282 Hoeve Oude Schouw in Berkel, 1517 - 1800 ( Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) )
282
Hoeve Oude Schouw in Berkel, 1517 - 1800
Inleiding
Het archief
282 Hoeve Oude Schouw in Berkel, 1517 - 1800
Inleiding
Het archief
Dit archief bevond zich in de Handschriftenverzameling van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen onder de catalogusnrs. 253 b-f, 254 c en 437 bb.; * het werd in 1960 met verschillende andere nummers uit de Handschriftenverzameling in bruikleen ontvangen. * Hierbij bevonden zich in cat. nr. 253f in afwijking van de onderscheiding, daar van oudsher tussen oorkonden en handschriften gemaakt, verschillende oorkonden en wel hoofdzakelijk de verleibrieven van de heerlijkheid. Doch men was niet consequent geweest en had één verleibrief in de oorkondenverzameling geplaatst * en ook bevonden zich daarin nog twee octrooien om over leengoederen te mogen testeren voor bezitters van deze heerlijkheid en een mandement van de Raad van Brabant ten verzoeke van één van de heren. * Bovendien bleken daarin nog talrijke stukken van particuliere aard van de families Van Someren en Snelle en de hun aanverwante Mutsaers' te zitten, zodat dit heerlijkheidsarchief waarschijnlijk een deel van een groter huis- of familiearchief heeft uitgemaakt. Daar de laatst bekende bezitter Johannes Josephus van Veldriel is geweest en bij de ordening van dit bruikleen uit deze handschriftenverzameling een aantal stukken van deze en van zijn schoonzoon mr. Gerardus Bernardus Verheyen, wethouder van 's-Hertogenbosch, te voorschijn waren gekomen en opgenomen als een collectie Van Veldriel, zullen deze waarschijnlijk met de daartoe behorende stukken uit de oorkondenverzameling ook een deel van dit huisarchief hebben uitgemaakt.
Hoe deze collectie op het Provinciaal Genootschap is gekomen, is in de Handelingen van deze instelling niet te vinden. Daarin wordt namelijk in de jaren tussen het verschijnen van de Nieuwe Catalogus in 1900 en het Eerste supplement in 1915, behalve enige zeer kleine aanwinsten slechts de verwerving van twee grote collecties vermeld, nl. die afkomstig van mr. P.F. van Cooth en die van pastoor Gast. Het is echter zeer waarschijnlijk, dat dit huisarchief tot de stukken van Van Cooth heeft behoord, want diens schoonmoeder Theresia Gerardina Bernardina Verheyen, gehuwd met Arnold Suys, was een halfzuster van de bovengenoemde mr. G.B. Verheyen. Daar diens geslacht en bovendien dat van zijn volle broeders en zusters uitstierf met de dood van zijn dochter Lucia Isabella Maria in 1883, * is het zeer waarschijnlijk, dat de familiepapieren via haar aangetrouwde neef mr. P.F. van Cooth aan het Genootschap zijn gekomen. Dit werd des te waarschijnlijker, toen bleek, dat bij de hier in 1943 verkregen stukken, afkomstig van deze zelfde mr. P.F. van Cooth, zich een stuk (coll. aanw. 1943 nr. 12) bevond uit het proces, dat mr. Gerard van Someren over een achterleen had gevoerd en waarvan andere stukken in dit archief te vinden zijn.
Een ander stuk uit dit heerlijkheidsarchief bleek te berusten in de collectie aanwinsten van dit Rijksarchief van 1899, Inv. nr. 79. Dit is een akte van belening uit 1723 en was hier gekomen door schenking van de adjunctcommies aan het Algemeen Rijksarchief F. Caland, die in dat jaar bijna 150 charters en nog een aantal losse stukken betreffende Noordbrabantse rechten en administraties schonk. Aangezien zich hieronder ook stukken van het huis Te Leempoel bevinden, dat een bezit van de Van Somerens is geweest en waarvan eveneens stukken in de oorkondenverzameling van het Genootschap berusten, is het zeer waarschijnlijk, dat in die verzameling nog meer stukken uit dit huisarchief te vinden zijn.
In de kaartverzameling werd zonder aanduiding van de herkomst een kaart van deze hoeve aangetroffen; deze was kennelijk voor een bezitter van de hoeve vervaardigd.
Tenslotte berusten onder de tegenwoordige eigenaar van het huis te Berkel, thans de Torentjeshoef geheten, nog een 18de-eeuws leenregister, begonnen in 1738 en met veel afschriften van oudere stukken, en een cijnsregister, opgemaakt 1723, voortgezet tot 1796 (?) met schouwverbalen, 1731-1735, eveneens met afschriften van oudere stukken.
In de kaartverzameling werd zonder aanduiding van de herkomst een kaart van deze hoeve aangetroffen; deze was kennelijk voor een bezitter van de hoeve vervaardigd.
Tenslotte berusten onder de tegenwoordige eigenaar van het huis te Berkel, thans de Torentjeshoef geheten, nog een 18de-eeuws leenregister, begonnen in 1738 en met veel afschriften van oudere stukken, en een cijnsregister, opgemaakt 1723, voortgezet tot 1796 (?) met schouwverbalen, 1731-1735, eveneens met afschriften van oudere stukken.
De stukken van dit heerlijkheidsarchief, die niet tot de Handschriftenverzameling van het Genootschap hebben behoord, namelijk de nummers uit de collecties aanwinsten 1899, de collectie Van Cooth en de kaartverzameling, (thans Inv. nrs. 10, 15 en één stuk in Inv. nr. 21), zijn en blijven natuurlijk Rijkseigendom. De vier bovengenoemde nummers uit de Oorkondenverzameling van het Genootschap, die in 1950 in zijn geheel van het bestuur in bewaring is genomen, zijn in deze inventaris opgenomen onder de Inv. nrs. 2, 9, 13 en 26. De beide registers, die nog in Berkel berusten en waarvan de beschrijving berust op een jaren geleden door mr. J.P.W.A. Smit gemaakte inhoudsopgave, zijn niet in de inventaris opgenomen, omdat overneming binnen afzienbare tijd niet erg waarschijnlijk lijkt.
Elis.H. Korvezee, 1975
Elis.H. Korvezee, 1975
laatste wijziging 06-08-2021
39 beschreven archiefstukken
17 gedigitaliseerd
totaal 126 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 06-08-2021
39 beschreven archiefstukken
17 gedigitaliseerd
totaal 126 bestanden
Kenmerken
Datering:
1517-1800
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Categorie:
laatste wijziging 06-08-2021
39 beschreven archiefstukken
17 gedigitaliseerd
totaal 126 bestanden