Mijn Studiezaal (inloggen)
5373 Commissie tot regeling der feestviering van het driehonderdjarig bestaan der Nederlandsche onafhankelijkheid te Zierikzee, 1872-1873 ( Zeeuws Archief )
5373
Commissie tot regeling der feestviering van het driehonderdjarig bestaan der Nederlandsche onafhankelijkheid te Zierikzee, 1872-1873
Inleiding
In 1872 was het 300 jaar geleden dat de 80-jarige oorlog feitelijk uitbrak tegen de Spaanse overheid door de inname van Den Briel op 1 april. Overal in Nederland werd dat feit op of rond 1 april herdacht en gevierd. Ook Zierikzee en Schouwen-Duiveland wilden niet achterblijven. De feestviering viel in Zierikzee vrij laat, namelijk in juli. Eind juli was Zierikzee overgegaan naar de zijde van de Prins. Hoewel men laat met de voorbereidingen startte wist men snel het benodigde geld bijeen te krijgen. Men ging met intekenlijsten de burgerij langs en deed ook een beroep op de inwoners van de plaatsen op Schouwen-Duiveland.
De commissie deed een dringend beroep om geld te geven, "men heeft wel eens spottend gezegd: "Nederland zou nooit den vrijheidskrijg begonnen hebben, zoo Alva den zuinigen Hollander niet in de beurs had getast". Laat er in die lastertaal eenige waarheid schuilen (er zijn er zeker geweest die eerst daardoor er toe gebracht werden zich bij de groote volksbeweging aan te sluiten), wij behoeven het ons niet te schamen, indien we maar toonen kunnen en willen, dat, zoo we al aan geen vreemde de beschikking gunnen over onze beurs, wij zelven de vrije beschikking daarover behouden hebben, dat, al willen we ons niets laten nemen, we wel bereid zijn veel te geven" ( inv.nr. 5). De feestviering zou plaatshebben op 16 juli 1872.
De stad was rijk versierd met poorten en de huizen waren getooid met slingers. Velen hadden het portret van Willem van Oranje met kransen versierd en geplaatst bij hun huizen. Om zeven uur werden de feesten geopend met kanonschoten gevolgd door een rondgang van het muziekkorps van de schutterij. Om negen uur hield ds. H.A. Gillot in een overvolle Nieuwe Kerk een rede. De Zierikzeesche Courant meldde zijn lezers: "Het was een verheffend schoone aanblik over die vergadering van arm en rijk, groot en klein in de wereld, maar toch allen gelijk zich gevoelende in het vrije Vaderland en voor Gods aangezicht". In "schoone taal" herinnerde de Hervormd predikant aan de heldendaden van het voorgeslacht. Met veel zang werd de rede omlijst. "Hartverheffend was de indruk teweeg gebracht door dat oude Wilhelmus uit den mond der kinderen". "Met krachtige opwekking tot betrachting en in eere houden der oude Vaderlandsche deugden" eindigde ds. Gillot zijn feestrede. Helaas regende het die morgen, maar om elf uur brak gelukkig de zon door.
Om twaalf uur begon een historische optocht waarbij geprobeerd werd een overzicht te geven van de geschiedenis van de oorlog tegen Spanje. In historische kostuums trok de stoet door de Zierikzeese straten. Rond twee uur gaf een muziekkorps van het 5de regiment infanterie een concert bij de Oude Haven. Om vijf uur trok de stoet verder de stad in, "De Watergeuzen zwaaiden vroolijk hun enterbijlen en zongen en jubelden lustig door". Rond half zeven sprak burgemeester mr. B.C. Cau een dankwoord tot de organisatoren. "Toen deze (de voorzitter van de feestcommissie, jhr.mr. G.L. Schorer) daarop een krachtvol woord wijdde aan de vrijheid en het vaderland en voorstelde ter eere van ons vaderland een algemeenen uitroep aan te heffen, toen scheen er aan de opgewonde toejuichingen geen einde te komen. De muziek viel telkens met een vaderlandsch lied in en de vreugde steeg ten top". 's Avonds was de Oude Haven, die rijk versierd was, opnieuw het middelpunt. Om tien uur voeren de watergeuzen de Oude Haven binnen. Op één van de boten speelde het muziekkorps van het 5de regiment infanterie. De avond werd besloten met een prachtig vuurwerk. De volgende dag, woensdag 17 juli, kregen de Zierikzeeënaars nog een kleine toegift. 's Middags concerteerde weer het muziekkorps van het 5de regiment infanterie en 's avonds om zeven uur volgde nog een kleine rondgang van de feestcommissie met de watergeuzen (inv.nr. 14).
De feestcommissie, vrijwel allen uit de voorname burgers van de stad, bestond uit de heren jhr.mr. G.L. Schorer (voorzitter), C. van der Vliet Dz., mr. J.P.N. Ermerins, G. de Bruijne, mr. J.M. Isebree Moens, J.J. van Uije, ds. F.W.N. Hugenholtz, ds. H.A. Gillot, mr. J.A. Bolle, jhr.mr. L. van Citters, mr. J.C. van der Lek de Clercq, J. van der Vliet, C. Mazure, jhr.mr. J.W.D. Schuurbeque Boije, W.C. de Crane Jr., J.A. van der Halen, M.L. Voorloop, J. Lammers Sr., J. Lammers Jr., A.G. Kijn (penningmeester) en J. Verdoorn Az. (secretaris).
Erevoorzitter was burgemeester mr. B.C. Cau.
De commissie, die over weinig tijd beschikte, slaagde er op vlotte wijze in de benodigde gelden bijeen te brengen en een zeker ook voor die tijd omvangrijk programma samen te stellen.
De algemene commissie deelde zich in afzonderlijke commissies verder in. Er waren commissies voor de muziek, de kerk, de optocht, de decoratie, illuminatie enz. en voor het vuurwerk (inv.nr. 12).
Na afloop van het feest was er een nadelig saldo van ƒ.178,20½, dat de commissie voornamelijk uit eigen middelen op tafel legde.
In de laatste vergadering op 10 januari 1873 werd besloten alle de stukken betrekkelijk de feestviering te deponeren op het stadhuis te dezer stede"(inv.nr. 1)
Erevoorzitter was burgemeester mr. B.C. Cau.
De commissie, die over weinig tijd beschikte, slaagde er op vlotte wijze in de benodigde gelden bijeen te brengen en een zeker ook voor die tijd omvangrijk programma samen te stellen.
De algemene commissie deelde zich in afzonderlijke commissies verder in. Er waren commissies voor de muziek, de kerk, de optocht, de decoratie, illuminatie enz. en voor het vuurwerk (inv.nr. 12).
Na afloop van het feest was er een nadelig saldo van ƒ.178,20½, dat de commissie voornamelijk uit eigen middelen op tafel legde.
In de laatste vergadering op 10 januari 1873 werd besloten alle de stukken betrekkelijk de feestviering te deponeren op het stadhuis te dezer stede"(inv.nr. 1)
De algemene commissie deelde zich in afzonderlijke commissies verder in. Er waren commissies voor de muziek, de kerk, de optocht, de decoratie, illuminatie enz. en voor het vuurwerk (inv.nr. 12). Na afloop van het feest was er een nadelig saldo van ƒ. 178,20½, dat de commissie voornamelijk uit eigen middelen op tafel legde. In de laatste vergadering op 10 januari 1873 werd besloten alle de stukken betrekkelijk de feestviering te deponeren op het stadhuis te dezer stede" (inv.nr. 1).
Door een bijgevoegde inventaris van het archief (inv.nr. 16) was het eenvoudig te controleren in hoeverre het archief nog compleet was. De inventarisnummers 8 en 12 bleken te zijn overgebracht naar de bibliotheek waaruit ze weer teruggebracht werden naar het archief. De foto van het geuzenschip bleek zich in de historisch-topografische atlas te bevinden. De foto van jhr. W.M.H. de Jonge als Prins van Oranje werd ook daarheen overgebracht (inventarisnummer 13)
laatste wijziging 25-12-2021
16 beschreven archiefstukken
Inventaris
2. Bijzonder
5373 Commissie tot regeling der feestviering van het driehonderdjarig bestaan der Nederlandsche onafhankelijkheid te Zierikzee, 1872-1873
Inventaris
2.
Bijzonder
laatste wijziging 25-12-2021
16 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1872-1873
Vestigingsplaats:
Zierikzee
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris (oud nr 373)
Jaar bewerking:
1979
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Zierikzee, Laan van St. Hilaire
Collectie:
Gemeente Schouwen-Duiveland
Categorie:
laatste wijziging 25-12-2021
16 beschreven archiefstukken
