Uw zoekacties: Waterschap Ovezand, 1592-1959

3154 Waterschap Ovezand, 1592-1959 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
3154   Waterschap Ovezand, 1592-1959
Inleiding
Het waterschap Ovezand had in 1958 een kadastrale grootte van 755 ha, met een belastbare oppervlakte van 653.95.05 ha schotbare gronden en 47.07.02 ha vronen. Het waterschap omvatte de volgende polders of gedeelten hiervan:
Blazekop (ged.); Belastbare Grootte:111 ha; Bedijkt: voor 1446
Het waterschap Ellewoutsdijk omvat de overige 15 ha.
Calange; Belastbare Grootte:18 ha; Bedijkt: voor 1440
Holle of Oud-Borssele; Belastbare Grootte:59 ha; Bedijkt: 1414
Hollestelle; Belastbare Grootte:91 ha; Bedijkt: 15e eeuw?
Waterstaatskaart 1531.
Nieuwlande (ged.); Belastbare Grootte:21 ha; Bedijkt: voor 1472
Het wat. Nisse-Stelle de overige 13 ha.
Nieuw-Ovezand (ged.); Belastbare Grootte:58 ha; Bedijkt: 1395
Het wat. Baarland de overige 101 ha.
Onze Lieve Vrouwe; Belastbare Grootte:7 ha; Bedijkt: voor 1395
Oud-Ovezand; Belastbare Grootte:61 ha; Bedijkt: 1280
St. Anthony; Belastbare Grootte:219 ha; Bedijkt: 1512
Verlorenkost; Belastbare Grootte:25 ha; Bedijkt: voor 1395
Zak (ged.) Ovezandse Zak; Belastbare Grootte:38 ha; Bedijkt: voor 1401
Het wat. Ellewoutsdijk omvat de overige 59 ha.
Zak (ged.) Nisse-Zak; Belastbare Grootte:5 ha; Bedijkt: voor 1401
Het wat. Nisse-Stelle en Baarland de overige 7 ha.
Het waterschap ligt in de gemeenten Ovezande, Borssele en Driewegen. Ovezand is ontstaan uit een opwas, genaamd Avezand, in het Zwake, waar in 1280 de Oud-Ovezandpolder bedijkt werd. In 1395 erkende hertog Albrecht van Beieren de eigendomsrechten van de heren van 's-Heer Arendskerke, Heinkenszand en Ovezand. Hierna volgden verdere bedijkingen en hield het eiland op afzonderlijk te bestaan door de inpoldering van de Nieuw-Ovezandpolder tegen de polders van West-Baarland. De Hollestellepolder werd in de 15e eeuw? bedijkt. Oorspronkelijk was het een eiland, dat door de bedijking van de St. Anthonypolder in 1512 tegen Borssele werd aangedijkt. De polder is in 1530 ondergelopen, doch werd in 1531 weer beverst. Waarschijnlijk heeft op de plaats waar nu de Hollepolder ligt, de Zellingepolder (185 ha) gelegen, die door de eerste St. Elisabethsvloed van 19 november 1404 is ondergelopen. In 1414 zijn de gronden bedijkt, nadat Philips van Borssele daartoe vergunning had gekregen. In 1953 heeft de polder gedeeltelijk onder water gestaan, doordat de duiker in de Baandijk niet tijdig gesloten kon worden. De St. Anthonypolder werd in 1512 voor de eerste maal bedijkt. Waarschijnlijk is in 1530 de dijk doorgebroken op de plaats waar tegenwoordig de Westeindsche Weel ligt. Ook de weel in de Blazekoppolder is vermoedelijk in dat jaar ontstaan. In 1531 heeft men de dijk verlegd en werd de polder herdijkt.
Ook de Zanddijk tussen de Oud-Ovezand- en Verlorenkostpolder is doorgebroken, getuige de hier liggende weel.
De grenzen van het waterschap zijn de grenzen van de parochie Ovezand met de ambachten Nisse, Oudeland en Driewegen en de waterstaatkundige grenzen. De Holle-, Hollestelle- en St. Anthonypolder hebben waarschijnlijk aparte heerlijkheden gevormd. Van de Hollepolder is bekend dat Philips van Borssele in 1414 vergunning kreeg tot aanstelling van dijkgraaf en gezworenen. Hieruit blijkt dat de polder geen onderdeel was van de oude watering van Borssele. Waarschijnlijk heeft in het begin van de 17e eeuw de concentratie van deze polders en het waterschap Ovezand onder één bestuur plaats gevonden.
Het waterschap sueerde via drie polders en waterschappen. De Zakpolder (Ovezandse-Zak) en de Hollepolder sueerden via het waterschap Ellewoutsdijk, de polders Nieuw-Ovezand, Zak (Nisse-Zak), Verlorenkost en Nieuwlande via het waterschap Baarland en de overige via de Borsselepolder. Het gedeelte van de Blazekop van het waterschap Ellewoutsdijk (15 ha) sueerde via het waterschap Ovezand door de uitwateringssluis van de Borsselepolder. Voor suatie-overeenkomsten, zie inv. no. 65 en 68. In 1958 bestonden er plannen tot verbetering van de uitwatering van de St. Anthonypolder door verlegging van de uitwatering via het waterschap Ellewoutsdijk. In de overlopers van 1592 af komt ook de Nieuwlandekepolder (Nieuwlandepolder) in het Nisse-ambacht voor. In de overlopers van 1592 en 1599 is dit gedeelte niet in de totale grootte van de overlopers opgenomen, wat hierna te beginnen met 1627 wel het geval is. Wat hiervan de oorzaak is, is niet duidelijk. Er mag echter niet de conclusie uit getrokken worden, dat dit gedeelte in de 17e en 18e eeuw tot het waterschap Ovezand behoorde. De rekening van 1734-1735 spreekt hier een duidelijke taal. In enige overlopers van de 19e eeuw zijn ook de in de Louise-, Nieuwe-Kraaijert- en Borsselepolder gelegen gedeelten van het ambacht Ovezand opgenomen. In verband niet de polderconcentratie op Zuid-Beveland werd het waterschap opgeheven en opgenomen in het per 1 januari 1959 nieuw gevormde waterschap De brede watering van Zuid-Beveland. Toch loopt het archief nog verder, doordat het bestuur de lopende zaken in 1959 afwikkelde.
Het archief van het waterschap werd in 1840 en 1873 geïnventariseerd door de toenmalige ontvanger-griffiers. In de inventarissen zijn de ingekomen- en uitgaande stukken en de door het bestuur opgemaakte stukken chronologisch en per zaak beschreven. In de inventaris van 1841 echter zijn op de laatste bladzijde de rekeningen uit de 18e eeuw en de overlopers, kohieren en notulen opgenomen. De agenda's na 1873 vormen een voortzetting van de inventarissen. De nummers bevinden zich op de stukken. De oude vorm van het archief bleek niet te handhaven, mede doordat sommige bescheiden aparte series hebben gevormd en de registers die over meerdere jaren liepen moeilijk in dit systeem pasten.
1. Literatuur
laatste wijziging 15-07-2023
206 beschreven archiefstukken
17 gedigitaliseerd
totaal 270 bestanden
Kaartenlijst
1. Electriciteits- en telefoonverbindingen
2. Overige kaarten en tekeningen
3154 Waterschap Ovezand, 1592-1959
Kaartenlijst
2.
Overige kaarten en tekeningen
Organisatie: Zeeuws Archief
laatste wijziging 29-07-2016
K-22 Kaart van de door de waterschappen Ovezand en Nisse-Stelle gemeenschappelijk te onderhouden waterleidingen en heulen in de Nieuwlande- en Zakpolder behorende bij de overeenkomst gesloten tussen deze waterschappen, 1853. 1 blad. Schaal geen opgave, 32,5 x 41 cm, tekening
K-23 Kaart van de polders in het zuidelijk gedeelte van Zuid-Beveland, Waterstaatskaart van Nederland, Middelburg 4, 1872. 1 blad. Schaal 1: 10000, 25 x 40 cm, drukwerk
K-24 Kaarten van de calamiteuze polder Borssele en het calamiteuze waterschap Ellewoutsdijk met de achterliggende polders en de grensscheidingen van de zeeweringswerken, 1873. 3 bladen. Schaal 1: 20000 en 1: 2500, 76 x 59,5 cm, drukwerk
K-25 Tekeningen van de duikers in de Borsselsedijk en de Baandijk, 1882. 1 blad. Schaal 1: 50, 40 x 33 cm, tekening
K-26 Dwarsprofielen van de waterleiding en heul in de Jorjaneweg en de waterstanden, 1901. 1 blad. Schaal 1: 50 en 1:20, 15 x 70 cm, tekening
K-27 Situatietekening van de ontworpen tramwegen op Zuid-Beveland, 1910. 1 blad. Schaal 1: 50000, 54 x 90 cm, drukwerk
K-28 Situatietekening van de te begrinden wegen in het waterschap, (1912). 1 blad. Schaal 1: 10000, 31 x 43;5 cm, tekening
K-29 Situatietekening van de te begrinden wegen in het waterschap, (1913). 1 blad. Schaal 1: 10000, 43 x 65 cm, tekening
K-30 Situatietekening van de ontworpen locaalspoorweg op Zuid-Beveland, (1914). 1 blad. Schaal 1: 50000, 46 x 60,5 cm, blauwdruk
K-31 Situatietekening van de te begrinden wegen in het waterschap, (1917). 1 blad. Schaal 1: 10000, 33,5 x 49 cm, blauwdruk
K-32 Situatietekening van het ontwerp van de locaal spoorwegen op Zuid-Beveland, (1920). 1 blad. Schaal 1: 50000, 47 x 53,5 cm, blauwdruk
K-33 Situatietekening van het tracé van do locaalspoorlijn, 1923. 1 blad. Schaal 1: 25000, 25 x 40 cm, drukwerk
K-34 Situatietekeningen en lengteprofielen van de ontworpen locaalspoorlijn, 1924. 2 bladen. Schaal (1: 2500 -- 1: 100), 35 x 175 en 35 x 87,5 cm; blauwdrukken
K-34A Kaart van het waterschap met de waterleidingen en kunstwerken, 1929. 1 blad. Schaal 1; 10000, 34 x 58,5 cm, lichtdruk
K-35 Kaart van het waterschap met de waterleidingen en kunstwerken, in duplo, 1932. 2 bladen. Schaal 1: 5000, 64 x 109 cm, drukwerk
K-36 Tekeningen van het ontwerp van de beweegbare schuif van de duiker in de Baan-dijk, tussen de Holle- en Ellewoutsdijkpolder. 1937. 1 blad. Schaal 1: 50 en 1: 10, 20 x 43 cm, blauwdruk
K-37 Kaart van het waterschap met de waterleidingen en kunstwerken, in duplo, (1938). 2 bladen. Schaal 1: 10000, 34;5 . 58,5 cm, tekeningen. Zie inv. no. 145
K-38 Situatietekeningen van do te leggen dain in de waterleiding langs de weg naar Driewegen in Ovezande, (1938). 1 blad. Schaal 1: 2500 en 1: 500, 20 x 19 cm, lichtdruk
K-39 Situatietekening van de te leggen dam in de waterleiding langs de Zandweg. (1940). 1 blad. Schaal 1: 2500., 13 x 15 cm, blauwdruk
K-40 Situatietekening en dwarsprofielen van het ontwerp van de verbetering van de afwatering van de polders die via de 3orsselepolder sueren, in duplo. (1940). 4 bladen. Schaal 1: 5000 en 1: 100, 78 x 127 en 60 x 00 cm, lichtdrukken
K-41 Situatietekening van de te verleggen weg op de Kraaijertsedijk naar de berm van de dijk, (Ca- 1946). 1 blad. Schaal (1: 2500) ? 25 x 47 cm, tekening Zie inv. no. 63
K-42 Profielen van de door oorlogsgeweld vernielde duikers tussen de St. Anthony-en Blazekoppolder en tussen de Holle- en de Ellewoutsdijkpolder, (1945). 1 blad. Schaal (1: 200), 13 x 21,5 cm, lichtdruk
K-43 Situatietekening en tekeningen van de te vernieuwen duiker onder de Baandijk, 1946. 1 blad. Schaal 1: 2500-1: 10, 56,5 x 81 cm, lichtdruk
K-44 Situatietekening en tekeningen van het ontwerp van de te vernieuwen duiker in de Baandijk tussen de Holle- en Ellewoutsdijkpolder, 1946. 1 blad. Schaal 1: 2500-1: 10, 56,5 x 81 cm, lichtdruk
K-45 Kaarten van het zoutgehalte in het polderwater in Zeeland van september 1950 -maart 1952, (1953). 3 bladen. Schaal 1: 200000, 32,5 x 34,5 cm, lichtdrukken
K-46 Situatietekening en tekeningen van de te vernieuwen uitwateringsduiker van de Hollepolder in de Baandijk, 1953. 1 blad. Schaal 1: 2500-1: 20, 40 x 65 cm, lichtdruk
K-47 Situatietekening en dwarsprofiel van de te plaatsen afrastering op de scheidingsdijk van de St. Anthony- en Nieuwe-Kraaijertpolder, (1955). 1 blad. Schaal 1: 2500, 22,5 x 40 cm, tekening
K-48 Kaart van de wegen en het beplantingsplan van de wegen rond Ovezand i.v.m. de herverkaveling in de Zak van Zuid-Beveland, (1958). 3 bladen. Schaal 1: 25000 en 1: 2500, 32 x 43 en 27 x 53 cm, lichtdrukken
K-49 Situatietekening van het afwateringsplan van de St. Anthony- en Hollepolder via het waterschap Ellewoutsdijk, (1950). 1 blad. Schaal 1: 25000, 30 x 21 cm, lichtdruk
K-50 Situatietekening en dwarsprofielen van het plan tot verbreding van de waterleiding in de St. Anthonypolder i.v.m. de verlegging van de uitwatering via het waterschap Ellewoutsdijk, (1958). 1 blad. Schaal 1: 5000 en 1: 100, 23 x 103 cm, lichtdruk
laatste wijziging 15-07-2023
206 beschreven archiefstukken
17 gedigitaliseerd
totaal 270 bestanden

Kenmerken

Datering:
1592-1959
Andere namen:
Waterschap Ovezande, Polder Ovezande, Ovezandepoler
Regio:
Zuid-Beveland
Opheffing:
31-12-1958, opgegaan in Waterschap De Brede Watering van Zuid-Beveland (toegang 3100)
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1969
Titel publicatie:
J.P.B. Zuurdeeg, Inventaris van het archief van het waterschap Ovezand 1592-1959 ([Goes] 1969)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 15-07-2023
206 beschreven archiefstukken
17 gedigitaliseerd
totaal 270 bestanden