Mijn Studiezaal (inloggen)
133.2 Directie der Registratie en Domeinen in Zeeland en daaronder ressorterende organen: Leggers en overige registers, 1790-1955 ( Zeeuws Archief )
133.2
Directie der Registratie en Domeinen in Zeeland en daaronder ressorterende organen: Leggers en overige registers, 1790-1955
Inleiding
In deze plaatsingslijst zijn de beschrijvingen verzameld van enkele registers die behoren tot de archieven van de Directie der Registratie en Domeinen en daaronder ressorterende organen. Het gaat hierbij enerzijds om registers bestemd voor de domeinadministratie, de zogenaamde leggers en memorialen, en anderzijds om registers bestemd voor de registratietaak, de zogenaamde registers 'Registratie No 4'.
Om praktische redenen is besloten deze registers voorlopig in deze afzonderlijke toegang te beschrijven. De registers maken echter onderdeel uit van de diverse archieven die zijn beschreven in de toegang op de archieven van de Directie der Registratie en Domeinen en daaronder ressorterende organen (toegangsnr 133.1). Nader onderzoek moet echter eerst uitwijzen tot welke archieven deze registers specifiek behoren, in hoeverre deze registers wellicht dubbel zijn (dit probleem speelt in het bijzonder bij de domeinleggers van de directie en die van de kantoren) en of alle registers wel voor permanente bewaring in aanmerking komen.
1. Domeinleggers en memorialen
133.2 Directie der Registratie en Domeinen in Zeeland en daaronder ressorterende organen: Leggers en overige registers, 1790-1955
Inleiding
1.
Domeinleggers en memorialen
In de domeinleggers werden alle eigendommen en rechten van de Staat der Nederlanden systematisch vastgelegd door middel van een beschrijving van het object, de ligging of oorsprong ervan en de aantekening van eventuele beperkingen hierop. Ieder object werd in de legger vastgelegd in een 'artikel'. Een object kan zijn een stuk grond of water, een gebouw, een recht (bijvoorbeeld van opstal, erfpacht of gebruik) of een aan de Staat verschuldigde vordering. Bij verkoop van het object werd dit aangetekend en het betreffende artikel doorgehaald. Er waren verschillende soorten leggers in gebruik, bijvoorbeeld voor de vestingwerken, de wegen, de kanalen, vaarten en havens, de gronden, wateren en gebouwen en de vorderingen. In zogenaamde memorialen werden eventuele wijzigingen, nieuw ontdekte eigendommen en rechten en andere kleinere beschrijvingen vastgelegd. Een overzicht van de soorten leggers en memorialen die in de loop der tijd in gebruik zijn geweest volgt hierna.
De domeinleggers kenmerken zich door het feit dat ze lastig zijn te beschrijven. Het enige duidelijke is vaak het soort legger. Welke soorten in welke perioden in gebruik waren (met hun specifieke aanduiding en nummering) volgt in het overzicht hierna. Moeilijker is de datering van de leggers. Soms is de datum van ingebruikname op het titelblad vermeld, vaak is dat ook niet het geval. Vandaar dat vele hierna volgende beschrijvingen nog ongedateerd zijn. In die gevallen kan aangenomen worden dat ze over een groot deel van vooral de negentiende eeuw in gebruik zijn geweest. Bovendien werden de leggers over lange perioden bijgehouden zodat de einddatum vaak afhankelijk is van de laatste mutatie op een specifieke pagina. Het langdurig in gebruik zijn van de leggers brengt ook het probleem met zich mee onder welke archiefvormer ze beschreven moeten worden. Bij samenvoeging van kantoren en andere organisatorische wijzigingen werd het bijhouden van de leggers vaak door andere archiefvormers voortgezet. Soms werden leggers op een bepaald moment 'vernieuwd' of 'overgewerkt', d.w.z. dat alle nog actuele beschrijvingen werden overgenomen in een nieuwe serie leggers. De relatie tussen deze nieuwe series en de vervallen exemplaren moet eveneens nog nader uitgezocht worden. Alhoewel het ressort van de Directie der Registratie en Domeinen sinds 1875 zich ook over westelijk Noord-Brabant uitstrekt, zal toch ook nog nader onderzocht moeten worden of alle 'Noord-Brabantse' leggers terecht naar Zeeland zijn overgebracht. Om al deze redenen heeft de navolgende beschrijving van het bestand leggers en memorialen een nog zeer voorlopig karakter.
2. Soorten leggers tot 1832
3. Soorten leggers en memorialen vanaf 1832
4. Registers 'Registratie No 4'
laatste wijziging 22-05-2023
870 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 22-05-2023
870 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1790-1955
Omvang:
22 meter
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1999
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 22-05-2023
870 beschreven archiefstukken
