Uw zoekacties: Onze Lieve Vrouwe Abdij te Middelburg, 1189-1578

27 Onze Lieve Vrouwe Abdij te Middelburg, 1189-1578 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
27   Onze Lieve Vrouwe Abdij te Middelburg, 1189-1578
Inleiding
1. Lotgevallen der Abdij
2. Lotgevallen van het archief sinds 1574
3. Inventariseering en beschrijving van het archief
27 Onze Lieve Vrouwe Abdij te Middelburg, 1189-1578
Inleiding
3.
Inventariseering en beschrijving van het archief
Organisatie: Zeeuws Archief
laatste wijziging 19-01-2010
Omtrent de wijze, waarop het archief oudtijds bewaard en geregeld werd, is nagenoeg niets bekend. Uit hetgeen ik op regestnr 276 aanteekende, blijkt, dat de charters, die op dezelfde plaats betrekking hadden, in ééne doos bijeengevoegd werden, maar dat is ook al, wat ik met zekerheid over dit onderwerp zou durven beweren. Toen het archief in de Rekenkamer berustte, lag het gedeeltelijk vrij verwaarloosd op zolder; de overige deelen en charters werden zonder eenige orde door het geheele archief aangetroffen, vermengd met stukken van een geheel anderen oorsprong. Tot eene afzonderlijke beschrijving van het archief der Abdij is het nimmer gekomen, ook niet in den tijd na 1814, toen de archieven eerst door den chartermeester Andriessen later door den archivaris J. P. van Visvliet werden beheerd. Wel nam de laatste de beschrijving van het grootste deel der charters en van de oorkonden, die in bet cartularium zijn afgeschreven, op in de serieën of lijsten, die hij bij zijne jaarverslagen aan Gedeputeerde Staten overlegde, en nam hij ze daaruit over in zijne Chronologische tafel, en later met dezelfde nummers in zijn Beredeneerde inventaris, die echter slechts tot 1450 vervolgd is, maar die beschrijvingen, die niet altijd even nauwkeurig zijn, zijn daarin bovendien vermengd met die van allerlei andere oorkonden, die in originali of in afschrift in het Zeeuwsche depot aanwezig zijn, maar nimmer tot het archief der Abdij hebben behoord.
Bijlage V bevat eene lijst der nummers, waaronder dezelfde stukken in de Chronologische tafel en den Beredeneerde inventaris eener-, in de achterstaande Regestenlijst anderzijds vermeld zijn. Bij vergelijking zal men zien, dat de Regestenlijst 225 regesten vermeldt, die niet bij Van Visvliet voorkomen, terwijl ook de beschrijving der andere geheel onafhankelijk van die van Van Visvliet heeft plaats gehad. Eene beschrijving der deelen is ook in de lijsten, door Van Visvliet bij zijne jaarverslagen overgelegd, te vinden, maar is nimmer in druk verschenen. De achterstaande Inventaris is dus de eerste, die het geheele archief bevat en niet anders dan dat. Waarom in de appendices de overblijfsels van de archieven der andere geestelijke stichtingen in Zeeland en eenige stukken van twijfelachtige herkomst beschreven zijn, wordt in de noten, aan het hoofd dier appendices geplaatst, nader verklaard.
Voor de wijze, waarop ik het archief geregeld en beschreven heb, meen ik te mogen verwijzen naar de Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven, die ik in hoofdzaak gevolgd heb. Op slechts enkele punten heb ik nog in het bijzonder de aandacht te vestigen. Zij betreffen grootendeels de Regestenlijst. Zoo heb ik bij de beslissing, welke processtukken in de lijst vermeld moesten worden, welke niet, als beginsel aangenomen de ongedateerde processtukken niet op te nemen, de andere wel. Ik erken, dat die grens eenigszins willekeurig is, maar alle processtukken op te nemen of alle weg te laten, schijnt mij gelijkelijk verkeerd, en waar het eene chronologische lijst geldt, schijnt het aangenomene criterium eenigen grond te hebben. Somwijlen is bij een regest de mededeeling der transfixen tusschen [ ] geplaatst. Hiermede wordt aangeduid, dat het transfix wel in originali aanwezig, maar niet meer met het getransfigeerde stuk verbonden is.
Bij de regesten is ook medegedeeld, zoo de oorkonden gedrukt zijn. Daarbij is echter uitsluitend verwezen naar het boekwerk, dat geacht kan worden thans het meest in gebruik te zijn. Staat b.v. eene oorkonde zoowel bij Van den Bergh als bij Kluit of Van Mieris afgedrukt, dan is alleen de uitgave van Van den Bergh geciteerd. Ook de plaatsen, waar de oorkonden wel niet in haar geheel afgedrukt zijn, maar toch haar inhoud in extenso wordt medegedeeld, zijn zooveel mogelijk aangegeven. Bijlage VI bevat eene lijst der voor dit doel geraadpleegde werken met de afkortingen, waaronder zij zijn geciteerd [in deze digitale versie zijn deze afkortingen bij iedere aanhaling geheel uitgewerkt].
De beoordeelaar van de inventaris Het archief der stad Reimerswaal ('s-Gravenhage 1897) in het Archievenblad, heeft omtrent de vermelding der zegels het volgende opgemerkt: "De index van zegels bevat alleen die van colleges en van schepenen; de overigen staan 'in de regestenlijst als 't ware begraven'. Deze splitsing verdient evenmin navolging als de methode om in de regestenlijst bij de bezegeling door schepenen niet de namen der schepenen te vermelden, die het stuk bezegelden." Wat het laatste punt betreft, heb ik aan het geuite verlangen zooveel mogelijk voldaan, ik heb de namen der schepenen, die bezegelden, vermeld, wanneer die namen in de oorkonde waren genoemd. Maar te Middelburg en in navolging daarvan ook elders in Zeeland was het de gewoonte in het charter als oorkonders al de fungeerende schepenen te vermelden, hoewel er slechts drie of vier het stuk bezegelden. In zulk een geval is het onderzoek naar de namen der bezegelaars, waar de zegels meestal geschonden en de randschriften dus niet meer te lezen zijn, een zeer omvangrijk werk, dat alleen door vergelijking met andere charters, waaraan niet of weinig geschondene exemplaren van hetzelfde zegel hangen, op te lossen is. Het wil mij toeschijnen, dat een dergelijk onderzoek bij de beschrijving van een bepaald archief, waarin slechts een beperkt getal stukken, die vergeleken zouden kunnen worden, aanwezig is, niet op zijne plaats zou zijn. In alle gevallen dus, waarin de namen der bezegelaars niet als zoodanig in het charter worden vermeld, heb ik ze weggelaten.
Wat den index der zegels betreft, het scheen mij werkelijk overbodig naast een index der persoonsnamen ook een van de namen der bezegelaars over te leggen, te meer daar nu de namen der bezegelaars in de regesten zelven of in de noten tot de regesten worden genoemd en dus in de lijst der persoonsnamen voorkomen. Ik heb om aan het uitgedrukte bezwaar te gemoet te komen in den index der persoonsnamen door een bijzonder teeken aangeduid de regesten van die charters die door den betreffenden persoon bezegeld zijn. De index van zegels noemt dus alleen de zegels van colleges op. Daarentegen ben ik getrouw gebleven aan mijne gewoonte om de dateeringen geheel in den oorspronkelijken vorm weer te geven. Afgescheiden van de gevallen, waarin de dateering herleid moet worden, is dit ook gewenscht om er de taal, waarin de oorkonde gesteld, en dikwijls ook de plaats, waar zij gegeven is, uit te leeren kennen.
De indices geven overigens niet slechts de namen der personen en plaatsen, die in de Regestenlijst, maar ook die, welke in den Inventaris voorkomen, hetgeen, hoop ik, het naslaan vergemakkelijken zal.
Wat den Inventaris betreft, het ontbreken van alle aanwijzingen omtrent de oude indeeling van het archief maakte mij de taak niet lichter. Bij de beschrijving van de stukken betreffende de beneficiën, die de Abt vergaf, heb ik de volgorde van het Registrum collationum (inv.nr 317) gevolgd (zelfs heb ik aan elk beneficie, dat in het registrum vermeld wordt, een afzonderlijk hoofd gegeven, ook al zijn er geene stukken van aanwezig), en bij de indeeling der stukken betreffende het bestuur der goederen en het financieel beheer mij zooveel mogelijk gehouden aan de inrichting van de rekening van 1535 (inv.nr 46) en voor de Walchersche goederen aan die van het cartularium (inv.nr 33). Bij de spelling der eigennamen in den Inventaris heb ik bij de namen van plaatsen en van historische personen, zooals de graven van Holland en de Utrechtsche bisschoppen, de thans gebruikelijke spelwijze gevolgd. Wat de namen der minder bekende personen betreft, die der geestelijken heb ik in het Latijn, die der leeken in het Hollandsch geschreven, behalve in de enkele gevallen, waarin een leek alleen in een Latijnsch charter of een geestelijke in een in de landstaal gesteld stuk wordt genoemd.
Waar in den Inventaris de uitdrukkingen: deel, stuk en charter gebezigd zijn, wordt daarmede te kennen gegeven, dat het betreffende archiefstuk opgeborgen is bij de deelen, in de portefeuille met losse stukken of in eene der charterdoozen, zonder dat daarbij op de technische beteekenis dier woorden is gelet.
Eindelijk nog eene opmerking over de in appendix A opgenomene stukken: die, welke van leden der kapittels of kloosters afkomstig zijn, zijn bij de stukken, van die kapittels of kloosters zelven afkomstig, gevoegd. De in de beide appendices opgenomene oorkonden zijn ook in de Regestenlijst beschreven. Om ze te onderscheiden van de oorkonden, die deel van het archief der Abdij uitmaken, zijn de regesten van stukken, die onder Appendix A beschreven zijn, met A, en die van stukken, die in Appendix B zijn opgenomen, met B gemerkt
[deze - in de gedrukte inventaris in de kantlijn opgenomen - aanduidingen zijn in deze digitale versie omgewerkt naar een korte opmerking in de N.B. bij de betreffende beschrijving].
En hiermede meen ik mijne beschrijving van het archief der Abdij voldoende te hebben toegelicht.
laatste wijziging 20-09-2022
2.423 beschreven archiefstukken
993 gedigitaliseerd
totaal 993 bestanden
Bijlagen
In de oorspronkelijke, gedrukte inventaris zijn de bijlagen opgenomen na de inleiding.
1. Bijlage I. Extract uit den inventaris der roerende goederen, toebehoorende aan de O.L.V. abdij te Middelburg, gevonden in den boedel van den overleden bisschop Jan van Stryen, opgemaakt 1594 Augustus 12
2. Bijlage II. Regesten van de oorkonden, afkomstig uit het archief der Middelburgsche abdij
3. Bijlage III. Extract uit den auctie-catalogus van de bibliotheken van mr. J. Verheye van Citters en anderen, gehouden 1863 November 2 vlg. dagen
4. Bijlage IV. Lijst der charters, door aankoop of schenking voor het depôt verworven
5. Bijlage V. Vergelijkende lijst van de nummers, waaronder de charters beschreven zijn in de achterstaande Regestenlijst en in de Chronologische tafel (en in den Beredeneerden inventaris) van J.P. van Visvliet
6. Bijlage VI. Lijst der in de Regestenlijst geciteerde werken met opgave der daarvoor gebruikte verkortingen
7. [Bijlage VII]. Lijst van de abten van Middelburg, 1123-1574
8. [Bijlage VIII]. Toelichtingen op en restanten van de indices
laatste wijziging 20-09-2022
2.423 beschreven archiefstukken
993 gedigitaliseerd
totaal 993 bestanden

Kenmerken

Datering:
1189-1578
Andere namen:
Onze-Lieve-Vrouwe-abdij, O.L. Vrouweabdij, O.L.V. Abdij, OLV Abdij, Sint Nicolaas Abdij, St Nicolaas Abdij, Premonstratenzer of Norbertijner Abdij, Abt van Middelburg
Omvang:
35 strekkende meter standaard archiefberging gevuld met dozen waarin op karton gemonteerde charters
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris, met regestenlijst
Jaar bewerking:
1901
Titel publicatie:
R. Fruin [Th.Az.], Het archief der O.L.V. Abdij te Middelburg ('s-Gravenhage 1901)
Opmerking:
Van dit archief is in mei 1940 het merendeel verloren gegaan. Alleen de charters bleven grotendeels bewaard. De charters zijn op het regestnummer geborgen en opvraagbaar. De verloren gegane nummers zijn in de inventaris en de regestenlijst als zodanig gemerkt.
Beschrijving:
De Abt van Middelburg, die als brede-geërfde zitting had in de Staten-vergadering, was daar het eerste lid en dankt zijn politieke betekenis aan zijn grondbezit en aan zijn geestelijke functie. Ook in de Staten van Walcheren was de abt eerste lid en door de grafelijkheid was hij in de regel belast met het dijkgraafschap van de Vijf Ambachten.
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 20-09-2022
2.423 beschreven archiefstukken
993 gedigitaliseerd
totaal 993 bestanden