Uw zoekacties: 1e Compagnie van het II-de Bataljon van het 17-de Regiment I...

7707 1e Compagnie van het II-de Bataljon van het 17-de Regiment Infanterie te Zijtaart, (1939) 1963-1997
NB: Bevat oudere stukken tot 1939, door correspondentiedossiers met compagnieleden en reünisten ( Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Van Den Bosch naar Boekel in 1939 en overwintering aldaar.

In het kader van de beschrijving van het archief van de 1e compagnie IIde bataljon 17de Regiment Infanterie, afgekort 1-11-17 R.I. moeten weer gebeurtenissen uit de jaren 1939/40 op een rijtje worden geplaatst.
De mobilisatiecompagnie werd geformeerd te 's-Hertogenbosch op 29 augustus 1939, de eerste dag van de Algehele Mobilisatie in Nederland. Het verzamelen van de mannen daartoe behorend vond plaats aldaar, wsch in of nabij de Isabellakazerne?
Na enkele dagen marcheerde men van Den Bosch langs het kanaal de Zuid-Willemsvaart en naar Uden. Het viel niet mee om de paarden met de stukken mee te krijgen. Uiteindelijk werd men te Uden ingekwartierd in het Kruisherenkollege, het patronaatsgebouw en timmerfabriek Franken aan de Markt, waar men een aantal dagen verbleef.
Op 8 september vertrok de compagnie naar Boekel, waar men werd ingekwartierd in "de Burg", waar tevens het compagnieskantoor was. Na een verblijf van enkele maanden ging men naar Venhorst, naar de Venhorstse weg waar barakken waren gebouwd. Het compagnieskantoor werd verplaatst naar de Kinderen Donkers.
De taak van de compagnie was: stellingbouw in de Peel-Raamstelling, een van de linies voor de verdediging van Nederland. Commandant van deze "Peeldivisie" was kolonel Schmidt.
Bij het archief zitten diverse egodocumenten en foto's die aan de belevenissen in het Boekel van toen herinneren.
Van Boekel naar Veghel in de nacht van 10/11 mei 1940

Na het begin van de aanval van Duitsland op Nederland werden als gevolg van de doorbraak bij Mill, de inmiddels gebouwde stellingen in de Peel en ook in Boekel verlaten in de nacht van 10/11 mei 1940 om 24.00 uur. Men trok zich terug van van de Peel-Raamstelling naar de westelijke kanaaloever van de Zuid-Willemsvaart om de sector bij en tussen de bruggen te Keldonk en te Veghel te verdedigen.

Stellingname aan het kanaal nabij Veghel en Zijtaart.

De 1e compagnie van reserve kapitein Simon Klapwijk kreeg de verkeersbrug en sluis IV van de Zuid-Willemsvaart nabij Veghel toegewezen, waar zij ongeveer 5.30 aankwamen en zich ingroeven: schuttersputjes en stellingen met zandzakken voor zware mitrailleurs. Achter de brug 2 stukken 6-veld en een eindje verderop nog 1 stuk 6-veld. Alleen deze 3 stukken konden het opnemen tegen gepantserde voertuigen.
Toen alle eenheden aan de overzijde waren werden de brug vernield.
In het boek van F. Govers: Corridor naar het verleden, worden de gebeurtenissen nader beschreven in hoofdstukken II-IV op de pagina's 21-86.

Te Veghel hebben op 11 mei gevochten delen van de 3e divisie. Deze bestond uit 3 regimenten infanterie, nl het 2de, het 13de en het 17de R.I. De delen te Veghel aanwezig waren van elk regiment een bataljon, nl 1-13, 11-2 en 11-17, met de respectievelijke bataljonscommandanten (BC) reservemaj. Staal, res.maj. De Bruyn en res.kap. Klompers.
De bataljons hadden elk 4 compagnieën, dus 12 compagnieën, in totaal c 1500 tot 1600 manschappen zonder staf-, keuken- en administratief personeel meegeteld.
Lt-kol Snoeks was de commandant van het verdedigingsvak Erp.
Een reserve-officier is een officier in tijdelijke dienst, bijv. tijdens herhalingsoefeningen en oorlogsomstandigheden.
De compagniescommandant (CC) res.kap. S Klapwijk viel dus onder (BC) res.kap. Klompers.
De 1e compagnie bestond uit 4 secties olv een sergeant. Een sectie bestond weer uit 3 groepen van elk 11 soldaten.
Op 11 mei stond de 3e sectie olv sgt Steins en de 4e sectie olv sgt Helmonds.
CC res kap S Klapwijk had zijn commandopost ingericht in de boerderij van familie Van der Velden langs de weg beneden aan de dijk van het kanaal.

De Duitse tegenstanders

De doorbraak bij Mill zorgde voor de snelle opmars van de 256ste divisie olv generaal Kauffmann. Daarvan begaf het 456ste regiment zich naar Erp en het 481ste regiment reed naar Veghel waarbij deze eenheden gesteund werden door pantsertroepen en pioniers van de 9de Panzerdivision.
Soldaat Van de Ven schat het aantal aanvallers op c 4000 manschappen, in elk geval een overmacht.
Het gevecht

Tegen 11 uur in de ochtend van zaterdag 11 mei kreeg de 1e compagnie vuurcontact met de vijand die zich op de oostelijk kanaaloever ophield. Deze oever met daarlangs de weg Den Bosch-Helmond was hoger dan de westelijke oever.
Het over en weer vuren hield aan. Enkele pantservoertuigen aan de andere brugzijde werden door de 6-velders vernield, er sneuvelden aan beide oevers mannen.
Om c 16.00 uur werd bevel gegeven terug te trekken naar Sint¬Oedenrode, welk bericht door de 2e en 3e compagnie werd opgevolgd maar op een of andere manier de 1e compagnie niet
heeft bereikt. De terugtrekkenden verzamelden zich c 2 km voor de brug bij Sint-Oedenrode en vonden daar de munitie die bestemd was voor de kanaaltroepen. Zij lieten deze ontploffen. De strijd voor de 1e compagnie ging nog door.
Vanaf c 12.00 uur kwamen Duitse pantserwagens over het kanaal over de vernielde brug bij Keldonk. De vijand reed een pantserwagen in het gat en kwam zo naar de overkant.
(volgens ooggetuige sgt Helmonds; nb. L de Jong in dl III : duitse pantserwagens kwamen over de onverdedigde brug bij Heeswijk !)
De duitse pantserwagens reden enkele keren achter de Nederlandse stellingen door. Tenslotte kwam de infanterie mee. De situatie werd onverdedigbaar en onhoudbaar. Om c 17.50 uur gaf de strijdgroep van 58 (of 62?) mannen zich over. Zeven jongemannen waren gesneuveld aan Nederlandse zijde.
Krijgsgevangen

De groep krijgsgevangenen marcheerden af richting Erp/Keldonk, waar men rond c 20.00 uur aankwam en overnachtte in de RK jongensschool. Op 13 mei ging men naar Veghel waar men overnachtte in het Franciscanessenklooster. Op 14 mei ging het 's ochtends naar Uden en dezelfde dag 's avonds naar Duitsland. Men reisde per trein via gevangenkamp Bocholt naar gevangenkamp Neubrandenburg, ook genaamd Stalag IIa.
Op 9 juni kregen de daar aanwezige Nederlandse krijgsgevangenen (c 7.000 manschappen) het bericht dat ze van de führer naar huis mochten terugkeren.
Ze reisden toen met de trein naar Enschede/Hengelo van waar ieder naar huis vertrok.

Monument, herdenkingen en reünies

Ter plaatse van de gevechtshandeling werd in september 1941 een monument opgericht met inscriptie van de namen van de gesneuvelden. Drie daarvan zijn nog begraven op het RK kerkhof te Zijtaart. Hun graven hebben een gemeenschappelijk kruis met hun namen. Zo zijn enkele gewijde plaatsen onstaan voor de oudstrijders. In 1987 werd te Zijtaart de straatnaam Simon Klapwijkstraat onthuld. Behalve bij de dodenherdenkingen in mei werd na de bezettingstijd vanaf 1946 jaarlijks een reunie gehouden. Een reunieprogramma zag er vaak uit als: een mis in de parochiekerk H Lambertus te Zijtaart, bezoek aan het rk kerkhof Zijtaart en aan het monument aan de Zuid-Willemsvaart. Bij deze bezoeken werden herdenkingswoorden uitgesproken en kransen gelegd. Vervolgens was er een gezellig samenzijn.
De laatste reunie is geweest in 1995. De meeste oudstrijders zijn in de loop der tijden heengegaan.
Het archief van 1-11-17 R.I.

Het betreffende archief is de neerslag van correspondentie rond de jarenlange bijeenkomsten van de oudstrijders en aanhang. Het is begonnen in 1963 en bijgehouden door sergeant Ad Helmonds te Breda, later te Helmond. Het archief is op 23 oktober 1997 bij het Streekarchief afgeleverd door de heer A. van Nunen te Zijtaart. Het was verpakt in bananendozen en hangmappen. Een overeenkomst van opneming is aanwezig. Het archief is inmiddels in zuurvrije omslagen en dozen geborgen. De omvang van het archief is 15 dozen, dus bijna 2m'.

Veghel, voorjaar 1999
J.P. Klaver
Inventaris
Dossiers correspondentie met Compagnieleden en reünisten (alfabetisch op familienaam).
172 Dossier betreffende sergeant Johannes Theodorus van der Linden
(1917 Den Bosch-1940 Veghel) bakker te Den Bosch,
gesneuveld tijdens het gevecht als sectiehoofd (hoofdschot),
c 15.00 uur n.m. op 11 mei aan de kanaaloever langs de weg naar
Zijtaart; begraven te Zijtaart op het RK kerkhof;
herbegraven op het ereveld van de begraafplaats Groenendaal
te Orthen, 1977-1994
i
7707 1e Compagnie van het II-de Bataljon van het 17-de Regiment Infanterie te Zijtaart, (1939) 1963-1997
NB: Bevat oudere stukken tot 1939, door correspondentiedossiers met compagnieleden en reünisten
Inventaris
Dossiers correspondentie met Compagnieleden en reünisten (alfabetisch op familienaam).
172
Dossier betreffende sergeant Johannes Theodorus van der Linden
(1917 Den Bosch-1940 Veghel) bakker te Den Bosch,
gesneuveld tijdens het gevecht als sectiehoofd (hoofdschot),
c 15.00 uur n.m. op 11 mei aan de kanaaloever langs de weg naar
Zijtaart; begraven te Zijtaart op het RK kerkhof;
herbegraven op het ereveld van de begraafplaats Groenendaal
te Orthen, 1977-1994
Datering:
1977-1994
Vindplaats origineel:
Den Bosch
Digitale bestanden:

Kenmerken

Datering:
1963-1997
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Categorie: