Uw zoekacties: Nisse-Stellepolder, 1803-1959

3145 Nisse-Stellepolder, 1803-1959 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Inleiding
Het waterschap Nisse-Stelle groot 163.41.69 ha met 142.48.79 ha belastbare oppervlakte *  omvat behalve het Willoutspoldertje die gedeelten van de Stellepolder (Nisse-Stelle geheten), de Zakpolder en de Nieuwlandekenpolder welke vanouds onder de ambachtsheerlijkheid (laten de gemeente) Nisse begrepen waren.
In de verlandende Zwake werd in 1395 de kern van het oude Ovezand met de Verlorenkostpolder door de Nieuw-Ovezandpolder met de tegen het oude Baarland aangewonnen poldertjes verbonden *  . Tegen dit geheel van Oud-Ovezand-, Verlorenkost- en Nieuw-Ovezandpolder werden in de jaren 1400 en 1401 achtereenvolgens de Nieuwlandeken- en de Zakpolder (ook eenvoudig "de Zak" genoemd of ook wel "Nisse-Zak" ter onderscheiding van een gelijknamige polder onder het waterschap Ellewoutsdijk) aangewonnen, daarna tussen de Zakpolder, de Nieuwe Vreelandpolder en de tegen het oude Baarland aangewonnen poldertjes de Stellepolder.
Met de inpoldering van de Nieuwlandeken-, Zak- en Stellepolder was echter de oorspronkelijke plaats van de oude stroom of vaargeul van de Zwake mee ingedijkt. De Zwake stromend tussen Borssele en Zuid-Beveland werd n.l. gemeenschappelijk bezeten door de ambachtsheren van beide zijden. In de stroom- of vaargeul was van ouds de grens gefixeerd, ook nadat de stroom zich bij voortgaande bedijking wijzigde. Dat deze stroomgeul zich inderdaad in noordelijke richting verplaatst heeft, ligt voor de hand omdat toen het eiland Ovezand aan het eiland Borssele werd vastgedijkt (of dit het eerst door de Nieuw-Ovezandpolder of door de onder Driewegen gelegen Zakpolder gebeurd is doet hier niet ter zake) het zuidelijk stroomgat van de Zwake afgesloten werd en slechts het stroomgat aan de noordzijde van Ovezand openbleef. Vandaar ook dat nadien de schorgronden aan de zuidelijke oever van de Zwake gunstiger voor inpoldering geweest zullen zijn dan de tegen Nisse aangelegen schorgronden. Het initiatief voor de bedijking van de Nieuwlandeken- en de Zakpolder zal daarom ook zijn uitgegaan van de heren van Ovezand, dat voor de bedijking van de Stellepolder van de heren van Baarland. Zij stonden voor de keus van of wel een klein poldertje indijken tot aan de door de oorspronkelijke plaats der stroomgeul bepaalde limietscheiding ofwel het totaal der voor bedijking rijpe schorgronden te beversen.
In dit laatste geval was de medewerking van Nisse vereist. Die is blijkbaar gegeven, zodat polders ontstonden deels op grond van de heerlijkheden Baarland en Ovezande deels op grond van de heerlijkheid Nisse, zodat de Stellepolder b.v. verdeeld is in een gedeelte genaamd Baarland-Stelle en een gedeelte genaamd Nisse-Stelle, welk laatste oudtijds ook Vrouwe-Stelle genoemd werd *  . Nisse heeft toen later de beide delen van zijn grond verbonden door in 1510 de tussenliggende schorren te bedijken in de Kruiningenpolder. Dit moest zolang wachten omdat de verlanding van de Zwake eerst goed op gang kwam nadat in 1445 op bevel van Philips van Bourgondië een dam geslagen was tussen 's-Gravenpolder en de Nieuwe Ho
ondertpolder, waardoor de vereniging tussen Zuid-Beveland en het eiland Borssele tot stand kwam *  .
Het waterschap Nisse-Stelle had vanaf 1811 tezamen met het waterschap De buitenpolders-van-Nisse en de Oud-Nissepolder eenzelfde dijkgraaf en aangenomen mag worden dat voor die tijd zowel voor de beide waterschappen als voor de Oud-Nissepolder gold dat baljuw en schepenen van Nisse tevens dijkgraaf en gezworenen waren *  . Laatstgenoemde Oud-Nissepolder lag weliswaar binnen de Breede watering maar had voor wat betreft de behartiging der eigen suatie een betrekkelijke zelfstandigheid bewaard, welke tot 1852 toe voortduurde *  . De relatie tussen De buitenpolders-van-Nisse en de Oud-Nissepolder onderling is iets hechter vanwege de gemeenschappelijke suatie door de Nisse-watergang op de sluis van ter Locht, zoals die tot ca. 1833 plaats vond.
Het waterschap Nisse-Stelle loosde zijn opperwater op grond van een uit 1532 daterende suatieovereenkomst tussen de parochie Nisse en Ovezande enerzijds en de parochies Baarland en Bakendorp anderzijds op de zeesluis van Baarland *  .
Hoe diep het ambachtsheerlijk gezag in deze streken wortel geschoten had, blijkt uit het feit dat de waterschapsrekeningen tot 1874 toe nog afgehoord werden ter presentie van de ambachtsheer van Nisse *  .
Behalve een overloper voor het jaar 1854 e.v. *  bevinden zich in dit archief geen overlopers van het waterschap, wel bevinden zich in de archieven van De breede watering en van De buitenpolders-van-Nisse overlopers welke betrekking hebben op de gehele parochie en heerlijkheid van Nisse met de buitenpolders, waaronder dus ook het waterschap Nisse-Stelle valt. Opmerkelijk is dat in deze overlopers het Nisse-ambacht in de Nieuwlandekenpolder niet voorkomt, te beginnen met de overloper voor het jaar 1780 e.v. is dit echter wel het geval, maar dan is het aantal gemeten van dit poldergedeelte niet meegeteld in het totaal. In de overlopers, welke betrekking hebben op de parochie en heerlijkheid van Ovezand, welke zich in het archief van het waterschap van die naam bevinden, vinden we van 1592 af voortdurend "'t Nieulandeken beoosten den watergangck Nisse ambacht". In de oudste aanwezige overlopers voor de jaren 1592 e.v. en 1599 e.v. is het aantal gemeten hiervan niet meegeteld in het totaal, vanaf 1627 is dit echter wel het geval.
Wat de oorzaak van dit alles ook moge zijn, zeker niet dat het Nisse-Nieuwlandeken in de 17e en 18e eeuw toch - in tegenstelling met de hierboven geschetste ontwikkeling - tot het waterschap Ovezand gerekend werd. De rekeningen van laatstgenoemd waterschap welke in 1734/35 aanvangen spreken in dat opzicht duidelijke taal.
Het bestuur werd in het kader van de polderconcentratie op Zuid-Beveland per 1 januari 1959 opgeheven, op welke datum het nieuwe waterschap De brede watering van Zuid-Beveland in werking trad. Toch loopt het archief nog na 1958 door, doordat het bestuur in de loop van 1959 de lopende zaken afwikkelde.
Kaartenlijst
K-5 z.d.. Kaart van een langs de Stelsedijk te leggen kabelgedeelte van het telefoonnet Kwadendamme. Schaal 1: 1250, 70 x 100 cm, lichtdruk met ingetekende details 1 blad (1
3145 Nisse-Stellepolder, 1803-1959
Kaartenlijst
K-5
z.d.. Kaart van een langs de Stelsedijk te leggen kabelgedeelte van het telefoonnet Kwadendamme. Schaal 1: 1250, 70 x 100 cm, lichtdruk met ingetekende details 1 blad (1
Datering:
z.d.
Beschrijving:
Kaart van een langs de Stelsedijk te leggen kabelgedeelte van het telefoonnet Kwadendamme. Schaal 1: 1250, 70 x 100 cm, lichtdruk met ingetekende details
Datering weergave:
z.d.
Vorm:
blad (1
Notabene:
Zie inv.nr. 49
Bronvermelding:
Zeeuws Archief, Nisse-Stellepolder, nr K-5
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Organisatie: Zeeuws Archief

Kenmerken

Datering:
1803-1959
Andere namen:
Polder Nisse-Stelle
Regio:
Zuid-Beveland
Opheffing:
31-12-1958, opgegaan in Waterschap De Brede Watering van Zuid-Beveland (toegang 3100)
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1963
Titel publicatie:
W.L.A. Roessingh, Inventaris van het archief van het waterschap Nisse-Stelle 1803-1959 ([Goes] 1963)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Waterschap Scheldestromen