Uw zoekacties: Oud-Noord-Bevelandpolder, 1686-1935

3230 Oud-Noord-Bevelandpolder, 1686-1935 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
3230   Oud-Noord-Bevelandpolder, 1686-1935
Inleiding
De polder Oud-Woord-Beveland had in 1954 een kadastrale grootte van 1731.18.49 ha met een balastbare oppervlakte van 1548.14.42 ha en 10.94.16 ha vronen en vrijlanden. Nadat het eiland Noord-Beveland op 4 november 1530 tengevolge van een noordwesterstorm inundeerde, bleef het tot 1598 drijvende, ondanks het feit dat er direct pogingen werden ondernomen om het eiland te beversen. Deze werden echter in 1532 opgegeven.
Tengevolge van stormvloeden en oorlogshandelingen duurde het tot het einde van de 16de eeuw voordat men met de herdijking begon. Eind 1593, begin 1594 maakte Maria van Nassau als voornaamste ambachtsgerechtigde een begin met de onderhandelingen met de Staten van Zeeland over een octrooi tot bedijking van Noord-Beveland en Colijn plaat.
Op 17 mei 1594 verleenden de Staten van Zeeland het bedijkingsoctrooi. De bedijkers vonden de voorwaarden niet voldoende voor de gewaagde onderneming. Na het huwelijk van Philips van Hohenloo met Maria van Nassau probeerde Philips gunstiger voorwaarden te verkrijgen, o.a. de hoge heerlijkheid. Deze werden door de Staten geweigerd, wel ontving men een aanvullend octrooi bij resolutie van 5 april 1596. Op 11 maart 1597 werd men het eens over de verkoop van de gorssen en in het voorjaar van 1598 begon men met de aanleg van de ca. 20 km dijk, die ca. 1895 ha grond zou omsluiten.
De bedijking is voorspoedig verlopen, want reeds in het zelfde jaar werd de dijk gesloten. Wel ondervond men enige tegenslag van hoge vloeden en stormen. Nietemin werden op 9 juli 1598 de landmeters Simon en Cornelis Janss. gemachtigd tot verdeling van de landen tussen Philips van Hohenloo en de andere ambachtsheren.
In de 17de eeuw groeiden de aan- en opwassen ten noorden van de polder. In 1657 werd de Oud 's-Gravenhoekpolder, in 1665 de Ouweleckpolder en in 1671 de Nieuw 's-Gravenhoekpolder bedijkt.
In de 18de eeuw deed de stroming echter haar vernietigend werk en verdwenen de bovengenoemde polders, die eerst de dijken van de Oud-Noord-Bevelandpolder enigszins beschermden, respectievelijk in 1732, 1780 en 1743. Volgens Hattinga verloor de polder voor 1750 reeds gronden. Ook hierna deden zich veelvuldige dijk- en oevervallen voor in het noordelijk gedeelte van de polder.
De verdediging van de onderzeese oever kende men toen nog niet en met het leggen van inlaagdijken trachtte men het water buiten te houden, maar moesten grote stukken grond aan het water worden prijsgegeven. Door de grote kosten die aan de zeewering moest worden besteed, was de polder van 1737 tot aan de vrijverklaring bij Koninklijk Besluit van 25 mei 1864 calamiteus.
De suatie van de polder vond plaats door de uitwateringssluis bewesten Colijnsplaat en door de sluis in Kats, die door aanzanding sedert 1756 niet meer gebruikt werd.
Een verzoek om een nieuwe sluis te Kats werd in 1770 afgewezen, omdat het overvloedige water binnen de vier of vijf dagen weggetrokken was en door de grote kosten die men zou moeten besteden aan een spui, die de suatiegeul op diepte zou kunnen houden. In 1878 en 1913 werd er echter nog op de onvoldoende waterafvoer van het district Kats gewezen.
De Nieuw-Noord-Bevelandpolder sueerde sedert ca. 1672 door een tweetal sluisjes in de Emelissedijk, via de Oud-Noord-Bevelandpolder, op de Oosterschelde. De bijdragen waren zeer gering en bestonden uit het onderhoud van de scheidingsdijk van beide polders. Op 19 juni 1916 werd er een nieuwe overeenkomst gesloten. De Nieuw-Noord-Bevelandpolder zou 1/5 gedeelte van de kosten van de uitwateringssluis en bepaalde waterleidingen dragen.
Ook de Katspolder sueerde via de uitwateringssluis ten westen van Colijnsplaat. Op 12 september 1737 werd het suatiecontract met de Katspolder gesloten, die door een sluisje in de Boomdijk het oppervlaktewater in de Oud-Noord-Bevelandpolder bracht. In 1888 kreeg het bestuur van de polder vergunning om een haven in te richten bij de Glasjesnol. De haven werd aangelegd in de kom die ontstaan was toen in 1881 een gedeelte van de Glasjesnol wegviel en er een inlaagdijk gelegd werd. De haven werd genoemd naar de in deze kom geëxploiteerde oesterput, die echter in 1888 reeds vervallen was, haven de Oesterput.
Het polderarchief tot 1899 is in 1932 geïnventariseerd, zie inv. nr. 70. Ook in de brief van 27 augustus 1874, inv, nr. 55, is er sprake van een inventaris. De brief bevat een uittreksel van de inventaris van de stukken tot 1815. Verder wordt hierin meegedeeld dat van het oud archief vele stukken ontbreken, die waarschijnlijk in het begin van de 19de eeuw door de toenmalige penningmeester zijn opgeruimd.
Door de combinatie van functies in de polderbesturen op Noord-Beveland in één persoon, betreffen enige stukken ook andere polders. Deze zijn in het voornaamste archief, dat van de Oud-Noord-Bevelandpolder opgenomen, zie de inv. nr. 62-64, 77, 210, 212, 233 en 256. De indeling van de inventaris behoeft slechts op één punt enige toelichting. Het zou voor de hand hebben gelegen, indien de periode van 1737 tot 1 januari 1864, een aparte afdeling van deze inventaris had gevormd. Dit is niet gedaan op grond van het feit dat de administratie na de tijd dat de polder calamiteus was, weinig verandering vertoonde.
De polder werd op 1 mei 1935 opgeheven en vormde toen met de Nieuw-Noord-Bevelandpolder het waterschap Oud- en Nieuw-Noord-Beveland.
Literatuur:
De Bruin enWilderom. Tussen afsluitdammen en deltadijken, deel I, Noord-Beveland, 1961.
Provinciale almanak 1935.
Archief Staten van Zeeland, register van octrooien en de resoluties.
laatste wijziging 15-07-2023
414 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 130 bestanden
Inventaris
1. Stukken van algemene aard
2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
3. Kaarten en technische tekeningen
laatste wijziging 15-07-2023
414 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 130 bestanden

Kenmerken

Datering:
1686-1935
Andere namen:
Polder Oud-Noord-Beveland
Regio:
Noord-Beveland
Opheffing:
31-12-1958, opgegaan in Waterschap Noord-Beveland (toegang 3101)
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1968
Titel publicatie:
J.P.B. Zuurdeeg, Gebundelde inventarissen van de oude archieven van het Waterschap Noord-Beveland. Deel I: Polders en waterschappen (z.p. 1970) 206-239
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 15-07-2023
414 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 130 bestanden