk en maatschappelijk op Groenlo georiënteerd.
De gemeente, die in 1811 1724 inwoners telde, is ook geen volledige gemeente geweest. In ieder geval was Beltrum sinds 1811 al een onderdeel van het kanton Eibergen, zodat de inwoners zich voor kleine rechtszaken bij de vrederechter te Eibergen moesten vervoegen. Ook werd de directe belasting vanuit Eibergen geïnd.
Tenslotte heeft Beltrum geen eigen kerk of kapel gehad, om welke zoiets als een bebouwde kom kon ontstaan. Oorzaak hiervan was de pastoor van Groenlo die een poging van de Beltrummers om een eigen kerkgebouw te stichten dwarsboomde. Pas in het midden van de 19e eeuw kreeg Beltrum zijn kerk, die al spoedig tot parochiekerk werd verheven.
Toen in 1815 en 1816 in de Provinciale Staten van Gelderland werd gediscussieerd over een reglement voor de plattelandsgemeenten, werd door de Staten reeds het voorstel gedaan om Beltrum bij Eibergen te voegen, maar hieraan werd geen gevolg gegeven. Het was het eerste signaal, dat er van hogerhand werd getwijfeld aan de levensvatbaarheid van de gemeente Beltrum. Eind 1817 kwam de zaak in een stroomversnelling, toen op 21 december burgemeester Batenburg ontslagen werd. Het bericht sloeg in als een bom, niet in de laatste plaats voor de man zelf. Als we Steenbergen mogen geloven, dan had de burgemeester de administratie van de gemeente Beltrum naar behoren en naar tevredenheid van de provincie gevoerd. De gemeenterekeningen zouden sinds 1813 geen tekorten meer hebben vertoond. Wat daarvan ook waar moge zijn, helemaal lekker zat het niet tussen Batenburg aan de ene en hoofdschout E.L. van Heeckeren en de gouverneur van Gelderland aan de andere kant. Uit een bericht van Gedeputeerde Staten van 25 februari 1818 aan Mr. Krijn Hoogeveen, de opvolger van burgemeester Batenburg, blijkt, dat laatstgenoemde een gemeentewapen voor Beltrum had laten vervaardigen en dat zelfs al in gebruik genomen had, zeer tegen de zin van Gedeputeerden, omdat het niet voldeed aan de voorschriften. Batenburg had er blijkbaar dingen aan toegevoegd die niet geoorloofd waren. De Hoge Raad van Adel had een wapen ontworpen, dat bestond uit een schild van azuur, beladen met een bel van goud, "zonder eenige bijvoegselen". Burgemeester Hoogeveen moest een nieuw zegel laten maken met het omschrift "Plaatselijk bestuur van Beltrum" en daarvan drie afdrukken sturen naar de provincie.
Volgens Steenbergen is de gemeenteraad van Beltrum als reactie op het ontslag van Batenburg en bloc afgetreden. Maar dat lijkt onwaarschijnlijk. Hun aftreden hing samen met de inwerkingtreding van het nieuwe bestuursreglement van februari 1817.
De gemeenteraad, bestaande uit J.H. Nieuwenhuis, J.H. Hanselman, J.H. Hofman, H. Voshaar, J.H. Reyerink, H. Mensink en vice-burgemeester G.J. Bouwhuis, kwam op 9 januari 1818 voor de laatste maal bijeen om plaats te maken voor de vier dagen tevoren door Gedeputeerde Staten benoemde assessoren G.J.Boenink en J.H. Reyerink en gemeenteraden J.H. Hofman en J.D. Wissink.
Daarmee was de rust niet teruggekeerd, want de nieuwe burgemeester was, naar spoedig bleek, niet van onbesproken gedrag geweest. Het was vooral Batenburg, die de gemoederen heeft opgestookt. Hij kon de teleurstelling van zijn ontslag niet verwerken. Daarmee werd de kwestie Beltrum voor de provincie urgent, omdat de gemeente onbestuurbaar dreigde te worden. Nadat Hoogeveen op 21 september 1818 zijn ontslag had ingediend, werd er geen nieuwe schout benoemd. Acties van Beltrummers om Batenburg terug te krijgen haalden niets uit en bij Koninklijk Besluit van 17 februari 1819 werd Beltrum bij de gemeente Eibergen gevoegd.
Inventaris
Bevolking
--- Bevolkingsregister Avest, 1817
0022 Gemeentebestuur Beltrum, 1803-1819 (1820)
Inventaris
Bevolking
---
Bevolkingsregister Avest, 1817
Datering:
1817
Omvang:
1 deel
NB:
Ingebonden in het bevolkingsregister Eibergen. Zie aldaar
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1803-1819
Auteur:
H.G. Nijman
Toegang:
inventaris
Gemeente:
Berkelland
Omvang:
1,875
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0022 Gemeentebestuur Beltrum, 1803-1819 (1820)
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0022
Trefwoorden:
Archiefvormer(s):