Bij de invoering in 1838 (na de afscheiding van België) van de op 18 april 1827 reeds afgekondigde maar niet ingevoerde "Wet op de Zamenstelling der Rechterlijke Magt en het beleid der Justitie" werd het noordelijk deel van de provincie Holland verdeeld in vier arrondissementen Amsterdam, Alkmaar, Hoorn en Haarlem. De bestaande vredegerechten werden opgeheven en ingesteld als kantongerechten. Ieder arrondissement bestaat uit een aantal kantons. Het gebied waarover een kantonrechter rechtsprak, strekte zich uit over een stad met de omliggende dorpen en gehuchten. Het gebied van het kantongerecht Den Helder strekte zich naast de gemeenten Den Helder en Wieringen uit over de eilanden Vlieland en Texel. In 1930 vormden de kantons Alkmaar, Schagen, Den Helder en Medemblik het arrondissement Alkmaar Eind 1933 werd de samenstelling van de kantons gewijzigd: de kantons Medemblik en Schagen werden opgeheven en hun rechtsgebieden opgedeeld. *  Vanaf deze wijziging bestond het arrondissement Alkmaar uit de rechtsgebieden van de kantons Alkmaar, Den Helder en Hoorn.