Uw zoekacties: Gemeentebestuur van Aalsmeer (Gemeente Aalsmeer)

1949 Gemeentebestuur van Aalsmeer (Gemeente Aalsmeer) ( Noord-Hollands Archief )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. De gemeente Aalsmeer in de periode 1929-1945
1949 Gemeentebestuur van Aalsmeer (Gemeente Aalsmeer)
Inleiding
1.
De gemeente Aalsmeer in de periode 1929-1945
Organisatie: Noord-Hollands Archief
De naam Aalsmeer duikt voor het eerst in de geschiedenis op in het jaar 1133. Dit blijkt uit een charter, afkomstig uit de Abdij van Rijnsburg.
Voor de geschiedenis tot 1929 verwijs ik naar de betreffende inventarissen.
Het grondgebied van de gemeente beslaat van het zuidwesten naar het noordoosten 13,5 km. en van het noordwesten naar het zuidoosten 1 tot 4 km.
Aalsmeer wordt begrensd door de gemeenten Nieuwer-Amstel (per 1 januari 1964 Amstelveen), Uithoorn, Leimuiden (per 1 januari 1991 Jacobswoude) en Haarlemmermeer. De grens met de laatst genoemde gemeente, waarin ook de luchthaven Schiphol ligt, wordt gevormd door de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder.
De heer J. Kastelein was van 5 maart 1914 tot 1 maart 1941 burgemeester.
Loco-burgemeester P. van der Meer Pzn. nam de burgemeestersfunctie waar tot 1 juli 1941, de datum waarop de N.S.B.-er H.F.W. Kolb tot burgemeester werd benoemd. De installatie vond plaats in de vergadering van de gemeenteraad van 3 juli 1941. Op 6 september 1944 verliet hij de gemeente, waarna de Commissaris-Generaal voor Bestuur en Justitie hem ontslag verleende met ingang van 16 december 1944.
Van 10 september 1944 tot 7 mei 1945 werd de functie vervuld door waarnemend burgemeester J. Westenberg, die ontslagen werd op grond van het Zuiveringsbesluit 1945. Ten slotte nam P. van der Meer Pzn. het burgemeestersambt waar van 7 mei 1945 tot 1 maart 1946.
Omdat burgemeester Kolb en waarnemend burgemeester Westenberg op grond van een verordening van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied tevens de taak van de gemeenteraad vervulden, heeft de gemeenteraad (dertien leden) tijdens hun ambtsperiode niet gefunctioneerd. De taak van de twee wethouders werd per 1 september 1941 gewijzigd van een bestuurlijke in een ambtelijke taak. Zij verrichtten onder verantwoordelijkheid van de burgemeester de taken die hen door de burgemeester werden opgedragen.
Tot 1 maart 1943 stond de burgemeester aan het hoofd van de gemeentepolitie. Op grond van een verordening van voornoemde rijkscommissaris betreffende "den politioneelen dienst in de gemeenten" van november 1942 nam de marechaussee de taak van de gemeentepolitie over onder de zakelijke bevelen van de burgemeester als hoofd van de politie. De gemeenteveldwachters gingen over naar de marechaussee. De administratieve ambtenaren gingen over naar de gemeentesecretarie waar de afdeling bestuurspolitie werd ingesteld ter uitvoering van Duitse zaken, bewakingsdienst, luchtbescherming, brandweer en politiezaken.
De politiezaken vereisten vele administratieve werkzaamheden, mede vanwege de nieuwe burgemeesterstaak "politiegezagsdrager", op grond waarvan bepaalde overtredingen door de burgemeester werden berecht.
Naast de marechaussee functioneerden in de gemeente de rijkspolitie voor de waterdienst (thans rijkspolitie te water) en de rivierbrigade der marechaussee en bovendien de vrijwillige hulppolitie. De bezoldiging van de vrijwillige hulppolitie werd vanaf 1 januari 1944 bekostigd door de Landwacht Nederland.
Op initiatief van de per 1 januari 1940 benoemde gemeentesecretaris J.M. Wentzel werd de gemeentelijke organisatiestructuur op de datum van zijn benoeming gewijzigd (zie de bijlage). Deze organisatiestructuur is tot 31 december 1984 toegepast.
Het gemeentebestuur en de gemeentesecretarie waren tot 1944 gehuisvest in het gemeentehuis (Dorpsstraat 9) en in de hulpsecretarie (Dorpsstraat 18).
Wegens ruimtegebrek zijn ook de panden Dorpsstraat 22, Stationsweg 4 en het Hervormd verenigingsgebouw "Irene" aan de Kanaalstraat voor de huisvesting gebruikt.
In 1944 is het pand Zijdstraat 46 en 46a van de Twentsche Bank voor de huisvesting van het gemeentebestuur en de gemeentesecretarie gevorderd.
Per 1 september 1945 werd de vordering opgeheven. Vanaf die datum werd het pand van de bank gehuurd. Gemeentewerken was gehuisvest in het pand Dorpsstraat 61, de politie/marechaussee achtereenvolgens in de panden Dorpsstraat 7, Zijdstraat 46, Dorpsstraat 18 en Dorpsstraat 22.
In het kader van het toezicht op de openbare gezondheid was de gemeente o. a. belast met de keuring en destructie van vee en vlees. Hiertoe exploiteerde de gemeente een vleeskeuringsdienst met aan het hoofd een keuringsveearts.
In de jaren 1920-1930 werd het vee geslacht in particuliere slachtplaatsen die aan de eisen van de keuringsdienst moesten voldoen. In 1929 werd door de gemeente een noodslachtplaats aan de Pontweg gebouwd die later ook door slagers die niet over een eigen slachtplaats beschikten werd gebruikt. De destructie vond buiten de gemeente plaats.
Op 13 juli 1942 opende de gemeente een centrale keuken voor voedselverstrekking aan de burgerij. De keuken was gehuisvest in het pand Zijdstraat 68, terwijl een groot deel van de grondstoffen werd opgeslagen in de kelders van de Coöperatieve Tuinbouwbank aan de Stationsweg 4. Verder waren er diverse uitdeelposten in de gemeente gevestigd. De exploitatie werd in november 1943 overgenomen door het rijk. In juli 1945 is de keuken gesloten wegens een te lage productie.
In 1929 had de gemeente ruim 8.000 inwoners, in 1945 was het aantal gestegen tot ruim 11.700.
De woningvoorraad bedroeg bij de volkstellingen van 1930 en 1947 respectievelijk 1977 en 2686.
De meeste inwoners waren gehuisvest in het Centrum (dorp), in de Stommeerpolder (Plan Zuid) en in het Oosteinde.
In de periode 1929-1940 werden door de gemeente en de woningbouwverenigingen voornamelijk huurwoningen gebouwd in Plan Zuid (Hadleystraat, Cyclamenstraat, Begoniastraat en Spoorlaan). In het Oosteinde werden alleen woningen gebouwd aan de Machineweg en in Kudelstaart aan de Kudelstaartseweg en aan de Bilderdammerweg.
In het Oosteinde waren veel bloemkwekerijen, terwijl de Uiterweg werd geflankeerd door zowel bloem- als boomkwekerijen. In Kudelstaart werd akkerbouw en veeteelt bedreven.
De voornaamste bestaansbronnen waren de bloementeelt en -export (snijbloemen en potplanten), bomenteelt, akkerbouw, veeteelt en watertoerisme.
De bloementeelt en -export werden ondersteund door twee bloemenveilingen, namelijk de Centrale Aalsmeerse Veiling voor de kwekers in het Centrum en aan de Uiterweg en Bloemenlust voor de kwekers in het Oosteinde.
Het watertoerisme was te danken aan de Westeinderplassen in het zuidwestelijk gedeelte van de gemeente en aan het Molenpoeltje in het Oosteinde. Deze recreatiewateren waren door de vele sloten goed bereikbaar. Aan de Westeinderplassen waren een aantal jachthavens gevestigd.
Voor het personenvervoer bestonden trein- en busverbindingen met diverse plaatsen in de omgeving. Op 1 januari 1936 is een gedeelte van de treinverbinding opgeheven. 's Zomers werd een bootverbinding met Leiden onderhouden.
Het vrachtvervoer ging per auto, trein en beurtschipper. Omdat het wegverkeer toenam (voorheen werden de bloemen voornamelijk per praam naar de veilingen vervoerd) werd de wegenstructuur verbeterd.
In 1929 werd begonnen met de aanleg van de provinciale weg (Heemstede-Uithoorn) die de gemeente tot op heden in tweeën snijdt. Verder werd in 1930 begonnen met de doortrekking van de Van Cleeffkade naar de Oosteinderweg, waardoor o. a. de Centrale Aalsmeerse Veiling veel beter voor het autoverkeer bereikbaar werd.
In 1934 werd in de provinciale weg een brug over de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder in gebruik genomen. Na de ingebruikneming van deze nieuwe brug achtte de gemeente Haarlemmermeer de draaibrug over de Ringvaart nabij de Kanaalstraat in het Centrum van Aalsmeer niet meer noodzakelijk. Nadat de gemeente en o. a. de plaatselijke middenstandsvereniging bij de gemeente Haarlemmermeer en de provincie hadden aangedrongen de brug te laten bestaan, werd hij in 1934 toch gesloopt. Daarna is een gemeentelijk pontveer voor voetgangers en kleine voertuigen in bedrijf gesteld.
Tot slot volgt een beknopte toelichting op de gedeponeerde archieven.
2. Commissie van toezicht op de bioscopen1935-1967
3. Bureau roerende goederen van vijanden en landverraders1945-1953
4. Afdeling Aalsmeer van de Nederlandse Vereniging voor Luchtbescherming1938-1951
5. Luchtbeschermingsdienst1938-1946
6. Distributiedienst Aalsmeer en Uithoorn1938-1954
7. Agentschap der Arbeidsbemiddeling1929-1941
8. Plaatselijke commissie van toezicht op het lager onderwijs1921-1949
9. Geschiedenis van het archief
10. Verantwoording van de inventarisatie
11. Openbaarheidsbeperking
12. Bijlage: overzicht van de bestuurders en functionarissen in de periode 1929-1945
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1929-1945
Omvang in meters:
11,50
Periode documenten:
1929-1945 (1967)
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-832. Zie ook toegangsnummer 1968, inv.nr. 89 (presentielijsten van raadsvergaderingen, 1930-1939). Inv.nrs. 183-187 zijn woningkaarten van de gemeente Aalsmeer, 1936-1952. De woningkaarten zijn nog niet op microfiches te raadplegen. Lijst van bestuurders en functionarissen, 1929-1945, in de inventaris. Uit het archief zijn in het verleden stukken gelicht t.b.v. de volgende archiefdelen: notulen van raadsvergaderingen, 1913-1939, 1941, 1945-1985, agenda's van vergaderingen van het College van Burgemeester en Wethouders, 1917-1985, gemeentebladen, 1934-1941, 1945-1985, begrotingen, 1911-1985, rekeningen, 1906, 1908-1985, grootboeken van inkomsten en uitgaven (later secretarieregisters), 1930-1937, 1939-1983, kadastrale leggers, 1828-1936. M.u.v. de kadastrale leggers en de woningkaarten zijn de archiefdelen opgenomen in de inventaris van Series uit het Secretariearchief van Aalsmeer, 1906-1985, toegangsnummer 1968, inv.nrs. 1-85, 89-567.
Gemeente:
Aalsmeer