Uw zoekacties: Coöperatieve Electrische Centrale Sint Maartensdijk, 1918-1954 (1960)

537 Coöperatieve Electrische Centrale Sint Maartensdijk, 1918-1954 (1960) ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Plaatsingslijst
Op 17 oktober 1918 werd te Sint Maartensdijk de Coöperatieve Electrische Centrale opgericht. Doel van de coöperatie was het 'aanleggen en exploiteren' van een 'door haar aan te leggen ... inrichting tot levering van electrische stroom aan hare leden en aan derden, alsmede het aanleggen der geleidingen en het leveren van alle artikelen, welke met het bedrijf verband houden'.
De leden van de vereniging kwamen minimaal één maal per jaar bijeen in een algemene vergadering. Hierin werden de leden van het bestuur, de plaatsvervangende leden en de raad van toezicht gekozen. Daarnaast bezat deze vergadering de bevoegdheid om de boekhouder te benoemen. Het bestuur voerde het beheer en was belast met de dagelijkse leiding van de centrale. Naast andere verplichtingen moest zij jaarlijks aan de raad van toezicht rekening en verantwoording afleggen. De raad van toezicht had onder andere tot taak de boekhouding te controleren.
De centrale werd na de Eerste Wereldoorlog opgericht vanwege een tekort aan petroleum voor de verlichting. Initiatiefnemers waren enkele bewoners van Sint Maartensdijk. Men kreeg van Gedeputeerde Staten van Zeeland een concessie voor 35 jaar.
In de eerste jaren verliep de exploitatie moeizaam, in 1925 bedroeg de schuld 170.000 gulden. Dit werd veroorzaakt door de toenmalige hoge kosten van materiaal en het feit dat slechts 180 van de 500 huizen in Sint Maartensdijk stroom afnamen van de centrale. Door een renteloos voorschot van 30.000 gulden van enkele leden, een subsidie van duizend gulden per jaar gedurende tien achtereenvolgende jaren van de gemeente Sint Maartensdijk en een toename van het aantal afnemers van stroom van de centrale werd de financiële situatie steeds beter. Ook werd een tariefsverhoging doorgevoerd. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak had de centrale nog een schuld van omstreeks 73.000 gulden. De laatste jaren is toen de winst ongeveer 6000 gulden per jaar geweest.
Ten gevolge van een tekort aan stookolie na juni 1941 moest de centrale een contract sluiten met de Provinciale Zeeuwsche Electriciteits Maatschappij (PZEM) voor de levering van stroom. Aangezien de centrale gelijkstroom produceerde en de PZEM wisselstroom leverde moest deze stroom voor levering omgezet worden. Na de oorlog bleek het niet mogelijk winstgevend te produceren. Tal van besprekingen tussen PZEM, centrale en provinciaal bestuur inzake overname van het bedrijf voor afloop van de concessie bleven vruchtenloos.
Op 1 januari 1954 verliep de concessie die niet werd vernieuwd. De coöperatie werd geliquideerd en de PZEM nam de stroomlevering over. Hiervoor moesten de electriciteitsleidingen in de woningen aangepast vanwege de overstap van gelijk- op wisselstroom. Ook installaties, bedrijfsmotoren en dergelijke moesten aangepast dan wel vernieuwd worden. Dit bracht aanzienlijke kosten met zich mee. Hier stond tegenover dat de PZEM tegen een lager tarief stroom kon leveren, zodat op de lange duur de inwoners van Sint Maartensdijk goedkoper uit waren.
Het tekort van de coöperatie na verkoop van gebouwen en machines bedroeg 35.000 gulden. De grote vraag was wie voor de schuldenlast moest opdraaien, alleen de leden van de coöperatie of de gehele gemeenschap van Sint Maartensdijk. Als argument voor laatstgenoemde mogelijkheid werd aangedragen dat deze gemeenschap gedurende de laatste tien jaar van het bestaan van de Centrale bijna honderd procent was aangesloten op het net en dus ook profijt genoten had. Uiteindelijk hebben de leden bijgedragen tot de sanering van de schuld.
In 1971 schonk W.L. Blindenbach, notaris te Sint Maartensdijk, het archief aan het Rijksarchief in Zeeland (Aanwinst 1971.66). Waarschijnlijk is hij betrokken geweest bij de liquidatie van de vereniging.
Het archief is vrijwel compleet. Jaarrekeningen voor 1940 zijn niet aangetroffen, ook na 1953 ontbreken deze. Daarom zijn de bijlagen tot de rekeningen over deze jaren bewaard. De overige zijn vernietigd, hiervan is een verklaring van vernietiging opgemaakt.
Inventaris
18 Vergunning van Gedeputeerde Staten van Zeeland voor de aanleg en exploitatie van een elektriciteitscentrale, doorslag, z.d.. 1 stuk
537 Coöperatieve Electrische Centrale Sint Maartensdijk, 1918-1954 (1960)
Inventaris
18
Vergunning van Gedeputeerde Staten van Zeeland voor de aanleg en exploitatie van een elektriciteitscentrale, doorslag, z.d.. 1 stuk
Datering:
z.d.
Vorm:
1 stuk
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Organisatie: Zeeuws Archief

Kenmerken

Datering:
1918-1954 (1960)
Omvang:
1 meter
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Plaatsingslijst
Jaar bewerking:
1991
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland