Uw zoekacties: Ambachtsheerlijkheid Zaamslag, Aandijk en Othene, 1523-1869

65 Ambachtsheerlijkheid Zaamslag, Aandijk en Othene, 1523-1869 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
65   Ambachtsheerlijkheid Zaamslag, Aandijk en Othene, 1523-1869
Inleiding
De ambachtsheerlijkheid Zaamslag c.a., die in de Middeleeuwen aan de familie van die naam toebehoorde, ging in het laatst van de vijftiende eeuw door vererving over op de van Heetvelde’s, in de zestiende eeuw op de Quarré’s en nog later op de Fourneau’s. Hendrik de Fourneau verkocht de heerlijkheid op 28 november 1646 met de toen overstroomde landen, schorren, aanwassen en alle rechten aan Jan Melis, die deze op 19 januari 1647 overdeed aan zijn lastgever Gerard van der Nisse. Tot de Vrede van Munster bleef de heerlijkheid leenplichtig aan het graafschap van Vlaanderen. Na de dood van Gerard van der Nisse, 1669, ging zij over op zijne dochter Cornelia, getrouwd met Johan Huyssen van Kattendijke, en daarna op hun zoon Johan Hieronymus Huyssen.
Deze gaf zijn beiden zusters ook aandeel in de heerlijkheid, en dientengevolge behoorde zij sinds zijn dood in 1720 gemeenschappelijk aan meerdere erfgenamen (zie over het gemeenschappelijk eigendom van een ambacht de inleiding van de inventaris van het archief van de Vereniging van ambachtsgerechtigden van 's-Heer-Arendskerke c.a.). Deze toestand bleef bestaan tot 1867. Toen werd de vennootschap ontbonden, en nadat reeds de meeste onroerende goederen van de hand waren gedaan, ging op 31 mei van dat jaar ‘de voormalige ambachtsheerlijkheid van Zaamslag, Aandijke en Othene met alle aan ambachtsheeren en -vrouwen toekomende regten, privilegiën, en praerogativen’ bij openbare verkoop over aan de gemeente Zaamslag.
De vergaderingen der ambachtsheren (-vrouwen) werden in de regel gehouden te Zaamslag of te Middelburg. De genomen resoluties werden geregistreerd door de rentmeester (voor de namen van deze functionarissen zie Van der Baan, ‘Geschiedkundige beschouwing van Zaamslag’, p. 38). Hij was ook de bewaarder van het nieuw-archief en mocht aan niemand ‘eenige visie (geven) van papieren onder hem berustende buiten de geïnteresseerdens en zelfs aan de geïnteresseerden geen stukken afgeven dan onder recepisse’.
Het oud-archief evenwel was in bewaring bij een van de ambachtsheren. In 1784, bij de dood van mr. J.G. Schorer, onder wie de ‘charterkist’ tot nu toe berust had, werd deze overgegeven aan mr. W.J. Huyssen van Kattendijke, terwijl terzelfder tijd van zijn inhoud een inventaris gemaakt werd door Isaac Winkelman als executeur van de boedel van de overledene. De inventaris werd in kopie afgegeven aan enige der ambachtsheren en tevens in de resoluties opgenomen (inv.nr 11, blz. 425-440). Bij vele stukken is nog duidelijk of met zeer grote waarschijnlijkheid aan te wijzen, welk nummer zij in deze inventaris hebben ingenomen; waar dit het geval is, wordt er in den achterstaande inventaris melding van gemaakt.
In 1844 stelde de heer Bijleveld voor om een nieuwe ‘generalen inventaris’ te doen opmaken, als gevolg waarvan het volgend jaar jhr. J.G. Schorer in zijn verslag rapporteerde ‘dat ten opzigte van het formeren van een register op de archieven de heer Van Visvliet, archivaris der Provincie Zeeland, zich aan [hem had] aangeboden, om een beredeneerd register op gemelde archieven te ontwerpen, en daarmede aanvankelijk een begin [had] gemaakt’. Het schijnt echter bij dit begin gebleven te zijn, althans een dusdanig register is niet aanwezig; de jongste inventaris is van de hand van jhr. mr. J.W.M. Schorer en werd waarschijnlijk opgemaakt even vóór de overgave van het archief aan de provincie (inv.nr 29).
Bij de verkoop van het ambacht namelijk was als voorwaarde gesteld, dat de kopers geen recht konden doen gelden op de archieven van het ambacht. Deze werden uit naam van de gezamenlijke ambachtsheeren en -vrouwen door jhr. mr. J.W.M. Schorer aan de Provincie Zeeland ten geschenke aangeboden ‘onder voorwaarde alleen, dat de stukken tot deze archieven behorende bij het Provinciaal Archief gevoegd en daar gezamenlijk als archief der voormalige ambachtsheerlijkheden Zaamslag, Aandijk en Othene ten dienste van een ieder volgens de regelen, voor het gebruik van het Provinciaal Archief vastgesteld, bewaard zullen blijven’. Gedeputeerde Staten aanvaardden dit aanbod op 13 november 1868 en als gevolg hiervan berust het archief thans in het Rijksdepot alhier (zie Provinciaal Verslag Zeeland, Hoofdstuk II, blz. 132 en Inventaris van het oud-archief der Provincie Zeeland, Deel I, blz. IV, waar echter voor ‘1848’: ‘1868’ en voor ‘in bruikleen’: ‘in eigendom’ gelezen moet worden).
Deze toegang is oorspronkelijk gepubliceerd als: E. Wiersum, 'Het archief van de ambachtsheerlijkheden Zaamslag, Aandijk en Othene', in: Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven [VROA] 26 (1903) 179-199 [Bijlage B].
Bij verwijzing naar dit archief zou bij voorkeur de volgende bronvermelding gebruikt moeten worden: Zeeuws Archief (ZA), archief Ambachtsheerlijkheid Zaamslag, Aandijk en Othene (Ambh. Zaamslag), inv.nr(s) ..., daarna verkort als: ZA, Ambh. Zaamslag, inv.nr(s) ...
laatste wijziging 28-06-2023
105 beschreven archiefstukken
14 gedigitaliseerd
totaal 2.232 bestanden

Kenmerken

Datering:
1523-1869
Andere namen:
Heerlijkheid Zaamslag, Aandijk en Othene
Omvang:
6 meter
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1903
Titel publicatie:
E. Wiersum, 'Het archief van de ambachtsheerlijkheden Zaamslag, Aandijk en Othene', in: Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven [VROA] 26 (1903) 179-199 [Bijlage B]
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 28-06-2023
105 beschreven archiefstukken
14 gedigitaliseerd
totaal 2.232 bestanden