Uw zoekacties: Parochie Sint Benedictus in Teeffelen, 1651-1976

7334 Parochie Sint Benedictus in Teeffelen, 1651-1976 ( Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Parochiegeschiedenis

In het graafschap Megen lag ook het redelijk hoog gelegen dorpje Teeffelen. Archeologische vondsten wijzen dan ook op een vrij continue bewoning sinds de IJzertijd. Kerkelijk hoorde Teeffelen bij Oijen, maar in de vijftiende eeuw had het dorp al wel een kapel, toegewijd aan de H. Antonius. Deze werd na de Elisabethsvloed van 1421 in gebruik genomen als parochiekerk en kreeg als patroon de H. Benedictus. Op één van de torenklokken staat "St. Benedictus Patronus Teeffelen" Anno Domini 1635".
Tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) kwam Gelre, en dus ook Oijen, onder het Staatse gezag, terwijl het naburige Brabantse en Megense gebied, waaronder Teeffelen, nog onder de Spaanse koning bleven. De openbare uitoefening van de katholieke godsdienst werd in het Staatse gebied verboden. De katholieke Oijenaren gingen dus in de zeventiende en achttiende eeuw een tijdlang naar de kerk in Teeffelen. De vergroting van de Teeffelense kerk in 1657 hield hiermee verband; deze kerk was opgetrokken uit turfsteen.

In later eeuwen zijn nog dikwijls veranderingen aan de kerk aangebracht, o.a. het met steen ommetselen van kerk en toren, waardoor de kerk zijn huidige aanzien kreeg.

Erfgoedstuk
Parochiekerk

De Sint-Benedictuskerk stamt in zijn huidige vorm uit 1657 en is in gotiserende trant opgetrokken. De toren en de zuidmuur zijn later in neogotische stijl ommanteld en slechts aan de noordzijde is de oorspronkelijke stijl zichtbaar. In de kerk bevindt zich een koperen doopvont uit 1621 en een mogelijk 18e-eeuws orgel op een houten galerij. Daarnaast zijn er tal van heiligenbeelden zoals een Anna te Drieën uit de 15e eeuw, Antonius Abt met varken uit de 16e eeuw en beelden in barokstijl van de heiligen Barbara, Cecilia en Apollonia uit omstreeks 1600. Ook is er een fragment van een vroeg-16e-eeuwse koorbank, een vaasvormig offerblok en twee 18e-eeuwse schilderijen, en een sarcofaag uit de 11e of 12e eeuw.
De kerk heeft het adres Pastoor van Weerdtstraat 9.
Het betreft een eenbeukige kerk met vierkante toren, die oorspronkelijk uit de 11de eeuw dateert en Rijksmonument is.
Erfgoedstuk
Onderwijs

Teeffelen had al omstreeks 1550, op kosten van de kerk, zijn eigen school: een kamer in de woning van de koster, die tevens schoolmeester was. In 1721 werd een apart schooltje aangebouwd. De leerlingen kwamen niet alleen uit het dorp, maar ook uit ’s-Hertogenbosch en Oss. Dat had ongetwijfeld te maken met de ‘status aparte’ van het graafschap Megen: ouders uit de Meierij konden hier hun kinderen katholiek onderwijs laten volgen. Het schooltje heeft bestaan tot 1885, toen meester Willem Dijkhoff een betrekking aanvaardde in Lithoijen en zijn leerlingen meenam.
Henricus van Geffen was conrector van de Latijnse school te Gemert, voordat hij in 1696 pastoor van Teeffelen werd. Tijdens zijn langdurige pastoraat (tot 1726) zette hij zijn onderwijsactiviteiten voort in de pastorie. Er zijn tenminste 17 “Teffelse” gymnasiasten bekend, afkomstig uit de wijde omgeving.

De bevolking van Teeffelen was een heel stuk kleiner dan die van Oijen: in 1850 woonden er 82 personen. Tussen 1850 en 1900 valt een stagnatie op: van 82 naar 84. Nadien liep de curve omhoog: van 1950 via 245 in 1970 naar 288 in 2008.



H. Hartbeeld en Mariakapelletje

Bij gelegenheid van het 40-jarig priesterfeest van pastoor L. van Sleeuwen (28 mei 1944) werd geld ingezameld in de parochie als geschenk. De pastoor liet daarvan een Mariakapel bouwen en een H. Hartbeeld maken. Beide zijn ontworpen door architect Jos Bijnen uit Oss, die getrouwd was met een nicht van de pastoor.
Het H. Hartbeeld werd gemaakt door beeldhouwer Henri Jonkers en werd geplaatst op de hoek van de pastorietuin, grenzend aan de Pastoor van Weerdtstraat en het kerkplein.
Het beeld werd onthuld op 18 juni 1944.
De Mariakapel staat op de driesprong van de Pastoor van Weerdtstraat met de Singel en is gewijd 15 augustus 1944. Het Mariabeeld in de kapel is door de familie van de pastoor geschonken.
Erfgoedstuk
Pastoors van Teeffelen

1433      ;  Marcelis van den Meij

1447      ;  Petrus Scholtz

1475      ;  Henrici Tefelen

1492      ;  Henrici van Herwarden

1524      ;  Georgius Dommelsberchs, Godefr. De Heze, waarnemer

1530      ;  Ulricus Scharen

1583-1621;  Laurentius van Lieshout

1621-1666;  Petrus Clausius van Asten

1666-1696;  Adamus van de Weerdt

1696-1726;  Henricus van Geffen

1726-1751;  Joannes Bollens

1751-1760;  Gerardus Johannes van Griensven

1761-1803;  Theodorus Verkuijlen

1803-1807;  Wilhelmus Franciscus van Niel

1807-1809;  Theodorus Enters

1809-1810;  Wilhelmus Rodijnen

1810-1819;  Antonius Gremmen

1819-1831;  Wilhelmus van den Heuvel

1831-1843;  Hermanus Antonius Taabe

1843-1848;  Petrus Joannes Bruijsten

1848-1852;  Joannes Wilhelmus Smits

1852-1854;  Jacobus Vinck

1854-1880;  Antonius Zelten

1880-1886;  Hermanus Petrus Hubertus Boumans

1886-1891;  Ludovicus Hubertus Verberne

1891-1897;  Henricus J.H.J. Bolsius

1897-1905;  Mattheus Peeters

1905-1913;  Adrianus Johannes Claesen

1913-1929;  Paulus Franciscus Maria de Vocht

1929    ; ;    Antonius van Hout

1929-1952;  Leonardus van Sleeuwen

1952-1956;  Thomas Cornelis A.M. van de Laar

1957-1968;  Laurentius A. P. Koenraadt

1898-1981;  Marinus J. M. van Vijfeyken

1981-1988;  G. Stegeman

1988-1994;  B. Kersten

1994-1997;  W.Th.H. van Luyck

1997-..         A.G.J.M. Smits



Vanaf 1957 hebben Lithoijen en Teeffelen één pastoor

Inventaris

Kenmerken

Datering:
1651 - 1976
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Openbaarheid:
Deze toegang bevat een of meer stukken die tot 1 januari 2036 niet zonder meer openbaar zijn.
Het precieze jaar van openbaarheid kun je per inventarisnummer vinden.

Bij vragen kun je contact opnemen met het BHIC.