3540 Waterschap Groote Sint Anna en Nieuwenhoven, 1685-1939 ( Zeeuws Archief )
3540
Waterschap Groote Sint Anna en Nieuwenhoven, 1685-1939
Inleiding
Het Waterschap Groote Sint Anna en Nieuwenhoven omvatte de voormalige Watering Groote Sint Anna en Nieuwenhoven, ontstaan uit een combinatie van de Groote Sint Annapolder en de Nieuwenhovenpolder. Het was een vrij, waterkerend waterschap met een oppervlakte van 193 hectare en behoorde tot de afwateringsgebieden Cadzand en Nieuwesluis. Met ingang van 1 januari 1942 werd het waterschap opgenomen in het Waterschap Het Vrije van Sluis en maakte daarin deel uit van het district Groede.
De Groote Sint Annapolder is een smalle en langgerekte polder die in 1602 tot stand kwam na afdamming van het Zwarte Gat. De polder werd bedijkt door Anselmus Opitius Adornis. De polder overstroomde in 1682 en werd nog hetzelfde jaar herdijkt (Van der Aa meldt herdijking in 1690). Het dorp Nieuwvliet ligt in deze polder.
De Nieuwenhovenpolder kwam tot stand door inpoldering van schorren van het Zwarte of Coxysche gat, die als doorlopende stroom zijn kracht had verloren. De polder zou na een militaire inundatie van circa 1583 in 1597 herdijkt zijn. In 1691 vond waarschijnlijk nog een herdijking plaats.
De polder werd in 1554 aan de heerlijkheid Nieuwvliet toegevoegd door Gheron (Jeronimus) en Jacques (Jacob) Adornis, erfgenamen van Jan Adornis (koopman uit Brugge en bedijker van onder andere de Adornispolder en de Sint Janspolder) en Catharina Metteneye (weduwe van Jan Adornis, zelf afkomstig uit een familie van aanzienlijke kooplieden uit Brugge). Jan Adornis noemde zich niet alleen heer van Nieuwvliet maar ook heer van Nieuwenhove. Van der Aa vermeldt dat per octrooi van 1505 aan Willem de Croy en Jeronymus Laureyn onder andere het recht van hoge en lage jurisdictie werd gegeven van Nieuwvliet. Deze rechten gingen door verkoop over aan Jean Adourne (Adornis). Nieuwvliet was een vrije heerlijkheid met hoog, middelbaar en laag rechtsgebied, bestuurd door een baljuw, een burgemeester, zes schepenen en een secretaris. Allen werden door de heer van Nieuwvliet aangesteld. In 1717-1719 probeerde de heer van Nieuwvliet het recht te verkrijgen om ook het polderbestuur aan te stellen (inv.nr 1).
In 1846 vermeldt Van der Aa dat de Nieuwenhovenpolder samen met de Groote Sint Annapolder onder één bestuur was verenigd. Het bestuur bestond uit een dijkgraaf, een gezworene en een ontvanger-griffier. Wanneer deze twee polders tot één watering zijn verenigd is niet geheel duidelijk. De rekening van 1693-1695 werd overgedragen aan de 'ingelanden van de Watering Groote Sint Anna en Nieuwenhoven'. Notulen uit deze periode zijn echter niet overgeleverd.
laatste wijziging 01-02-2022
202 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 01-02-2022
202 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1685-1939
Andere namen:
Watering Groote Sint Anna en Nieuwenhoven, Groote Sint Annapolder / Polder Grote Sint Anna, Nieuwenhovenpolder / Polder Nieuwenhoven
Regio:
West Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
2003
Titel publicatie:
M.J. Louisse, ‘Inventaris van het archief van het Waterschap Groote Sint Anna en Nieuwenhoven, 1685-1939’, in: ‘[Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Het Vrije van Sluis 1518-1977]’ (Terneuzen : Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, 2005)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 01-02-2022
202 beschreven archiefstukken