5120 Schepenbank Berlicum, -1811 ( Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) )
5120
Schepenbank Berlicum, -1811
Inleiding
Het archief
5120 Schepenbank Berlicum, -1811
Inleiding
Het archief
Bij de hierboven beschreven procedures horen allerlei archiefstukken. Hier volgen de belangrijkste.
De dossiers van criminele zaken kunnen als eerste stuk een rekest van apprehensie, een verzoek van de drossaard aan de schepenen om iemand te mogen arresteren bevatten. Meestal is op dat verzoekschrift een appointement bijgeschreven, het besluit van de schepenen om het verzoek in te willigen. Daarna volgt vaak de interrogatoria, ofwel de lijst van vragen die aan de verdachte gesteld worden, aangevuld met de responsoria of responsiva, de antwoorden van de verdachte. Op basis hiervan stelde de drossaard zijn tigt en aanspraak, zijn aanklacht en strafeis op. Soms moesten de schepenen een interlocutoir of tussenvonnis vellen, bijvoorbeeld om de verdachte onder tortuur verder te verhoren. Hier moet nog uitdrukkelijk vermeld worden dat de dossiers lang niet in alle gevallen compleet zijn.
Naast het dossier moet ook altijd de criminele rol geraadpleegd worden, omdat daarin het verloop van het proces is vastgelegd. Meestal vindt men daarin tevens het vonnis en een aantekening over de uitvoering daarvan.
De dossiers van criminele zaken kunnen als eerste stuk een rekest van apprehensie, een verzoek van de drossaard aan de schepenen om iemand te mogen arresteren bevatten. Meestal is op dat verzoekschrift een appointement bijgeschreven, het besluit van de schepenen om het verzoek in te willigen. Daarna volgt vaak de interrogatoria, ofwel de lijst van vragen die aan de verdachte gesteld worden, aangevuld met de responsoria of responsiva, de antwoorden van de verdachte. Op basis hiervan stelde de drossaard zijn tigt en aanspraak, zijn aanklacht en strafeis op. Soms moesten de schepenen een interlocutoir of tussenvonnis vellen, bijvoorbeeld om de verdachte onder tortuur verder te verhoren. Hier moet nog uitdrukkelijk vermeld worden dat de dossiers lang niet in alle gevallen compleet zijn.
Naast het dossier moet ook altijd de criminele rol geraadpleegd worden, omdat daarin het verloop van het proces is vastgelegd. Meestal vindt men daarin tevens het vonnis en een aantekening over de uitvoering daarvan.
Voor de dossiers van civiele zaken is het wat moeilijker aan te geven wat voor stukken zich daarin kunnen bevinden. In een aantal gevallen bevat het dossier een inventaris van stukken die door een van de partijen aan de schepenbank zijn overhandigd. Soms is de dagvaarding (citatie of exploit) bewaard gebleven, samen met het relaas, het verslag van de vorster of deurwaarde over het afgeven van de dagvaarding. Het voornaamste stuk is de aanspraak, de eis van de eisende partij. Bij het ontbreken daarvan kan het soms moeilijk zijn vast te stellen waar de zaak nu eigenlijk om ging. Verder kan het dossier de replieken en duplieken, de argumenten over en weer van beide partijen, bevatten. Niet altijd voeren de partijen zelf het woord en worden woordvoerders ingeschakeld. Procuraties, akten waarmee een advocaat of een ander persoon als plaatsvervanger van een van de partijen wordt aangewezen, kunnen derhalve ook in het dossier zitten. Tenslotte kunnen allerlei andere stukken, die als bewijsmateriaal in de zaak gediend hebben, deel uitmaken van het dossier. Net als bij criminele zaken geldt ook hier dat de dossiers lang niet in alle gevallen compleet bewaard zijn gebleven.
Naast het dossier moet ook altijd de civiele rol geraadpleegd worden, omdat daarin het verloop van het proces is vastgelegd.
Naast het dossier moet ook altijd de civiele rol geraadpleegd worden, omdat daarin het verloop van het proces is vastgelegd.
De vrijwillige rechtspraak leverde deels stukken op die voor zich spreken: een testament, een verkoopakte, een verpachtingsakte, een voogdijstelling, het zijn allemaal stukken die we in principe nog steeds kennen. Er is in de vrijwillige rechtspraak ook geen sprake van een vaste procedure. Van oorsprong spraken de schepenen een oordeel uit over de rechtshandeling die partijen ten overstaan van de schepenen verrichtten. Dat oordeel en het verslag van de rechtshandeling (de akte) werden ingeschreven in registers. Die registers noemen we protocollen. Soms werd voor allerlei verschillende akten hetzelfde register gebruikt. We spreken dan van een protocol van allerhande akten. Maar bij veel voorkomende rechtshandelingen, zoals bijvoorbeeld de overdracht van onroerend goed, loonde het om daar een apart register voor aan te leggen. Zo zijn vanaf 1695 aparte protocollen van transport en obligatie aangelegd.
laatste wijziging 29-03-2024
1.076 beschreven archiefstukken
117 gedigitaliseerd
totaal 23.352 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 29-03-2024
1.076 beschreven archiefstukken
117 gedigitaliseerd
totaal 23.352 bestanden
Kenmerken
laatste wijziging 29-03-2024
1.076 beschreven archiefstukken
117 gedigitaliseerd
totaal 23.352 bestanden