Uw zoekacties: DMV - Campina en voorgangers, 1892 - 1992

187 DMV - Campina en voorgangers, 1892 - 1992 ( Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Historisch overzicht
Het archief en inventarisatie
187 DMV - Campina en voorgangers, 1892 - 1992
Inleiding
Het archief en inventarisatie
In 1986 werd het proces-verbaal van inbewaringgeving van de meeste van de in de inventaris beschreven archieven ondertekend namens DMV-Campina by en C.Z. Campina BA te Veghel enerzijds en het Rijksarchief in Noord-Brabant anderzijds. Nadien werden er dank zij naarstig speurwerk van de voormalige medewerker van DMV-Campina, de heer W. Seegers, nog aan toegevoegd de archieven van de zuivelverenigingen CZNZ en ZNZ en van de ZEV. Ten slotte ontving het Rijksarchief nog aanvullingen op de genoemde bestanden, met name uit de regio Breda (Hoeven, Prinsenbeek, Made en Zevenbergschen Hoek). Een en ander leidde in 1990 tot aanpassing van het proces-verbaal. Alle in deze inventaris beschreven archieven, die na schoning een totaal van 73 m' bleken te beslaan, zijn openbaar.

In overleg met de heer Seegers werd besloten hoe de nog niet geschoonde bestanden geselecteerd moesten worden. Overigens was de eerste selectie al door DMV-Campina zelf uitgevoerd: van de archieven van de coöperaties waren in principe alleen de statuten, ledenlijsten, notulen en jaarverslagen bewaard. Deze lijn is overwegend gevolgd. Een uitzondering vormde het archief van de Coöperatieve Zuivelfabriek Venray, het enige archief dat 'compleet' door DMV-Campina samen met de fabriek werd overgenomen. De fabriek werd in 1985 gesloten. In 1986 werd het archief vanuit de voormalige fabriek getransporteerd naar het Rijksarchief in Noord-Brabant met het doel het daar integraal te bewaren als voorbeeld van een compleet archief van een zuivelfabriek. De omvang bedroeg toen 100 m'.
Onderzoek in het archief van Venray toonde al snel aan dat het archief veel minder compleet was dan de eerste indruk had doen voorkomen. Weliswaar waren de 'kernstukken' die bij liquidatie van zuivelfabrieken veelal door de opvolger overgenomen werden, zonder veel lacunes aanwezig, anders was dit bij de meeste andere series: zij vielen eerder door hun leemten dan door hun volledigheid op. Als voorbeeld hiervan kan de correspondentie dienst doen, waarvan naast enkele series circulaires slechts een pak brieven uit de jaren 1936-1938 resteert. Na overleg met de heer Seegers werd besloten ook op dit archief een grondige selectie toe te passen.

Verreweg het grootst in omvang was het boekhoudkundige deel van het archief. Nadat daarvan het materiaal afgescheiden was dat voor een melkfabriek niet-typische gegevens bevatte, en nadat de overgebleven stukken, hoofdzakelijk bestaande uit series, op hun historische merites waren beoordeeld, was de omvang van het te bewaren deel van het archief sterk geslonken.

Wat van het boekhoudkundig archief deze selectie overleefde, vormde geen chronologisch aaneengesloten geheel, waardoor het voor de historicus die met dit soort bronnen toch meer naar ontwikkeling en beweging zoekt dan naar het evenement, niet erg waardevol was. Het nut van het bewaren van stukken kwam daarmee te liggen op een louter museaal vlak. Dit schiep de mogelijkheid om uit de tot nu toe van de vernietiging gespaarde series voorbeeldexemplaren te bewaren, waarmee kan worden volstaan indien we willen laten zien hoe een boekhouding van een coöperatieve melkfabriek er uit zag. Het archief van de Coöperatieve Zuivelfabriek Venray beslaat nu nog 6 m'.
De indeling van de archieven weerspiegelt de vele concentraties en fusies die zich in de Zuidnederlandse zuivelwereld in de twintigste eeuw voltrokken hebben. Uiteraard is dit beeld niet volledig aangezien van veel zuivelfabrieken het archief niet of niet compleet bewaard is gebleven. Per onderdeel zijn de coöperaties alfabetisch op plaats van vestiging geordend. Coöperaties echter waarvan de rechten al voor de grote fusies in de jaren zestig en zeventig waren overgegaan dan wel die een onderling samenwerkingsverband waren aangegaan, zijn ondergebracht bij de vestigingsplaats van de coöperatie die deze rechten had overgenomen c.q. bij de vestigingsplaats van het samenwerkingsverband. De bij ieder onderdeel aangegeven datering slaat op de begin- en eindjaren van de coöperatieve zuivelverenigingen of melkveehoudersverenigingen, zoals af te leiden waren uit de notariële akten van oprichting en de notulen. Ze wijken soms af van de door J. Andrik in de reeds genoemde catalogus vermelde jaartallen. Tussen haakjes geplaatste jaartallen zijn onzeker.

In 1964 ontstond uit De Kempen de Coöperatieve Zuivelvereniging Campina G.A., waaruit in 1976 op haar beurt de Coöperatieve Zuivelvereniging (sedert 1979 Melkveehoudersvereniging) Campina B.A. voortkwam. Aangezien de oude administratie na de schaalvergroting in 1976 doorliep, vormde zich één doorlopende serie archiefbescheiden van de twee laatstgenoemde zuivelverenigingen. Deze is dan ook bij de inventarisatie als eenheid gehandhaafd.
Binnen ieder onderdeel kon een vaste indeling worden aangehouden: statuten, jaarverslagen, notulen en overige stukken. Alleen het archief van de Coöperatieve Zuivelfabriek Venray wijkt hiervan af. De foto's van en betreffende fabrieken zijn in een aparte rubriek Documentatie ondergebracht, omdat ze al voorheen een aparte verzameling vormden. De foto's van bestuursleden zijn in het archief van de betreffende coöperatie gelaten, waarin ze bij de inventarisatie aangetroffen werden.

De verschillende rapporten van accountantsdiensten zijn als twee series aangetroffen en als zodanig, onder andere om praktische redenen, in tact gelaten. In de ene serie, aanwezig in het archief van de ZNZ, bevinden zich rapporten van de interne accountantsdienst van de ZNZ, de CZNZ en de CZOZ, alsmede rapporten van externe bureaus; de andere serie bleek ondergebracht in het archief van de BZB en bevatte rapporten van de BZB, de CZOZ en externe bureaus.

J.C.M. Andrik, Th.F. van Litsenburg en J.G.M. Sanders, 1991
Aanwijzingen voor de gebruiker
Bijlage: schema van het onstaan van DMV-campina
Erfgoedstuk
Inventaris

Kenmerken

Datering:
1892-1992
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch