Uw zoekacties: Beoosten Blij Benoordenpolder, (1595) 1652-1965

3717 Beoosten Blij Benoordenpolder, (1595) 1652-1965 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
3717   Beoosten Blij Benoordenpolder, (1595) 1652-1965
Inleiding
Ligging : Gemeente Axel
Kadastrale grootte : 977.00.23 ha.
Belastbare oppervlakte : 926.25.35 ha.
Hoogteligging : 0,9 M.-N.A.P. tot 1,5 M. + N.A.p.
Bedijkt : 1654.
Op 31 maart 1595 werd octrooi verleend aan de Magistraat van Axel om de schorren van Beoostenblij te bedijken. Op 5 maart 1596 gaf het stadsbestuur aan Rombout van Wagtendonk en Cornelis Aerssens 1000 gemeten land in Beoostenblij om te bedijken. Op 2 augustus van datzelfde jaar viel Hulst weer in de handen van de Spanjaarden en werd het land wederom geïnundeerd. Volgens de bedijkers bedroeg de schade zo'n 40.000 gulden (archief polder Catharina, inv.nr 17).
Op 27 december 1597 werd een vernieuwd octrooi verleend. De bedijking liet echter lang op zich wachten. Op 24 juli 1610 verscheen er een oproep aan alle geïnteresseerden om mee te werken aan de bedijking van het land van Beoostenblij en de vraag om eigendomsbewijzen over te dragen aan de heer Boreel, de grootste geïnteresseerde van deze landen (inv.nr 1, folio 5v).
De oorzaak dat de bedijking zo lang op zich liet wachten was dat men het niet eens kon worden over de kosten. Na de Vrede van Munster in 1648, was de toestand zodanig, dat men in alle rust tot een grote bedijking kon overgaan. Op 16 april 1652 werd bepaald dat de rechten van de bedijkers nog steeds geldig waren; op 19 november maakten de geïnteresseerden een instructie voor de aan te vangen bedijking, ook de aanbesteding vond weldra plaats (inv.nr 1, folio 6r-7r, 9v-14v).
Voor de uitvoering van de bedijking werden zes hoofdgecommitteerden aangesteld, die per tweetal om de veertien dagen toezicht zouden houden in een bouwkeet, ‘’s Heeren Huys’ genaamd. Naast hen functioneerden vier gezworenen (inv.nr 1, 1652, 1653).
Bij de bedijking was men aangewezen op de twee octrooien van 1595 en 1597. Dit leverde problemen op, omdat men niet wist hoe het gebied van de bedijking nu precies liep. Op de eerste vergadering van de hoofdgecommitteerden en de gezworenen stelde men de loop van de dijk vast: vanaf de vesting Axel naar het oosten tot aan Reijgersbosch en van Reijgersbosch naar het noorden naar de hoek met de Pouckepolder. In deze hoek werd de sluis gebouwd (inv.nr 1, 20 november 1652).
Op 7 januari 1654 ontstond er door toedoen van een stormvloed behoorlijke schade aan de bedijking. Zomer 1654 was de bedijking en drooglegging van de polder een feit en kon men overgaan tot de verkaveling en taxatie van de grond (inv.nr 1, 1654).
De kosten van de bedijking waren hoog. De aanleg van de dijk kostte £ 20.251 Vlaams. Daar kwamen nog £ 6.660 Vlaams kosten van de eerste bedijking van 1596 bij en de interest, die de bedijkers Van Wagtendonk en Aerssens hadden gedorven over de periode van 60 jaar, wat met een bedrag van £ 48.000 Vlaams kwam op een totaal bedrag van £ 75.000 Vlaams (inv.nr 1, folio 6r-7r, 9v-14v). Daarbij kwamen nog de kosten voor de bouw van de sluis, de duiker en de inrichting van de polder. Ook de stormvloed van januari 1654 zorgde voor onverwachte uitgaven. Daardoor was de financiële basis voor de bedijking zo zwak, dat men op de vergaderingen het geschrei en geklaag van de arbeiders om geld kon horen. ‘Maar de kas was gansch en geheel leeg‘. Toch ging de inrichting van de polder door; koolzaad werd gezaaid, imkers plaatsten bijenkorven, wegen werden aangelegd en kavels geploegd. Uit de onderverdeling van de kavels blijkt dat er vroeger veel geestelijke goederen in het land van Beoostenblij lagen: kloosters te Gent en kapellen en parochies in het land van Axel en Beoostenblij (inv.nr 1, 1655).
De stukken land die openbaar werden aangeboden ter verkoop, werden door het polderbestuur aangekocht. Zo probeerde het bestuur de invloed van andere eigenaren en de geldelijke verplichtingen van tiendheffers te omzeilen (inv.nr 1, 1655-1682). Rond 1700 werd er een verdedigingslinie aan de oostkant van de polder aangelegd, langs de Oude Zeedijk. Deze linie bestond uit de drie forten Nassau, Kijkuit en Zeelandia.
In de achttiende eeuw was de polder driemaal oorlogsgebied. Gedurende de Spaanse Successieoorlog (1702/13) had men veel last van ingekwartierde soldaten en in de Oostenrijkse Successieoorlog (1740/48) werd de linie onder water gezet. De sluis liep daardoor schade op, omdat ze voor een gedeelte werd uitgebroken en uitgespoeld om deze inundatie te bewerkstelligen. Bij de Franse aanval op Axel in mei 1747 werd de linie beslecht, maar direct het jaar daarna tijdelijk hersteld. De forten werden door de polder onderhouden op kosten van de Staten van Zeeland (inv.nrs 240-241). In 1794 was de polder voor de derde maal oorlogsgebied, toen de Franse legers het land invielen. Staats-Vlaanderen werd bij Frankrijk ingelijfd.
Na de bedijking van de polder Beoosten en Bewesten Blij in 1790 ten zuiden van de polder werd er een weg op de Liniedijk - die nu zijn functie als waterkerende dijk had verloren - aangelegd. De afwatering van de polder vond plaats door de bij de bedijking aangelegde sluis in de Pouckepoldersedijk in het Hellegat. Regelmatig vonden er herstelwerkzaamheden plaats aan de sluis (inv. nrs 216-217). In 1844 ging de polder meedoen aan de afwatering via de Oostelijke Rijkswaterleiding (inv.nr 211). De oude zeesluis werd, door toedoen van de afsluiting van het Hellegat door de bedijking van de Catharinapolder, in 1846 afgebroken (inv.nr 218).
Omstreeks 1880 traden er stremmingen op in de afwatering van het polderwater in de Zaamslagpolder (archief Zaamslagpolder, inv.nr 173). De aard van de polder is vrij, niet-waterkerend.
In 1774 werd aan de gezworenen opgedragen ‘een behoorlijken inventaris’ te maken van de ‘documenten desen polder toebehorende’. Het product van hun arbeid is nog in het archief aanwezig (inv.nr. 40). Bestudering van deze oude en andere inventarissen die zich nog in het archief bevinden geeft aan dat het archief redelijk compleet is. Voor de inventarisatie besloeg het archief een lengte van 4,0 meter. Na inventarisatie en selectie tot vernietiging bleef er 2,7 meter over.
laatste wijziging 21-06-2023
259 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Datering:
(1595) 1652-1965
Andere namen:
Polder Beoosten Blij Benoorden
Regio:
Midden Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1989
Titel publicatie:
L.M. Hollestelle, ‘Inventaris van het archief van de polder Beoosten Blij Benoorden, (1595) 1652-1965’, in: Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Axeler Ambacht, 1595-1965 (Terneuzen : Waterschap De Drie Ambachten, 1989) 83-102
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 21-06-2023
259 beschreven archiefstukken