3560 Waterschap Groot en Klein Baarzande, 1616-1941 ( Zeeuws Archief )
3560
Waterschap Groot en Klein Baarzande, 1616-1941
Inleiding
Het Waterschap Groot en Klein Baarzande omvatte de voormalige Watering Groot en Klein Baarzande, ontstaan uit een combinatie van meerdere polders. Het was een vrij, waterkerend waterschap met een oppervlakte van 724 hectare. Met ingang van 1 januari 1942 werd het waterschap opgenomen in het Waterschap Het Vrije van Sluis en maakte daarin deel uit van het district Groede.
Ten noorden van het Nieuwenhavense Gat lag het land van Baarzande, gelegen tussen Groede en Breskens. Oorspronkelijk was er sprake van een zandige aanwas ten noorden van het eiland Cadzand, daarvan gescheiden door de Baar. Deze aanwas werd door de Steene, waarvan de naam nog in de Steenenpolder zou voortleven, in tweeën gedeeld. Het noordelijk deel noemde men Breskenszand. Dat werd in 1487 bedijkt, inundeerde en werd in 1510 opnieuw bedijkt. Het zuidelijke deel, Baarzande, was vermoedelijk reeds eerder gewonnen. In 1585 overstroomden beide delen, die in de periode 1609-1616 opnieuw op de zee werden veroverd.
Het octrooi tot bedijking dateerde van 22 januari 1610. De beide Baarzandepolders vormden daarna onmiddellijk de Watering Groot- en Klein Baarzande. Aanvankelijk omvatte deze watering de polders Zuidwesthoek, Noordwesthoek met Buizen, Zuidoosthoek, Heeren, Stenen, Gistelare, Golen, Schallegalle, Roode, Parasijs, Hendrik Verse en Zuidkerke en een zestal dwergpolders die niet meer in het terrein als zodanig te herkennen zijn.
Onder octrooi van 10 februari 1639 volgde de bedijking van de Elisabethpolder, die oorspronkelijk ruim 340 hectare groot was en zich tot voor de polder Oud-Breskens uitstrekte. In 1682 inundeerde deze polder, waarna spoedige drooglegging volgde, maar in 1697 volgde een nieuwe overstroming. In 1699 werd slechts 85 hectare opnieuw bedijkt.
Volgens octrooi van 27 mei 1639 bedijkte men de polder Klein Baarzande en voegde men die aan de watering toe. De Jong Baarzandepolder werd krachtens octrooi van 21 maart 1663 bedijkt, maar deze bleef als een zelfstandige eenheid bestaan tot de oprichting van Het Vrije van Sluis in 1942.
Het archief van het waterschap is niet compleet. Vooral uit de beginperiode moet er veel verdwenen zijn. Het heeft nauwelijks te lijden gehad van de brand in het gemeentehuis van Biervliet in 1945. Enkele onderdelen zijn inmiddels gerestaureerd, andere zijn aan restauratie toe. Voor de indeling in hoofdstukken van de inventaris werd de waterschapscode gevolgd.
laatste wijziging 24-05-2018
313 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 94 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 24-05-2018
313 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 94 bestanden
Kenmerken
Datering:
1616-1941
Andere namen:
Watering Groot en Klein Baarzande
Regio:
West Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
2003
Titel publicatie:
A.J. Barth, ‘Inventaris van het archief van het Waterschap Groot en Klein Baarzande, 1616-1941’, in: ‘[Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Het Vrije van Sluis 1518-1977]’ (Terneuzen : Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, 2005)
Inzage:
Waterschap Scheldestromen, kantoor Terneuzen (op afspraak)
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 24-05-2018
313 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 94 bestanden