Mijn Studiezaal (inloggen)
7615 Dorpsbestuur Boekel, 1313, 1623 - 1813 ( Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) )
7615
Dorpsbestuur Boekel, 1313, 1623 - 1813
Inleiding
Historisch overzicht 
De gemeente Boekel ligt in Noordoost-Brabant, in het noordwesten van het langgerekte Peelgebied. Het grootste gedeelte van de ruim 8.600 inwoners woont in de kernen Boekel, Venhorst en Huize Padua, maar het oude patroon van de verspreide bewoning is niet geheel verdwenen. Nog steeds zijn de buurtschappen Peelsehuis, Elzen, Molenwijk, Bovenstehuis, Neerbroek, Burgt, Heivelden, Donk, Zandhoek, Arendsnest, Peelstraat, Mutshoek, Leurke, Gewandhuis, Berkhoek en Logt herkenbaar.
Het dorp Boekel en de buurtschappen, ze liggen alle aan of dichtbij de beekjes, die hier "lopen" worden genoemd. Deze ontspringen op het Peelplateau en zoeken westwaarts hun weg om via de Leigraaf in de Aa uit te komen. Alleen Venhorst is gesitueerd op het Peelplateau; het is dan ook niet ontstaan, maar doelbewust gesticht, als één der nieuwe Peeldorpen.
Het dorp Boekel en de buurtschappen, ze liggen alle aan of dichtbij de beekjes, die hier "lopen" worden genoemd. Deze ontspringen op het Peelplateau en zoeken westwaarts hun weg om via de Leigraaf in de Aa uit te komen. Alleen Venhorst is gesitueerd op het Peelplateau; het is dan ook niet ontstaan, maar doelbewust gesticht, als één der nieuwe Peeldorpen.
Bokloo
Gemeynt
Kapel
Heikantsgericht
Corpus
Peel
7615 Dorpsbestuur Boekel, 1313, 1623 - 1813
Inleiding
Historisch overzicht
Peel
In de onafzienbare heidevelden en moerassen van de Peel was het moeilijk de grenzen te bepalen tussen het Ravensteinse, Cuijkse en Gemertse gebied. Herhaaldelijk kwam het daarbij tot konflikten. Aan de bijlegging van zo'n grenskonflikt met de Vrije Heerlijkheid Gemert in 1663 heeft Boekel een prachtige landkaart overgehouden, die nog steeds in het archief berust. In 1729 werd een soortgelijk probleem met Uden beslecht.
Voor een overwegend agrarische gemeenschap zoals Boekel speelde natuurlijk de beschikbaarheid van voldoende grond een gewichtige rol. Daarbij moet lange tijd een zeker evenwicht hebben bestaan tussen het ontgonnen gebied rondom dorp en buurtschappen en de Peel ten oosten daarvan. In de Peel graasden de schapen en haalde men geriefhout, plaggen en turf, zodat de mest- en brandstofvoor-ziening was gewaarborgd. Ook de bijenhouderij floreerde er, al in de 17e eeuw. Soms moest het plaatselijk bestuur maatregelen treffen om "uytlantsche biën" te weren. Vooral imkers uit Schijndel kwamen op de Boekelse heide af als bijen op de honing.
Er zijn aanwijzingen, dat in de loop van de 18e eeuw een tekort aan landbouwgrond ontstaat. Pastoor Wijnants schrijft in 1739, dat onder zijn parochianen "veele hollandtgaenders van vrou- en manspersoonen" zijn, "die lichtmis (=. 2 februari) alle jaehr vertrecken ende in november weerkoomen." Veel Boekelnaren verdienen dus als seizoenarbeider in het westen de kost, noodgedwongen, naar we mogen aannemen. Vanaf 1749 gaat het dorp stukken van de (onontgonnen!) gemeynt verkopen, deels om de eigen financiële positie te verbeteren, maar later ook om meer inwoners tot het boerenbedrijf te kunnen toelaten.
Kerk
Huize Padua
Veranderingen
Gemeente
Venhorst
Oorlog
Groei
Het aantal inwoners van Boekel
Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 14-08-2022
138 beschreven archiefstukken
137 gedigitaliseerd
totaal 3.433 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 14-08-2022
138 beschreven archiefstukken
137 gedigitaliseerd
totaal 3.433 bestanden
Kenmerken
Datering:
1313, 1623-1813
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Categorie:
laatste wijziging 14-08-2022
138 beschreven archiefstukken
137 gedigitaliseerd
totaal 3.433 bestanden
