Uw zoekacties: Waterschap Oud en Jong Breskens, 1621-1966

3567 Waterschap Oud en Jong Breskens, 1621-1966 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
3567   Waterschap Oud en Jong Breskens, 1621-1966
Inleiding
Het Waterschap Oud en Jong Breskens is ingesteld voor het gezamenlijk beheer van de Oud Breskenspolder en de Jong Breskenspolder. In 1830 verklaarde de overheid beide polders calamiteus. Bij Koninklijk Besluit van 19 juli 1871 werd het zogenaamde ‘buitenbeheer’ afgescheiden en ondergebracht in de daartoe ingestelde Waterkering van het calamiteuze waterschap Oud en Jong Breskens. Met ingang van 1 januari 1966 werden waterschap en waterkering opgenomen in het Waterschap Het Vrije van Sluis en maakten daarin deel uit van het district Groede.
De Jong Breskenspolder heeft een oppervlakte van 45 hectare. In de westhoek van de polder heeft fort Napoleon gelegen. De Oud Breskenspolder heeft een oppervlakte van 567 hectare en behoort tot het afwateringsgebied Nieuwesluis. In het oosten van de polder ligt Breskens, met ten noordwesten daarvan het voormalige fort Frederik Hendrik. In het westen van de polder ligt de Zoete Kreek. De Groot of Oud Breskenspolder ligt onder één dijkage met de zuidelijke aangrenzende Schallegalle- en Parasijspolder.
In de vijftiende eeuw ontstonden in de monding van de huidige Westerschelde, ten noorden van de Groedsche polders, de schorren van Breskenszand. Door Maximiliaan van Oostenrijk werd in 1487 voor deze schorren bedijkingsoctrooi verleend aan Philips van Kleef, heer van Ravestein. De inpoldering werd echter uitgesteld omdat Philips van Kleef zich tijdens de burgeroorlog (1488-1492) aan de zijde van de opstandelingen schaarde. In 1510 werd volgens een nieuw octrooi (6 april 1510) de Groot Breskenspolder ingepolderd. In 1527 (bij octrooi van 12 januari 1527, uitgegeven door Philips van Kleef, heer van Breskens) werd een nieuw deel van Breskenszand bedijkt, namelijk de Jong Breskenspolder. Vermoedelijk is Groot Breskens veranderd in Oud Breskens.
Naast deze twee bedijkingen werden verschillende kleinere bedijkingen op Breskenszand uitgevoerd; het gebied bleef echter niet vrij van inundaties. De kleinere bedijkingen gingen verloren, de Oud en Jong Breskenspolder bleven bespaard, zij het dat Jong Breskens een groot deel van zijn schorren weer aan de zee prijs moest geven. Rond 1583/1585 had Parma een groot gedeelte van Vlaanderen in handen. Op de opmars te stuitten werd West-Zeeuws-Vlaanderen onder water gezet. Ook Oud en Jong Breskens inundeerden. In 1595 werd door ambachtsheer de hertog van Kleef aan de Staten van Zeeland verzocht om de heerlijkheid van Breskenszand ‘weder in state te mogen brengen’ en ‘dat de landzaten aldaar vrijelijk woning en hun nering doen mochten’. Dit verzoek werd echter door de Staten afgewezen.
Op 11 november 1609 werd door Staten-Generaal aan Nicolaas Cauwe (deze had de heerlijkheid van Breskenszand in pacht verkregen van wijlen de laatste hertog van Kleef) octrooi tot bedijking verleend en 1610 werden de polders Oud en Jong Breskens weer ingepolderd. Tijdens de stormvloed van 16 januari 1682 overstroomde de Jong Breskenspolder en de ten oosten ervan gelegen Barbarapolder. Van de Oud Breskenspolder bleven slechts de hoogste delen van de polder droog. Men slaagde er in om de Oud en Jong Breskenspolder te behouden; de Jong Breskenspolder leed echter grote verliezen.
In 1840 vermeldde Van der Aa over de Jong-Breskens dat er 32 hutten in de polder gelegen waren, verdeeld in twee gehuchten of buurten Waterloo en Nieuwe-Veer, met ongeveer 200 bewoners. Ook stond in de polder het fort Willem I. Aan de Nieuwe Sluis was een haventje voor rijsschepen, waar soms ook graan werd verscheept. Het beheer was in handen van de Oud Breskenspolder.
De Oud Breskenspolder werd volgens Van der Aa in 1480 of 1486 onder de naam Breskenszand ingedijkt, maar inundeerde in 1570 tijdens een storm van 1 en 2 november; ook hij vermeldde dat bij octrooi van 11 november 1609 de polder weer werd ingedijkt. Ook vermeldde hij nog dat het fort Napoleon, ook wel Frederik-Hendrik of het Groote Fort genaamd in de polder gelegen was en het fort Havenfort, opgericht tijdens de Belgische Opstand. Tussen beide forten stond de versterkte toren Nassau. Op de meest noordelijke punt was het overzetveer naar Vlissingen. Naast het dorp kende de polder 80 huizen waaronder 6 boerderijen en 560 inwoners. Het dijkbestuur bestond in 1840 uit een dijkgraaf, twee gezworenen en een penningmeester.
Het archief van het Waterschap Oud en Jong Breskens was reeds eerder geïnventariseerd. De indeling van deze inventarisatie is aangehouden. Bij die inventarisatie waren de archieven van waterschap en waterkering niet gescheiden. Wel was bij de belangrijkste series (notulen, correspondentie, rekeningen, begrotingen, grootboeken en kohieren van het dijkgeschot) na 1871 onderscheid gemaakt tussen het ‘binnenbeheer’ (door het waterschap) en het ‘buitenbeheer’ (door de waterkering). Bij de overige stukken was slechts sporadisch aangegeven of de stukken onderdeel waren van de administratie van het waterschap of de waterkering. Er is voor gekozen deze situatie te handhaven.
In de correspondentie bevinden zich nog vele stukken betreffende oorlogshandelingen. De inventaris bevat tevens gedeponeerde archiefstukken van de heerlijkheid Breskens en Breskenszand. Opvallend is dat zowel in het polderarchief als het heerlijkheidsarchief zich stukken over de bedijking van de schorren bevinden. Deze indeling is eveneens aangehouden. Voor een volledig beeld is het raadzaam beide archieven te raadplegen.
laatste wijziging 28-02-2023
802 beschreven archiefstukken
Inventaris
1. Stukken van algemene aard
2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
3567 Waterschap Oud en Jong Breskens, 1621-1966
Inventaris
2.
Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
Organisatie: Zeeuws Archief
laatste wijziging 26-02-2023
3. Gedeponeerd archief van de heerlijkheid Breskens en Breskenszand
laatste wijziging 28-02-2023
802 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Datering:
1621-1966
Andere namen:
Oud Breskenspolder / Polder Oud Breskens, Jong Breskenspolder / Polder Jong Breskens, bevat tevens het archief van de Waterkering van het calamiteuze Waterschap Oud en Jong Breskens (1870-1966)
Regio:
West Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
2004
Titel publicatie:
M.J. Louisse, ‘Inventaris van het archief van het Waterschap Oud en Jong Breskens, 1621-1966’, in: ‘[Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Het Vrije van Sluis 1518-1977]’ (Terneuzen : Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, 2005)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 28-02-2023
802 beschreven archiefstukken