3320 Klein-Bettewaarde of Saspolder, 1791-1958 (1959) ( Zeeuws Archief )
3320
Klein-Bettewaarde of Saspolder, 1791-1958 (1959)
Inleiding
De polder Klein-Bettewaarde of Saspolder was 102 ha. groot, de belastbare oppervlakte was eveneens 102 ha. De polder werd in 1646 bedijkt en wel volgens octrooi van 22 februari 1646, verleend aan de Heren van Zierikzee en van de Vierbannen van Duiveland. In hetzelfde jaar werd het Dijkwater, het restant van de Gouwe, die Schouwen van Duiveland scheidde, afgesloten door een sluis bij Zierikzee, het zogenaamde "Verste Sas". De polder werd daarom ook wel Saspolder genoemd. Daar deze sluis echter niet voldoende was, werd in 1671 nog een sluis gebouwd, het zogenaamde "Dienste Sas". Deze "Sassen" werden gebouwd omdat men het Dijkwater als Spuiboezem wilde benutten voor het havenkanaal van de stad Zierikzee in het zuiden en de haven van Dreischor in het noorden. In 1825 liet men echter na het "Verste Sas" te sluiten, zodat enkele polders langs het Dijkwater overstroomden. Mede door dit voorval besloot de gemeenteraad van Zierikzee in 1842 om het "Verste Sas" te vervangen door een gronddam. Dit werk werd in 1843 uitgevoerd. In 1899 werd het "Dienste Sas" vervangen door een dam met duiker, omdat de tramlijn Brouwershaven-Zijpe hierover moest lopen. Het Oude Sas werd vervangen door een nieuwe. Eveneens in 1899 werd het Dijkwater afgesloten. De suatie vond daarna plaats door de nieuw gebouwde sluis. De begrenzingen van de polders waren als volgt: in het noorden en het westen grensde de polder aan het Dijkwater, in het zuiden en in het oosten aan Groot-Bettewaarde.
Bij de stormvloed van 1682 kwam de polder onder water te staan. Van overige stormvloeden heeft de polder weinig schade gehad, anders was dit in 1953, de polder kwam dras te staan, ten gevolge van de stormvloed; de polder kon zijn water niet meer kwijt. Ook kwam dit door kwelwater (water dat door doorsijpeling de polder binnenkomt). De suatie van de polder geschiedde sinds 1899 via duikers naar de Groot-Bettewaardepolder en het Dijkwater. Het oppervlaktewater wordt sinds 1957 geloosd via het gemaal "'t Sas" bij Zierikzee. Het water komt daar in de haven terecht. De polder Klein-Bettewaarde was een vrije niet-waterkerende polder. Het algemeen bestuur van de polder bestond uit het college van dijkgraaf en ingelanden. Dit college had de wetgevende macht in de polder, gaf verordeningen uit en moest de werkzaamheden van het dagelijks bestuur goedkeuren. Het stelde ook de begroting en de rekening (voorlopige vaststelling) vast. Het dagelijks bestuur van de polder bestond uit het college van dijkgraaf en gezworenen. In Klein-Bettewaarde betekende dat de dijkgraaf en één gezworene. In 1873 ontstond er een verandering in het bestuur. De polder kreeg van Gedeputeerde Staten toestemming om een dijkgraaf te benoemen, die tevens ontvangergriffier was, maar wat nog opvallender was, er werd een plaatsvervangend dijkgraaf benoemd, wat in strijd was met de 1e zinsnede van artikel 35 van het algemeen reglement.
laatste wijziging 23-09-2023
89 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden
Inventaris
3. Kaarten en technische tekeningen
K-6 1895. Kaarten van de plannen tot afsluiting van de haven van Zierikzee door middel van een schutsluis en het inpolderen van het Dijkwater, schalen 1:10.000 en 1:200, hoogte 311/2 cm., breedte 851/2, 83 en 82 cm., gedrukt, 1895 1 technische tekening (3 bladen)
3320 Klein-Bettewaarde of Saspolder, 1791-1958 (1959)
Inventaris
3. Kaarten en technische tekeningen
K-6
1895. Kaarten van de plannen tot afsluiting van de haven van Zierikzee door middel van een schutsluis en het inpolderen van het Dijkwater, schalen 1:10.000 en 1:200, hoogte 311/2 cm., breedte 851/2, 83 en 82 cm., gedrukt, 1895 1 technische tekening (3 bladen)
Datering:
1895
Beschrijving:
Kaarten van de plannen tot afsluiting van de haven van Zierikzee door middel van een schutsluis en het inpolderen van het Dijkwater, schalen 1:10.000 en 1:200, hoogte 311/2 cm., breedte 851/2, 83 en 82 cm., gedrukt
Datering kaart:
1895
Datering weergave:
1895
Vorm:
technische tekening (3 bladen)
Bronvermelding:
Zeeuws Archief, Klein-Bettewaarde of Saspolder, nr K-6
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Beschikbaarheid:
Bevinden zich in inv.nr. 6
Zie ook:
Organisatie: Zeeuws Archief
laatste wijziging 25-08-2017
laatste wijziging 23-09-2023
89 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden
Kenmerken
Datering:
1791-1958 (1959)
Andere namen:
Polder Klein-Bettewaarde of Sas, Klein Bettewaardepolder
Regio:
Schouwen
Opheffing:
31-12-1958, opgegaan in Waterschap Schouwen-Duiveland (toegang 3300)
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1984
Titel publicatie:
F. Cossee-de Wijs, L.J. Moerland, H. Uil, Gebundelde inventarissen van de archieven van het Waterschap Schouwen-Duiveland [Deel I] (Zierikzee 1984) 105-110 en ... [Deel II:] Kaarten, tekeningen en foto's (Zierikzee 1985) 38
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 23-09-2023
89 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden