Mijn Studiezaal (inloggen)
208 Christelijk Gereformeerde Kerk te Zaamslag, (1891) 1912-1977 ( Zeeuws Archief )
208
Christelijk Gereformeerde Kerk te Zaamslag, (1891) 1912-1977
Inleiding
1. Inleiding
2. Langere versie scheuring
208 Christelijk Gereformeerde Kerk te Zaamslag, (1891) 1912-1977
Inleiding
2.
Langere versie scheuring
Gereformeerde kerkgenootschappen zijn ontstaan doordat groepen van predikanten en gemeenteleden het 'synodale juk' van de Nederlandse Hervormde Kerk uit 1816 van zich af gingen schudden. Zij verlieten deze kerk in 1834 (Afscheiding) en 1886 (Doleantie). In 1892 fuseerden de meeste Afgescheiden (plaatselijke) kerken met de kerken van de Doleantie tot de Gereformeerde kerken in Nederland. In sommige plaatsen kwamen deze fusies pas enkele jaren later tot stand.
Dit was ook het geval in Zaamslag, dat beschikte over twee kerken voor de gereformeerde godsdienstuitoefening, vanaf 1892 genoemd kerk A voor de Christelijke Gereformeerde gemeente en kerk B voor Gereformeerde Kerk (de Dolerenden), beiden met een eigen predikant. In kerk A predikte dominee Hamming en in kerk B dominee Uitenhoudt. In het jaar 1910 werd besloten tot samensmelting van beide kerkgenootschappen. Hoewel velen leden van kerk A hier tegen waren, schikten zij zich in de fusie. Men ging immers toch naar dezelfde kerk, met dezelfde predikant, dominee Hamming, die algemeen geacht en geliefd was bij zijn gemeente. Maar zo bleef het niet. Meerdere leden gingen van het standpunt uit dat de mensen van kerk A en B, die nu toch bij elkaar hoorden, wel naar dezelfde predikant konden luisteren. Om dat laatste te bereiken stond men nu voor de keus om het gebouw van kerk A, de grootste van de twee, te vergroten of een nieuw gebouw te plaatsen. Tot het laatste werd besloten, zij het niet met meerderheid van stemmen, want de stemmen staakten, waardoor het lot besliste. Op 25 mei 1911 werd het nieuw kerkgebouw in gebruik genomen.
Daarna werden de kerkdiensten bij toerbeurt waargenomen door de beide predikanten, Hamming en Uitenhoudt. Toen dominee Hamming enkele maanden later een beroep van de gemeente Groningen aannam, was de verslagenheid bij de vroegere leden van kerk A zeer groot. Zij waren nu gedwongen bij dominee Uitenhoudt te kerken. Dit was een van de belangrijkste redenen om zich uit het nieuwe kerkverband terug te trekken. Inmiddels was het gebouw van de vroegere kerk A nog niet verkocht. Enkele leden van de vroegere kerk A hadden het plan opgevat om het kerkgebouw aan te kopen, maar het kwam in handen van een particulier, de heer C. Wisse te Zaamslag. In februari 1912 echter, werd het kerkgebouw door een drietal broeders van kerk A weer teruggekocht. Op 1 maart 1912 werd een vergadering belegd in de consistoriekamer van de aangekochte kerk, die door 19 personen werd bezocht. Deze vergadering stond onder leiding van J.R. Scheele. Vooraf was reeds gecorrespondeerd met dominee B. van de Berg, Christelijk gereformeerd predikant te Vlissingen. Op genoemde vergadering werd het besluit genomen om zich los te maken van de gemeenschap van de Gereformeerde Kerken en terug te keren tot de oude, 'beproefde leer der vaderen'. Nadat een commissie van vier personen was ingesteld om zo snel mogelijk godsdienstoefeningen te kunnen houden werden de ambtsdragers op 8 mei 1912 bevestigd en de nieuwe gemeente officieel opgericht.
3. Literatuur
laatste wijziging 23-05-2023
21 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 23-05-2023
21 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
(1891) 1912-1977
Vestigingsplaats:
Zaamslag
Omvang:
1 meter
Openbaarheid:
Gedeeltelijk beperkt (50 jaar)
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1998
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 23-05-2023
21 beschreven archiefstukken
