361.1 Rijkswaterstaat Directie Zeeland, Regionale Directie, (1664) 1800-1980 (1983) ( Zeeuws Archief )
361.1
Rijkswaterstaat Directie Zeeland, Regionale Directie, (1664) 1800-1980 (1983)
Inleiding
2. Geschiedenis van de archieven
361.1 Rijkswaterstaat Directie Zeeland, Regionale Directie, (1664) 1800-1980 (1983)
Inleiding
2.
Geschiedenis van de archieven
Op grond van instructies aan het personeel van de waterstaat was iedereen verplicht zijn archief behoorlijk te bewaren. Bij overplaatsing, ontslag of overlijden diende het archief aan de opvolger te worden overgedragen. Veelal werd daarvan een proces-verbaal opgemaakt. Omdat over de periode 1800-1950 weinig processen-verbaal van overdracht bewaard zijn gebleven en er bovendien veel archiefbescheiden verloren zijn gegaan, bleek het onmogelijk de geschiedenis van het archief exact te reconstrueren.
Een Koninklijk Besluit uit 1931 schreef voor dat alle archiefstukken van voor 1 april 1849 overgebracht moesten worden naar een rijksarchiefbewaarplaats (KB nr 32, 1 augustus 1931). In 1932 werd het directiearchief van Rijkswaterstaat Zeeland over voornoemde periode overgebracht naar het Rijksarchief in Zeeland te Middelburg. Na de oorlog heeft M.P. de Bruin dit archief geïnventariseerd, waarna in 1953 zijn inventaris Archieven van de Rijkswaterstaat in Zeeland (1664) 1800-1849 (1859) ('s-Gravenhage 1953) verscheen. Van het archief over de periode 1850-1910 bleken, naast 1 meter correspondentie, alleen de ingangen bewaard te zijn. Het overige archief ging verloren door de brand in het Oost-Indisch Huis (waar het wegens plaatsgebrek in het pand Sint Pieterstraat 52 was opgeslagen) als gevolg van de beschietingen op Middelburg van 17 mei 1940. Het archiefgedeelte over voornoemde periode dat niet verloren is gegaan, is op 27 augustus 1969 door Rijkswaterstaat overgedragen aan het Rijksarchief in Zeeland te Middelburg.
Het directiearchief over de periode 1911-1949 was verre van compleet. Als gevolg van vernietiging ontbreekt de serie bestekken bijna volledig. Ook vele beleidsmatige stukken zijn verdwenen. Deze selectie moet omstreeks 1960 hebben plaatsgevonden. Dit archiefgedeelte is in de jaren 1978-1980 overgebracht naar het Rijksarchief in Zeeland te Middelburg, alwaar in 1982 een voorlopige inventaris op dit bestand gereed kwam. Uit het archief over de periode 1950-1980 was hoegenaamd niets vernietigd. Er was alleen geselecteerd in de stukken die niet tot een zaak hadden geleid en in de financiële bescheiden. Dit archief werd bewaard in Middelburg in de Vrijlandstraat 33 en in Vlissingen in de Spuistraat 80.
Het archief dat gevormd is in de periode 1800-1824 kende oorspronkelijk een rubrieksgewijze ordening, waarbij de stukken per jaarblok werden opgeborgen. De rubrieken hadden betrekking op geografisch afgeperkte gebieden (plaats of eiland). Verder was er sprake van de rubrieken 'dispositiën' en 'financiële stukken'.
Later zijn de stukken betreffende dezelfde rubriek, uit opeenvolgende jaren tot banden en onderwerpbundels samengevoegd. De oorspronkelijke ordening was derhalve niet altijd te reconstrueren. Behalve een stukkenlijst van archiefbescheiden daterende van voor het jaar 1815 (1859, rubriek A), ontbraken eigentijdse ingangen.
In de periode 1814-1825 had Zeeuws-Vlaanderen een eigen hoofdingenieur (inv.nrs 207-249). Deze situatie duurde tot 1825 toen de gehele Directie Zeeland onder één hoofdingenieur viel. Het ordeningsstelsel dat de hoofdingenieur voor zijn 'Zeeuws-Vlaamse' archief gebruikte, paste hij vanaf 1825 ook (aangepast) toe in het directiearchief. Het directiearchief over de periode 1825-1859 was geordend volgens een alfabetische rubriekenstelsel, toegankelijk middels agenda's, en repertoria ingericht naar rubriek (inv.nrs 250-363). Een aantal series werd evenwel apart gehouden (inv.nrs 365-495).
Het archief over de periode 1860-1949 was eveneens geordend volgens een alfabetisch rubriekenstelsel, dat echter afweek van het ordeningsstelsel dat gebruikt werd in de periode 1825-1859. Het was toegankelijk door agenda's, vanaf 1909 ook door trefwoordenindices (inv.nrs 496-715). Ook in deze periode werden een aantal series apart gehouden (inv.nrs 716-751).
Het jongste archiefbestand, dat de jaren 1950-1980 omvat, was zaaksgewijs geordend naar het classificatiesysteem van C. Huisman ('code-Huisman'). De ingangen bestonden uit een dossierinventaris op losse kaartjes, alsmede indicateurs van het fichedoorschrijfsysteem.
Bij de archieven werden drie gedeponeerde archieven aangetroffen, te weten: stukken afkomstig van de voormalige landinspecteuren in het gewest Zeeland, 1664-1800 (inv.nrs 196-206), van de oud-opzichter-generaal in Staats-Vlaanderen J.W. Raven, 1791-1815 (inv.nrs 247-249) en het archief van het Agentschap der Domeinen te Sas van Gent van het Amortisatiesyndicaat, 1828-1841 (inv.nrs 493-495). Het eerstgenoemde archiefdeel zal door toedoen van hoofdingenieur Schraver, die van 1796 tot 1800 landinspecteur was, terecht gekomen zijn in het directiearchief. Het Agentschap der Domeinen te Sas van Gent van het Amortisatiesyndicaat beheerde en onderhield vanaf 1829 de zijtak van de grote weg nr 10 strekkende van de haven van Breskens tot de Belgische grens, het Kanaal van Terneuzen en het zijkanaal naar Hulst. In 1840 werd het syndicaat ontbonden. De Agent der Domeinen te Sas van Gent moest alle stukken betreffende waterstaatsaangelegenheden overdragen aan de hoofdingenieur van de waterstaat.
laatste wijziging 14-11-2023
1.951 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 288 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 14-11-2023
1.951 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 288 bestanden
Bijlagen
laatste wijziging 14-11-2023
1.951 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 288 bestanden
Kenmerken
Datering:
(1664) 1800-1980 (1983)
Omvang:
112 meter
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1989
Titel publicatie:
Centrale Archief Selectiedienst (CAS), Inventaris van de archieven van Rijkswaterstaat in Zeeland (1664-) 1800-1980 (-1983). Deel I. Regionale directie. CAS-inventaris 48 (Winschoten 1989)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 14-11-2023
1.951 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 288 bestanden