Uw zoekacties: Collectie oude parochiedossiers van het bisdom 's-Hertogenbo...

2074 Collectie oude parochiedossiers van het bisdom 's-Hertogenbosch, 1559-1629 ( Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Historisch overzicht
Lotgevallen van het archief
Inventarisatie
2074 Collectie oude parochiedossiers van het bisdom 's-Hertogenbosch, 1559-1629
Inleiding
Inventarisatie
De stukken in deze inventaris vormen oorspronkelijk onderdeel van het bisschoppelijk archief. Ze behoorden tot één archiefvormend orgaan: de bisschop van ’s-Hertogenbosch. Daarbinnen zijn ze echter uit hun oude context gehaald. Vermoedelijk is Schutjes hiervan de schuldige. Voor de samenstelling van zijn Geschiedenis van het Bisdom heeft hij per parochie stukken uit de series gelicht en registers in stukken gesneden om parochiedossiers te kunnen vormen. Soms is aan de oude paginering nog hun oorspronkelijk vorm te herkennen. Een index op de versneden registers, tien in totaliteit, is bewaard gebleven in het archief van de bisschop onder de rubriek 'secretariaat en archief' (toegang 2147, inv.nr. 83). Schutjes en schrijvers na hem verwijzen met regelmaat naar deze ’collectie Schutjes’.
De looptijd van deze collectie begint in principe in 1559 bij de stichting van het bisdom en loopt tot 1629 toen de bisschop uit Den Bosch moest vertrekken. Tevens hebben Schutjes en zijn opvolgers aan de collectie stukken toegevoegd van voor en na die datum, respectievelijk als een soort retroacta en als een moeizame voortzetting van het bisschoppelijke bestuur vanuit Geldrop, enkele jaren na de val van de stad, tot circa 1635.
In de laatste decennia van de twintigste eeuw heeft deze collectie de naam gekregen van Oude Parochiearchieven van het bisdom Den Bosch. Deze titel leidt tot verwarring bij onderzoekers. Zij verwachten hierin oude parochiearchieven aan te treffen, maar vinden documenten van het bisdom die betrekking hebben op de aan het bisdom onderhorige parochies, kapittels en kloosters. Om die reden hebben we een oudere naam in ere hersteld en spreken we over Oude Parochiedossiers.
Voor zover later verbroken hebben wij deze dossiers teruggebracht naar de opzet van Schutjes. Op basis van de door hem aangebrachte dorsale Romeinse nummering is de huidige volgorde binnen de dossiers tot stand gekomen. Stukken zonder nummer zijn in chronologische volgorde erachter geplaatst. Deze zijn ofwel later toegevoegd, na Schutjes dus, ofwel losgekomen van de genummerde stukken waar ze bij hoorden. De stukken betreffende kapittels en kloosters zijn veelal later toegevoegd en dragen in veel gevallen geen Schutjes-nummer.
In het veld Oude Orde in de inventaris is het nummer van Schutjes geplaatst. De meeste nummers van Schutjes zijn teruggevonden. Ieder dossier werden voorafgegaan door een papiertje, dat bij sommige dossiers bewaard gebleven is. Daarop schreef Schutjes de naam van parochie, het begin- en eindjaar en de verwijzing naar een oude inventaris van het bisdomsarchief: ‘Reg. arch. pag.’ met paginanummer. Deze inventaris is behoudens een enkel losse pagina (nog) niet teruggevonden. Later is deze inventaris aangepast en zijn er A.K. nummers gebruikt: Archief Kluis. De Oude Parochiedossiers liepen van A.K. 8-1 tot en met A.K. 11-9.
Dossier K 11 bevatte stukken over en afkomstig uit de oude kerk van Tilburg. De oudste, die afkomstig waren uit het parochiearchief, zijn rond 2016 door het bisdom overgedragen aan het Regionaal Archief Tilburg. De jongere, meest behorende tot het archief van de bisschop, zijn bij de Oude Parochiedossiers gebleven. In 1484 liep een proces voor het hof van de aartsdiaken over het patronaatsrecht van het altaar van Maria en Catharina in de kerk van Tilburg. Als bewijsstukken zijn toen vermoedelijk de originele stukken betreffende dat altaar uit het parochiearchief van Tilburg gelicht. Momenteel zijn ze in Tilburg ondergebracht in de collectie charters van Tilburg, waardoor de oorspronkelijke band met het parochiearchief van Tilburg en met het proces waarin ze dienst hebben gedaan, verbroken is.

Het lijkt erop dat stukken van de Collectie papieren van het Groot Seminarie Haaren ingevoegd zijn in de collectie Oude Parochiedossiers. Het verband met de oude nummering van die summiere inventaris is helaas verdwenen, zodat niet meer duidelijk is om welke stukken het gaat.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Inventaris

Kenmerken

Datering:
1559-1629
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch