Mijn Studiezaal (inloggen)
1798 Familie Krelage en de firma E.H. Krelage & Zoon te Haarlem ( Noord-Hollands Archief )
1798
Familie Krelage en de firma E.H. Krelage & Zoon te Haarlem
Inleiding
De geschiedenis van de firma E.H. Krelage & Zoon is het klassieke verhaal van de doodarme immigrant, die op afgeslofte schoenen Nederland binnenkwam en door hard werken, handelsinstinct en geluk een bedrijf wist op te bouwen dat over de hele wereld een naam verwierf van deskundigheid en betrouwbaarheid. Drie generaties van de familie, Ernst Heinrich senior, Jacob Heinrich en Ernst Heinrich junior, hebben zich sterk gemaakt voor het bedrijf.
1. Ernst Heinrich sr.
2. Jacob Heinrich sr.
3. Ernst Heinrich jr.
1798 Familie Krelage en de firma E.H. Krelage & Zoon te Haarlem
Inleiding
3.
Ernst Heinrich jr.
Als kleinzoon en naamgenoot van de stichter was Ernst jr. uiteraard voorbestemd voor een carrière in de firma. Na zijn schooltijd ging hij biologie studeren te Amsterdam, welke studie hij echter niet kon afmaken omdat de hoge leeftijd en zwakke gezondheidstoestand van zijn vader, die in 1901 zou overlijden, zijn bemoeienis met het bedrijf noodzakelijk maakten.
De vele activiteiten van Johan Heinrich sr. hadden hem verhinderd om de nodige aandacht aan de firma te schenken. Met jeugdig enthousiasme stortte de zoon zich op de taak om het bedrijf weer economisch gezond te maken. Verouderde soorten bollen werden uit het assortiment geschrapt en in 1900 werden de oude gebouwen vervangen door een efficiënt bedrijfspand. Ook werden rond deze tijd aanzienlijke stukken grond afgestaan voor bebouwing en werd de bollenteelt verplaatst naar gronden buiten de gemeente. Slechts de kantoorgebouwen en plantenkassen bleven op deze locatie gehandhaafd. Straatnamen als Krelage-, Bloemhof- en Voorhelmstraat houden de herinnering levend aan de destijds aldaar gevestigde kwekerijen.
Een kroon op Ernst juniors werk vormde de verlening in 1888 van het brevet van hofleverancier aan de firma.
Omstreeks dezelfde tijd herstelde hij een oud gebruik in ere: het aanleggen van 'pronkbedden' van hyacinthen onder een tent, waardoor de bloemen hun natuurlijke kleuren beter konden behouden. In 1894 kwam de jonge koningin Wilhelmina met haar moeder zo'n tentoonstelling op het Krelageterrein aan de Zijlweg te Overveen aanschouwen.
Het bedrijf genoot de klandizie van een groot aantal Europese vorstenhuizen, een feit waarvan de bewaard gebleven correspondentie getuigt.
De firma was vermaard om haar uiterst verzorgde catalogi, aanvankelijk uitgegeven in het Nederlands, Engels, Frans en Duits. In de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog verschenen er tevens uitgaven in het Zweeds, Deens en Russisch.
Ernst jr. was de eerste Nederlandse bollenkweker die zich inzette voor het veredelen van de soorten door systematische hybridisatie, een tijdrovende zaak aangezien het jaren duurt voordat de resultaten van een bepaalde kruising te voorschijn komen. Dat hij hiermee goede resultaten boekte, blijkt uit de vele nieuwe soorten die hij op de markt heeft gebracht.
Vanouds hadden de Krelage's zich zowel gericht op de groothandel als op de rechtstreekse verkoop aan particulieren. Omdat deze combinatie bedrijfsmatig niet langer te handhaven bleek, besloot Ernst jr. in 1903 om de eerstgenoemde activiteit af te stoten. In 1911 werd het honderdjarig bestaan van de firma gevierd met onder andere de uitgave van een gedenkboek. Het einde was echter in zicht: acht jaar later werd het bedrijf opgeheven. Wel hield Ernst jr. zich daarna nog bezig met het kweken van nieuwe soorten bloembollen uit de collecties zaailingen van het bedrijf die hij speciaal daarvoor had aangehouden.
Nu de verantwoording voor de firma niet langer op zijn schouders rustte, kreeg Ernst jr. de tijd om zijn krachten op andere zaken te richten. Evenals zijn vader ging hij een zeer actieve rol spelen in het maatschappelijk- en verenigingsleven, onder andere als voorzitter van de kamer van koophandel en lid van de Haarlemse gemeenteraad. In binnen- en buitenland gold hij als een autoriteit op zijn vakgebied. De lijst van zijn publicaties is indrukwekkend.
In 1910 was Ernst jr. getrouwd met Elisabeth Keppel Hesselink, een jonge weduwe wier eerste huwelijk (met Louis Degenaar) slechts enkele weken had geduurd. Zij kregen een zoon en twee dochters. Van de twee oudste kinderen zijn stukken in het archief aanwezig. Voor hun genealogische gegevens gegevens verwijs ik daarom naar de betreffende kopjes. In aanvulling hierop kan nog vermeld worden dat de zoon, Jacob Heinrich jr. (in de familiekring Jaap genoemd), werkzaam geweest is als ambtenaar op het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Zijn huwelijk bleef kinderloos. Hij kwam in 1965 te Vught bij een auto-ongeluk om het leven.
Uit het huwelijk van de oudste dochter, Josine Albertine, werden drie kinderen geboren.
Volledigheidshalve volgen hier nog de gegevens van de jongste dochter, Albertine Ernestine, van wie in dit archief geen papieren zijn aangetroffen. Zij werd geboren op 23-01-1919 te Haarlem en trouwde aldaar op 29-03-1949 met Simon Johannes de Vries, die geboren was te Akkrum op 15-08-1916. Zij kregen vier kinderen.
4. Geschiedenis van het archief
5. Literatuur
laatste wijziging 13-09-2023
935 beschreven archiefstukken
22 gedigitaliseerd
totaal 472 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 13-09-2023
935 beschreven archiefstukken
22 gedigitaliseerd
totaal 472 bestanden
Afbeeldingen
laatste wijziging 13-09-2023
935 beschreven archiefstukken
22 gedigitaliseerd
totaal 472 bestanden
Kenmerken
Datering:
1785-1956
Omvang in meters:
3,15
Periode documenten:
1785-1956 (1979)
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, Jansstraat, raadpleging mogelijk binnen 30 minuten
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-552. In de Atlas van het Noord-Hollands Archief zijn geplaatst: foto's van J.H. Krelage sr. en zijn graf, 1896-1901, en oorkonden betreffende op tentoonstellingen gewonnen prijzen, 19e-20e eeuw.
Gemeente:
Haarlem
laatste wijziging 13-09-2023
935 beschreven archiefstukken
22 gedigitaliseerd
totaal 472 bestanden
