Uw zoekacties: Kerken en Kloosters te Middelburg, 1331-1573

990.5 Kerken en Kloosters te Middelburg, 1331-1573 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Inleiding
Dit is een digitale versie van de inventaris die in 1926 werd gepubliceerd als: W.S. Unger, Archief der Gemeente Middelburg. De archieven der Kerken en Kloosters (Middelburg 1926). De hierin beschreven archieven zijn bij de brand als gevolg van het bombardement van Middelburg van 17 mei 1940 verloren gegaan.
-----
Anders dan ten aanzien van de Abdij, na den Opstand door de Staten in bezit genomen en wier archief voor een belangrijk deel is bewaard (R. Fruin, Het archief der O.L.V. Abdij te Middelburg ('s-Gravenhage 1901), vooral p. 7 vlg.), is van de archieven der geestelijke instellingen, die aan de stad zijn gekomen, bedroevend weinig overgebleven. Is van de Westmonsterkerk, met name ten aanzien van de archieven van kerkmeesters en enkele broederschappen, nog een en ander behouden, van de negen kloosters - het Begijnhof hierbij gerekend -, die Middelburg in de middeleeuwen naast 'het klooster', de Abdij, telde, zijn slechts fragmenten tot ons gekomen.
Van de St. Jansheren (zie Lantsheer-Nagtglas, Zelandia Illustrata I, p. 306) en de Duitse heeren (zie J.J. de Geer van Oudegeijn, Archieven der ridderlijke Duitsche orde, balie van Utrecht (Utrecht 1871) II, p. 636 vlg.) te Middelburg is evenmin eenig archiefstuk bewaard als van de kloosters Bachten 's-gravenhove (zie R.C.H. Römer, Geschiedkundig overzigt van kloosters en abdijen in de voormalige graafschappen van Holland en Zeeland (Leiden 1854) I, p. 603; Zelandia Illustrata I, p. 313), van de Augustijnen (Römer I, p. 233, 629; Zelandia Illustrata I, p. 310; zie voor stukken van dit klooster Fruin, t.a.p. nos. 662, 663) en van de Minderbroeders (Römer I, p. 210, 309 vlg.; Zelandia Illustrata I, p. 311). Voor dit en andere Middelburgsche kloosters, zie ook de excerpten uit de stadsrekeningen, bewerkt door H.M. Kesteloo in Archief Zeeuwsch Genootschap V, p. 222 vlg., VI, p. 93 vlg., 328 vlg., VII p. 76 vlg.
Van de kloosters Bachten 's-gravensteene, der Begarden en der Cellebroeders en van het Begijnhof zijn slechts enkele stukken, die tot de archieven dier instellingen hebben behoord, overgeleverd. Hun beschrijving volgt in achterstaanden inventaris. Het scheen, gezien den geringen omvang hiervan, niet noodig aan dezen inventaris indices toe te voegen.
Terwijl de facto de archivalische overblijfselen dezer instellingen, met de andere archieven der stad vermengd, zich blijkbaar sedert eeuwen in het bezit der gemeente bevinden, is de rechtsgrond, zoals mr. B.M. de Jonge van Ellemeet reeds heeft opgemerkt (Geschiedkundig onderzoek naar den rechtstoestand der Zeeuwsche geestelijke goederen van 1572 tot in het begin der 17e eeuw (Zierikzee 1906) 133 vlg.), niet geheel duidelijk. Wel waren na de overgang van Middelburg in februari 1574 alle geestelijke goederen onder het Extra-ordinair gebracht - van bovengenoemde kloosters was dat Bachten 's-gravensteene reeds voordien opgeheven - maar enkele jaren later kan worden geconstateerd, dat de stad over enkele geestelijke gestichten naar eigen wil beschikte.
De Westmonsterkerk werd in 1575 ingevolge besluit van Wet en Raad (J.H. de Stoppelaar, Inventaris van het Oud-Archief der stad Middelburg, no. 2658) afgebroken; ten aanzien van het Augustijnenklooster werd een jaar daarna besloten, dit aan zich te houden (Register ten rade 1566-1584, f. 238 vs.); het Minderbroedersklooster werd in 1581 verkocht (t.a.p., f. 346 vs., 451 vs.) en aan het Cellebroedersklooster werd door het stadsbestuur een gansch andere bestemming gegeven (zie Zelandia Illustrata I, p. 313). Bij een hierover gerezen geschil beriep Middelburg zich op een resolutie van de Staten van Holland en Zeeland van 23 mei 1577, waarbij aan de steden de binnen haar gebied gelegen kloosters in eigendom waren afgestaan. In 1593 werd de zaak door Prins Maurits als arbiter beslist; de abdij kwam aan de Staten, evenals de geestelijke goederen op Walcheren; de andere geestelijke goederen, binnen Middelburg gelegen, 'by hun (d.i. de stad) geapproprieert oft tapproprieeren tot commoditeyt ende ciraet derselver stede', zouden 'volgen aan die van Middelburch'. De feitelijke toestand werd hierdoor dus bekrachtigd. Voor de aanwezigheid hunner archivalische nalatenschap in het Middelburgsche archief is dit evenwel voldoende verklaring.
Thans enkele mededeelingen omtrent de instellingen, wier archieven hierachter worden beschreven.
1. Westmonsterkerk
2. Klooster der Begarden
3. Cellebroedersklooster
4. Klooster Bachten 's-gravensteene
5. Begijnhof
Regestenlijst
8 Let op: dit nummer is verloren gegaan. 1519 Juni 4
Burgemeesters, schepenen en raad van Middelburg oorkonden, dat kerkmeesters van Westmonster met hun toestemming als overkerkmeesters ten behoeve van heer Jan van der Capelle te 's-Gravenhage hebben gevestigd een rente van 3 pond gr. 's jaars, waarvoor zij hebben verbonden alle bezittingen der kerk, voor welke rente zij hebben ontvangen 63 pond gr. Vl., welke rente kerkmeesters op zich hebben genomen heer Jan te betalen met 60 maandelijksche provenden, ter waarde van 1 gr in brood, uit te deelen aan de Minderbroeders, de Augustijnen, de Begarden, de twee zusterhuizen, de gevangenen, de Cellebroeders, het gasthuis en de Lazarissen buiten de Noordpoort ieder drie provenden en de arme huiszitters, de arme beddevasten en andere arme lieden de rest; dat ingeval kerkmeesters in gebreke mochten blijven, hieraan gevolg te geven, Heilige-geestmeesters van Westmonster hen daartoe zouden mogen vermanen.
Opten vierden dach in Junio int jaar ons Heeren duust vijfhondert ende negenthien.
990.5 Kerken en Kloosters te Middelburg, 1331-1573
Regestenlijst
8
Let op: dit nummer is verloren gegaan.
1519 Juni 4
Burgemeesters, schepenen en raad van Middelburg oorkonden, dat kerkmeesters van Westmonster met hun toestemming als overkerkmeesters ten behoeve van heer Jan van der Capelle te 's-Gravenhage hebben gevestigd een rente van 3 pond gr. 's jaars, waarvoor zij hebben verbonden alle bezittingen der kerk, voor welke rente zij hebben ontvangen 63 pond gr. Vl., welke rente kerkmeesters op zich hebben genomen heer Jan te betalen met 60 maandelijksche provenden, ter waarde van 1 gr in brood, uit te deelen aan de Minderbroeders, de Augustijnen, de Begarden, de twee zusterhuizen, de gevangenen, de Cellebroeders, het gasthuis en de Lazarissen buiten de Noordpoort ieder drie provenden en de arme huiszitters, de arme beddevasten en andere arme lieden de rest; dat ingeval kerkmeesters in gebreke mochten blijven, hieraan gevolg te geven, Heilige-geestmeesters van Westmonster hen daartoe zouden mogen vermanen.
Opten vierden dach in Junio int jaar ons Heeren duust vijfhondert ende negenthien.
Datering:
1519 Juni 4
Opmerkingen:
Oorspronkelijk, perkament
Zegel:
Met zegel ten zaken van Middelburg in groene was.
Bijzonderheden:
Let op: dit nummer is verloren gegaan.
Inventarisnummer:
1
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Organisatie: Zeeuws Archief

Kenmerken

Datering:
1331-1573
Jaar bewerking:
1926
Titel publicatie:
W.S. Unger, Archief der Gemeente Middelburg. De archieven van Kerken en Kloosters (Middelburg 1926)
Bijzonderheden:
Let op: het gehele archief is verloren gegaan
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Gemeente Middelburg
Trefwoorden: