Jacobus Heimans (19 mei 1889, Amsterdam-30 december 1978, Amsterdam), leraar plantkunde en dierkunde aan het Amsterdams Lyceum, hoogleraar plantkunde en genetica aan de Universiteit van Amsterdam, natuurpopularisator en natuurbeschermer.

Jacob Heimans was de zoon van de joodse onderwijzer E. Heimans, die samen met zijn vriend en collega Jac.P. Thijsse, verantwoordelijk was voor de opbloei van de belangstelling voor de natuur van de vorige eeuw. Behalve door deze beide amateurbiologen werd het leven van de jonge Heimans sterk bepaald door de beroemde botanicus Hugo de Vries, wiens assistent hij was tijdens zijn biologiestudie aan de Universiteit van Amsterdam. J. Heimans heeft zijn leven lang getracht het werk van zijn drie leermeesters voort te zetten en uit te breiden. Hij volgde zijn vader op als redacteur van het tijdschrift De Levende Natuur en van de Geïllustreerde Flora van Nederland en was een actief lid van verenigingen als de (Koninklijke) Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten. Hij speelde een belangrijke rol in de (Koninklijke) Nederlandse Botanische Vereniging. Zijn wetenschappelijke belangstelling was vooral gericht op algologie en plantengeografie. Na zijn emeritaat heeft hij zich naast zijn werk op het gebied van de popularisatie en natuurbescherming vooral ingespannen om meer aandacht te vestigen op de betekenis van Hugo de Vries.

Bron: Marga Coesèl, Zinkviooltjes en zoetwaterwieren. J. Heimans (1889-1978), Natuurstudie en Natuurbescherming in Nederland (Hilversum, Verloren, 1993). Proefschrift aan de Universiteit van Amsterdam.

Archivalia zijn in 1995 door mevr. E.M. Heimans te Amsterdam aan de Heimans en Thijsse Stichting in eigendom overgedragen.

De archivalia hebben een omvang van ca. 1,35 m1. De bescheiden zijn openbaar.

Collegedictaten en excursieverslagen zijn ondergebracht bij het Universiteitsmuseum (Agnietenkapel), Amsterdam. Ook is materiaal aanwezig bij de Faculteit der Biologie van de Universiteit van Amsterdam, Anna's Hoeve, Amsterdam.

Op 17 juli 2017 heeft Artis Bibliotheek Universiteit van Amsterdam een aanvulling op het archief aangeboden aan het Noord-Hollands Archief. Het betreft de inventarisnummers 45-91.